VN-Vluchtelingenorganisatie: 1 op de 18 mensen verdrinkt op de Middellandse Zee
Het VN-Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen maakt een balans op van de gevaarlijke oversteek van migranten en vluchtelingen naar Europa. Dat zijn er steeds minder en in absolute cijfers vallen er ook minder doden, zegt UNHCR in het rapport "Desperate Journeys". Maar door de verhoogde waakzaamheid van de Libische kustwacht nemen de mensensmokkelaars steeds meer risico's en daardoor wordt de tocht gevaarlijker.
De Libische kustwacht heeft het voorbije jaar steeds meer smokkelboten onderschept die op weg waren naar Europa. Ze haalde 18.400 mensen terug naar het vasteland, dat is 38 procent meer dan in 2016 en 2017. De smokkelaars raken moeilijker weg en hebben een gebrek aan materiaal. Maar hun menselijke handelswaar in Libië laten wachten kost geld, en daarom nemen ze steeds meer risico's op zee. Het gevolg is dat er wel minder mensen Europa bereiken - 80 procent minder dan een jaar geleden - maar dat relatief gezien steeds meer mensen verdrinken op zee omdat de overtocht gevaarlijker is.
Vorig jaar stierven 2276 mensen op zee, dat is 1 op 42. Dit jaar zijn al 1095 doden geteld, of 1 op 18, en in juni was er zelfs een piek van 1 op 7, zegt de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Detentiecentra overvol
De Libische kustwacht sluit de teruggehaalde migranten en vluchtelingen meestal op in detentiecentra. Die zitten daardoor overvol en ze zijn een draaischijf voor mensenhandelaars, zegt de speciale gezant voor de Middellandse Zee Vincent Cochetel: "Veel mensen verdwijnen. Ze worden verkocht aan milities, aan mensenhandelaars en aan mensen die hen uitbuiten. "
Dat leidt tot meer gevallen van slavernij, dwangarbeid en prostitutie, want de smokkelaars willen er geld uit slaan.
Intussen blijven er mensen aankomen in Libië, na een harde tocht door de Sahara die velen niet overleven. Dat baart UNHCR zorgen. "Ik denk dat meer mensen sterven onderweg, op de routes langs Soedan, Niger, Algerije en Tsjaad. Heel wat mensen die Libië bereiken, vertellen ons dat ze doden hebben zien liggen in de woestijn", zegt Vincent Cochetel.
Maar ook in Libië zelf is de veiligheidsituatie verslechterd. Zeven jaar na de dood van dictator Khaddafi is het land nog altijd ten prooi aan geweld. In Tripoli was het de voorbije dagen bijzonder onrustig. Bij hevige gevechten tussen twee rivaliserende milities zijn tientallen doden gevallen. Ook een kamp voor ontheemden is getroffen. De internationaal erkende regering heeft in het gebied de noodtoestand uitgeroepen, maar heeft weinig greep op de situatie. Voor de migranten en vluchtelingen zijn de humanitaire noden groot.
"Europa: stop met kibbelen"
De grondoorzaken voor migratie zijn niet veranderd volgens UNHCR. Er zijn nog altijd 19 conflicten aan de gang in Afrika en ook het Midden-Oosten blijft een kruitvat. Mensen zonder perspectieven zoeken nog altijd een uitweg voor armoede en klimaatproblemen. UNHCR roept de Europese Unie op om de grondoorzaken te helpen aanpakken en niet meer te kibbelen over reddingsboten met migranten. "De cijfers zijn fel gedaald en migratiestromen zijn zeker behapbaar op dit moment", aldus Cochetel.
Herbekijk hieronder de reportage uit "Het Journaal":
