"Op onze dansvloer zal alles tot leven komen"
Het gerenommeerde Japanse bureau Atelier Bow-Wow treedt voor de laatste editie van het muziek- en kunstenfestival Horst aan als architecturale hofleverancier. Architect Yoshiharu Tsukamoto en zijn vrouw Momoyo Kaijima vielen beiden als een baksteen voor de site met het kasteel in Holsbeek.
“Op onze dansvloer zal alles tot leven komen”, vertelt Tsukamoto ons in een ochtendlijk gesprek over mythes, muziek, steen, romantiek en zijn liefde voor dansen. “Tijdens het dansen wisselen we allerlei zaken stilzwijgend uit. Het is een van de meest krachtige, wederkerige gedragingen in onze moderne maatschappij. Het viert het gemeenschappelijke, de hereniging.”
De gevierde Japanse architect Yoshiharu Tsukamoto komt nog maar net uit zijn bed gerold voor ons interview, maar hij praat niet alleen om die reden alsof hij zich nog met één been in een donzig voorgeborchte van de dag bevindt. We hadden ons voorbereid op een serieus gesprek over bouwconstructies en akoestiek, maar krijgen een dromer met een kinderziel aan de andere kant van onze Skype-verbinding.
“Ik vind Horst een vreselijk romantische plek”, begint Tsukamoto. “Het water dat het oude kasteel omringt, met rondom rond het duistere woud. We wilden als architecten geen ruimte creëren die de mensen afsloot van de natuurlijke omgeving. Daarom hielden we alles open, vooral naar de hemel toe." De structuur van het podium lijkt op het geraamte van een schip, met daarover een zeil gespannen – alle lijnen van het werk leiden het gezichtsveld van de danser naar het oude kasteel.
"Een dansvloer lokt de mensen, hij nodigt ze uit, net zoals Noach de dieren uitnodigde in zijn ark. Dus bouwden we een primitieve boot – ook open naar het water toe, zodat de dansers amfibieën worden die zich bewegen op het land én op het water.”
Jammer genoeg – althans volgens de speelse architect – zijn de vijvers van Horst niet écht toegankelijk voor de festivalgangers. Maar toch deden de architecten hun uiterste best om alle natuurelementen te incorporeren in de danservaring. “Een ark moet natuurlijk gebouwd worden in hout", pleit Tsukamoto. "Eigenlijk wilden we eerst een podium bouwen dat zich uitrolde tot in de vijver, een pier waarop mensen konden dansen. Maar we mochten niet in het water bouwen – kennelijk zou dat de mensen ziek hebben gemaakt.”
Atelier Bow-Wow bouwt sinds 1992 aan een architecturaal oeuvre dat zowel domestieke als culturele projecten omvat, en het heeft al een eerdere link met muziek: in Liverpool bouwden ze een concertruimte voor de Liverpool Biennial. “Of ik een band heb met muziek?” Tsukamoto lacht onze vraag weg. “Uiteraard, dat is evident. Muziek inspireert toch iedereen?”
“Ik ben in het dagelijkse leven ook erg gevoelig voor geluiden en akoestiek. Al zal onze houten constructie heel weinig invloed hebben op het geluid, want het materiaal is daarvoor niet zwaar genoeg. Ik heb me niet met het geluid beziggehouden. Dat is de taak van de geluidstechnici."
Tsukamoto haalt het werk van De Vylder Vinck Tailleu op Horst 2017 aan, dat net wel erg robuust was. "In zo’n structuur voelen mensen zich auditief beschermd. Maar wij opteerden voor een lichte structuur, aangezien het bouwwerk tijdelijk is. We zetten onze dertig studenten architectuur liever aan het werk zonder zware machines te gebruiken – zo kon alles met de hand gebeuren.”
“Tot vorig jaar was het kasteel een enge, dode plek, eentje uit de spookverhalen. Maar net als in het verhaal van de ark, is onze dansvloer de plaats waar het leven opnieuw begint. Dat vind ik nog het meest romantische van al: het visuele en symbolische contrast tussen het leven en de dood."
Licht, praktisch, mooi, tijdefficiënt maar geduldig ontworpen, én ecologisch: alle eigenschappen van het Japanse bureau druppelen door in de tijdelijke dansvloer. Maar op verdere vragen over materialen en techniek geeft Tsukamoto liever geen antwoord. In de plaats daarvan staart hij uit zijn hotelraam en sluit vervolgens het gesprek af – op zijn initiële, dromerige elan.
Wie dit weekend op het podium van Atelier Bow-Wow graag herboren wordt, kan dat op muziek van internationaal gerespecteerde dj's als Job Jobse, Maurice Fulton en Motor City Drum Ensemble. Wie zijn liefde voor architectuur liever consumeert zonder bijbehorende beats, kan de komende twee maanden ook nog terecht op de site van Horst om het werk van Atelier Bow-Wow te bewonderen – in stilte.
De vijfde en laatste editie van Horst vindt plaats van 7/9 tot 9/9 in de tuin van het kasteel van Horst, Holsbeek. horstartsandmusic.com