'Concert tegen rechts' in Chemnitz lokt massaal publiek
Wij zijn met meer – dat was het motto van het ‘concert tegen rechts’ dat de Duitse stad Chemnitz na een week van rechtse rellen maandagavond een ander gezicht moest geven. Het initiatief kwam van Kraftklub, een band met wortels in de Saksische stad.
En met meer waren ze: in plaats van de verwachte twintigduizend bezoekers hosten maandagavond ruim 65.000 mensen rondom het bronzen Karl Marx monument op het centrale plein. In plaats van leuzen als "ons land, onze regels", die te horen waren tijdens de reeks rechtse demonstraties, gingen nu spandoeken de lucht in met het in Duitsland gevleugelde "fck nzs" (fuck nazi’s) en "wie tegen nazi’s demonstreert, is niet direct links, maar normaal."
De hoge opkomst had te maken de komst van een aantal grote namen: behalve de Duitse rock-opa’s Die Toten Hosen hadden vooral succesvolle, relatief jonge, Oost-Duitse bands toegezegd, zoals K.I.Z. uit Berlijn, Casper & Marteria en Feine Sahne Fischfilet (fijne roomvisfilet), beide uit Rostock.
Voor aanvang werd een minuut stilte gehouden voor de vorige week neergestoken Daniel H. en zijn familie. Vervolgens werd opgeroepen tot internationale solidariteit en steun betuigd aan de Koerdische arbeiderspartij – de teneur was duidelijk links.
Voor alle deelnemende bands geldt dat hun repertoire teksten bevat over het opgroeien in het wat desolate Oost-Duitsland van de jaren negentig. Vaak wordt ook gerefereerd aan het gevaar van groepjes neonazi’s die uit het niets konden opduiken in verlaten straten.
De op ironische wijze meest toepasselijke songtekst van de avond was van Kraftklub zelf, uit hun lied over Chemnitz (vroeger Karl-Marx-Stadt): ‘Ich komm aus Karl-Marx-Stadt, bin ein Verlierer, Baby, Original Ostler’ – het refrein vrij naar het nummer 'Loser' van Beck, gaat over een ‘origineel Oost-Duitse loser’' Die Toten Hosen begonnen met hun lied 'Willkommen in Duitsland', een boodschap aan de vluchtelingen die ook mondjesmaat in het publiek aanwezig waren.
De massa bestond grotendeels uit studenten die uit heel Duitsland en Oostenrijk waren toegestroomd. Wat dat betreft kwam het goed uit dat het semester op Duitse universiteiten pas in oktober begint. Maar ook een deel van de bevolking van Chemnitz nam deel, ook ouderen, vanaf de balkons van hun aanpalende plattenbau-flats.
Ondanks de stemmingmakerij tegen rechts bleef de sfeer vreedzaam, al ontstond op sociale media wel een incidentje. Bondspresident Frank-Walter Steinmeier (SPD) had op Twitter en Facebook alle bands geprezen die maandag in Chemitz optraden, ook Feine Sahne Fischfilet, de band die door de veiligheidsdienst van de deelstaat Mecklenburg-Voorpommeren in 2011 was gecategoriseerd als ‘extreem links’, vanwege hun teksten en hun publiek. Maar daar leek het Duitse staatshoofd dus geen problemen mee te hebben, wat hem op nogal wat kritiek uit rechtse kringen kwam te staan. De band hield zich maandag rustig, en zong hun beruchte anti-politielied niet.
De bands leken zelf overdonderd door de hoeveelheid publiek. ‘Wij zijn met meer’, een slogan die vaker wordt gebruikt bij acties tegen rechts, is volgens Der Spiegel bezig om in Duitsland ‘de Band Aid van de millennials te worden.’ De avond eindigde met het onvermijdelijke 'You’ll Never Walk Alone'. Karl Marx keek toe.