"Lek in capsule die aan ruimtestation ISS hangt mogelijk kwaad opzet"

Eind vorige week was er in het ISS een noodsituatie omdat er zuurstof lekte uit een scheurtje van ongeveer twee mm in de Sojoez-MS-09 die aan de spacemeccano hangt, en die voor transport naar en van het ISS zorgt. Aanvankelijk dacht men dat het gat door de inslag van een micrometeoriet was veroorzaakt. Vandaag sloot directeur-generaal Dmitri Rozogin van Roscosmos die verklaring al uit.

Daarna opperde hij menselijk falen, bijvoorbeeld bij raketbouwer Energija of bij tests op de lanceerbasis Bajkonoer. Uiteindelijk sloot Rozogin zelfs het bewust veroorzaken van een lek niet uit.

Er zijn volgens de topman van de Russische ruimtevaart meerdere pogingen geweest om van binnenuit een gat te maken in de Sojoez die aan het Russische segment van het ISS hangt. "Wij onderzoeken de versie van een op de Aarde (veroorzaakt probleem), want er zijn sporen van een boor die door de wand is gegaan. Maar er is ook een ander versie die wij niet uitsluiten: een doelbewuste interventie in de ruimte."

Het door Russische kosmonauten uiteindelijk gedicht gat lijkt door een "weifelende hand" te zijn veroorzaakt, aldus Rozogin. "Waar gaat het om, een fabricagefout of een doelbewuste daad", vroeg hij zich volgens het Russische staatspersbureau Ria Novosti af.

Aleksandr Zjelezenjakov, een expert van de Russische Academie voor Cosmonautica, opperde van zijn kant dat het gaatje in de wand van de Sojoez-capsule voor de lancering moet zijn ontstaan. Het boren van een gat - terwijl de capsule in de ruimte is - zou volgens de deskundige zeer moeilijk zijn. "Waarom zou iemand van de bemanning dit doen. Ik wil het woord nonsens niet gebruiken maar dit alles stemt niet met de logica overeen", zei Zjelezenjakov.

"Afgaande van wat ik op foto's heb gezien, moet het op Aarde zijn gebeurd. Het gat bevindt zich op een plaats die moeilijk bereikbaar is", voegde de deskundige eraan toe.

Volgens Zjeleznakov kan de fout bij de vervaardiger van de Sojoez, de staatsraketbouwer Energija, liggen. "Hoogstwaarschijnlijk heeft een werknemer in de fabriek een verkeerd gat geboord en het dichtgeplakt", meent de expert. Dan heeft dat personeelslid vermeden het iemand te vertellen, ofwel verkozen zij, die hij wel had geïnformeerd, het stilzwijgen te behouden.

Op de vraag waarom het scheurtje sinds de aankomst van de Sojoez in juni niet is opgemerkt, antwoordde Rozogin dan weer: "Stel dat een slordige werknemer een fout heeft gemaakt. Dan werd hij bang en dichtte hij het gat met speciale lijm. Het bleef lange tijd onopgemerkt. Dan droogde de lijm op en was ze weg".

Volgens het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA is het scheurtje, in een deel van de Sojoez dat niet voor de terugkeer naar de Aarde bestemd is, aanvankelijk met thermoresistente plakband afgedicht geweest. Een Russische commissie moet uitklaren wie verantwoordelijk is. "We zullen het vinden", beloofde Rozogin.

Ondertussen zijn er verificaties bij alle ruimtetuigen van het type Sojoez en Progress (voor onbemand transport naar de ruimtekolos), zei een bron uit de Russische ruimtevaartsector aan Ria Novosti.

In het ISS wonen en werken momenteel twee Russen, drie Amerikanen en één Duitser van het Europese Ruimtevaartbureau ESA. De Amerikaan Drew Feustel is gezagvoerder. Als het gat niet werd gedicht, dan zou het ISS in achttien dagen tijd zonder zuurstof hebben gezeten en hadden alle bemanningsleden kunnen stikken.