© Nano Calvo - creative.belgaimage.be

Tien keer terug naar school: De eerste schooldag in tien verschillende landen

Van schoolhoorntjes tot aan honingletters likken, over de hele wereld zijn er speciale tradities voor de eerste schooldag. Wij lichten er tien landen uit waar het nieuwe schooljaar op een bijzondere manier wordt ingezet.

Ouders of grootouders geven kinderen op de eerste schooldag van het eerste leerjaar een "Schultüte", of "schoolhoorntje", mee. Zo’n kartonnen hoorntje is kleurrijk versierd en gevuld met geschenken zoals speelgoed, chocolade, snoepgoed en schrijfgerei. 

Het schoolhoorntje dook voor het eerst op in een tekst uit de Duitse stad Jena in 1817. Vroeger werd het niet overhandigd aan de kinderen maar door de grootouders op school aan een metalen boom gehangen, zoals een Mexicaanse piñata. De traditie wil dat wanneer de vruchten van die "schoolhoorntjesboom" rijp zijn, het tijd is voor de kinderen om opnieuw naar school te gaan.

Ook in Oostenrijk en delen van Tsjechië, Polen en Zwitserland krijgen kinderen een soortgelijke verrassing.

(lees verder onder de foto)

Duitse kinderen met hun Schultüte

Een traditionele ceremonie gaat de eerste schooldag vooraf in Iran. De kinderen moeten zich op de speelplaats ordenen in rijen per leerjaar. Vervolgens, op hetzelfde moment over het hele land, slaat een ambtenaar met een hamer op een metalen plaat, het officiële signaal dat het jaar begonnen is. De kinderen wandelen onder een koran door en gaan daarna naar hun nieuwe klas, terwijl ze berookt worden met de geur van "esfand", een sterk ruikend kruid dat boze geesten zou afwenden.

De kinderen van het eerste leerjaar worden "shookofeh" of "bloesems" genoemd en krijgen allemaal een welriekende bloem van de leerkracht. 

Het Presidium van de Opperste Sovjet voerde op 15 juni 1984 Wijsheidsdag in. Op die dag startte in de Sovjet-Unie het schooljaar, een traditie die in het huidige Rusland, andere ex-Sovjet landen en een aantal Oost-Europese landen wordt voortgezet.

Een speciale samenkomst met toespraken en optredens staat op het programma in vele scholen. Op het einde wordt de “Eerste Bel” geluid, die officieel het schooljaar inzet. Kinderen kleden zich netjes op, meisjes vaak met grote witte strikken in hun haar, en brengen een groot boeket bloemen mee voor hun leerkracht. Ze krijgen ook felgekleurde ballonnen om de lucht in te laten tijdens de opkomst.

(lees verder onder de foto)

Twee Russische kinderen met bloemen voor de juf

Het schooljaar is anders ingedeeld in Zuid-Korea. Kinderen genieten er van zowel een lange zomervakantie als een lange wintervakantie, en dus ook van twee eerste schooldagen. De wintervakantie loopt van midden december tot het einde van januari, terwijl kinderen in de zomer van midden juli tot midden augustus vrij zijn. 

Een zoete verrassing staat de kinderen uit het eerste leerjaar te wachten in Israël. Eerst mogen ze zoete honing van vier Hebreeuwse letters likken. Die honing symboliseert het zoete en fijne van het leerproces, een verwijzing uit de Torah, de joodse heilige geschriften. Vervolgens krijgen de kinderen een hardgekookt ei, om hen duidelijk te maken dat het onderwijs niet altijd dolle pret kan zijn. Na het ei staat hen een honingcake te wachten als beloning voor de volharding die ze zullen tonen tijdens het studeren.

De traditie komt uit de middeleeuwen om de eerste schooldag iets aangenamer te maken en wordt tegenwoordig vooral toegepast in orthodoxe gemeenschappen. Daarnaast maken oudere leerlingen met hun armen soms ook een verwelkomingsboog om de nieuwkomers succes te wensen bij het begin van het nieuwe schooljaar. 

Het schooljaar valt in Australië net als bij ons enigszins samen met de seizoenen. Wanneer het bij ons winter is, in de maanden december en januari, hebben Australische kinderen zomervakantie aangezien het dan de warmste maanden zijn daar. De eerste dag van het nieuwe schooljaar valt meestal eind januari of begin februari.

Veel landen in het zuidelijke halfrond zoals Chili, Brazilië en Zuid-Afrika delen het jaar op die manier in. 

Voor de eerste schooldag krijgen kinderen uit het eerste leerjaar in Japan een "randoseru", een harde lederen rugzak. Die moet stevig zijn want de rugzak moet dienst doen voor de komende zes jaren. Het woord "randoseru" zou trouwens afkomstig zijn van het Nederlandse woord "ranzen" wat een vierkante soldatenrugzak is. Het stevige design van de rugzak werd dan ook voor kinderen ingevoerd op het einde van de 19de eeuw als ode aan de Japanse soldaten.

De rugzak wordt voor de eerste schooldag gevuld met een aantal speciale zaken: pantoffels want schoenen zijn binnen op school niet toegelaten, papier om origami te vouwen en tuingerief om onkruid te delven. De meeste kinderen krijgen als lunch in hun brooddoos rijst met zeewiersaus en kwarteleieren, want dat zou volgens een Japanse traditie geluk brengen.

Japanse kinderen krijgen ook het langste schooljaar te verduren. Van begin april, de start van de lente, tot de maand maart van het volgende jaar worden zij op de schoolbanken verwacht. Omdat de eerste dag van het schooljaar gepaard gaat met de bloeitijd van kerselaren, nemen veel ouders foto’s van hun kinderen onder de bomen vol roze bladeren. 

De "randoseru" op de rug van twee Japanse kinderen
© Nano Calvo - creative.belgaimage.be

In Nederland zijn er net als in België geen echte tradities verbonden aan de eerste schooldag. Wel gaat niet het hele land op dezelfde dag opnieuw naar school. Daarvoor is het land verdeeld in drie regio’s. In 2018 vond in het zuiden van Nederland de eerste schooldag plaats op 20 augustus, in het centrum op 27 augustus en in het noorden trekken ze net als onze Belgische kinderen op drie september terug naar de schoolbanken.

Ook in Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk is de eerste schooldag afhankelijk van de regio waarin je woont. 

In Saudi-Arabië verlengen ze de eerste schooldag en maken er een aantal dagen feest van. Er wordt geen les gegeven maar alles staat in het teken van nieuwe vriendschappen opbouwen en de andere studenten leren kennen. Hier zijn het de leerkrachten die bloemen en eten meebrengen voor de kinderen, om ze meteen thuis te doen voelen. In het Midden-Oosterse land zijn de klassen niet gemengd want jongens en meisjes gaan naar aparte scholen. 

Ook in Cuba komen de kinderen eerst allemaal samen op de speelplaats. De bijeenkomst gaat gepaard met heel wat patriottisme wanneer de vlag wordt gehesen en begroet, het nationale volkslied wordt gezongen en de kinderen gedichten reciteren van José Martí. Hij was een belangrijke Cubaanse schrijver en filosoof die een nationale held werd door zijn politiek activisme voor de Cubaanse onafhankelijkheid van Spanje.

Ook belangrijk in Cubaanse scholen is de bandana die alle kinderen rond de nek dragen. Van het eerste tot het derde leerjaar heeft die een rode kleur terwijl de bandana voor oudere kinderen van het vierde tot zesde leerjaar blauw is. 

Didier Reynders op bezoek in een Cubaanse klas waar de leerlingen een rode bandana dragen

Meest gelezen