Wat moet je doen om "strijder" of "veteraan" van Schild & Vrienden te worden en wat is het einddoel?

Of je ze "alt-right", extreemrechts of identitair noemt: in veel landen duiken gelijkaardige nationalistische groeperingen op. In Vlaanderen is er sinds vorig jaar het Vlaams-nationalistische Schild & Vrienden. Hoe zit die organisatie precies in elkaar? En vooral: wat wil ze juist bereiken? Dit wist de redactie van Eén-programma "Pano" te achterhalen.

De publieke Facebookpagina Schild & Vrienden telt intussen zo'n 14.000 volgers, maar zeker 906 profielen hebben ooit toegang gekregen tot de afgeschermde groep. Intussen gebruikt de echte harde kern van de beweging Discord, een besloten chatapplicatie. Daarin zitten momenteel 190 leden. In die twee afgeschermde groepen zie je hoe Schild & Vrienden echt in elkaar zit. Zo is de grootste groep binnen Schild & Vrienden student, en actief in de rechtse studentenverenigingen KVHV en NSV.

Schild & Vrienden is gebouwd rond een duidelijke hiërarchie, die begin 2018 is ingevoerd door Dries Van Langenhove. Het principe is simpel: Van Langenhove staat bovenaan en noemt zichzelf "de eindbaas". Verder krijgen de Schild & Vrienden-leden een rang afhankelijk van hun verdienste binnen de groep. Aan hoe meer activiteiten je deelneemt, hoe belangrijker je wordt.

Als je een sympathisant bent, maar nog niet hebt meegedaan aan een activiteit, dan ben je een "Normie". Leden die aan 1 of 2 activiteiten hebben deelgenomen, worden "Rekruut" genoemd. Als je aan meer dan 3 activiteiten hebt deelgenomen, dan ben je een "Strijder" en vanaf meer dan 10 activiteiten mag je jezelf een "Veteraan" noemen. Onder Van Langenhove staan er maar 4 Veteranen.

De hiërarchie bij Schild & Vrienden bepaalt ook wie er online aan welke chatconversaties over welke onderwerpen mag deelnemen. Hoe hoger in de hiërarchie, tot hoe meer kanalen de leden toegang krijgen en mee mogen nadenken over de plannen van de beweging.

Deze maand zou er nog een nieuwe rang in de hiërarchie bijkomen, heeft Dries Van Langenhove in een van de geheime chatkanalen laten weten. Om die te behalen zullen leden zware fysieke en mentale testen moeten afleggen. Want in Schild & Vrienden heerst naast een strakke hiërarchie een belangrijke lichaamscultus. Leden moeten fit en afgetraind zijn.

In één van de chatkanalen wisselen ze fitness- en trainingstips met elkaar uit. Een lid dat werkt als fitnesstrainer geeft advies over hoe ze spieren kunnen kweken en hun vetpercentage kunnen verlagen. En op inspiratieweekends of hun zomeruniversiteit worden naast lezingen ook cursussen zelfverdediging gegeven. Hun motto: "een gezonde geest in een gezond lichaam". 

Leden delen ook foto’s en filmpjes van hun vorderingen en moedigen elkaar aan. Ze noemen elkaar "chads", een internetterm die gebruikt wordt om het gespierde alfa-mannetje te benoemen dat makkelijk vrouwen kan krijgen. Van Langenhove wil vooral sterke mannen als leden.

Bij Schild & Vrienden zijn vooral mannen aangesloten. Over vrouwen hebben enkele leden niet mis te verstane standpunten, zoals blijkt in hun chatgroepen. Het verklaart misschien ook waarom de meeste leden mannen zijn, al probeert Schild & Vrienden dat beeld bij te sturen door in filmpjes over hun maatschappelijke acties vrouwen prominent in beeld te tonen.

Schild & Vrienden doet naar eigen zeggen niet aan partijpolitiek, maar aan "metapolitiek". Die draait voornamelijk om het beïnvloeden van de publieke opinie. Internationale alt-rightgroeperingen hebben daar ettelijke video's en handleidingen over geproduceerd en dat zijn - zo klinkt het expliciet in de besloten kanalen van Schild & Vrienden - belangrijke inspiratiebronnen voor Van Langenhove en de zijnen. 

Een van de manieren om dat waar te maken, is tegenstanders genadeloos aanvallen op sociale media. "Trollen" heet dat. Het onderzoek van "Pano" wijst uit dat zulke socialmedia-aanvallen nauwkeurig georkestreerd worden.

Een opvallende term die vaak voorkomt in de geheime online gesprekken tussen de leden van Schild & Vrienden is de zogenaamde "lange mars door de instellingen". Dan gaat het over hun strategie om veranderingen in de maatschappij te kunnen waarmaken. Het doel daar is om systematisch aanhangers op strategische postjes in allerhande publieke instellingen, organen en raden te doen bezetten.

Een duidelijk voorbeeld is het geval van de Vlaamse Jeugdraad, de officiële adviesraad voor de Vlaamse Regering over jongerenzaken. Daarin zetelen in totaal 16 jongerenadviseurs, waarvan 8 via verkiezingen en 8 afgevaardigd door jongerenorganisaties. Maar liefst 4 leden van Schild & Vrienden zetelen op dit moment in de algemene vergadering van de Vlaamse Jeugdraad. "Pano" ontdekte exact hoe ze te werk zijn gegaan.

Aanvankelijk was de geheime Facebookgroep Schild & Vrienden vooral een forum voor rechtse jongeren om politieke memes uit te wisselen. Maar voor Van Langenhove is het werkelijke doel van memes al snel duidelijk. "Het begint met memes, het eindigt met een Vlaemsch rijk van de Noordzee tot Katanga!", klinkt het in een Facebookcomment. De memes zijn een heus politiek wapen: ze werken beter dan een lange argumentatie en worden veel meer gedeeld op sociale media.

Op Discord heeft Schild & Vrienden een kanaal waarin aan de lopende band zulke memes worden gemaakt, die vervolgens worden gedeeld op hun Facebookpagina's. "Pano" vond er honderden afbeeldingen en video's waarin expliciet racisme, fascisme en seksisme welig tieren. In alt-rightkringen heet dat 'edgy', op het randje.

De memes ondersteunen de strijd van Schild & Vrienden tegen wat ze de "grote vervanging" noemen. Ze geloven dat de blanke, "autochtone" bevolking in Amerika en Europa vervangen zal worden door migranten. En dat willen ze een halt toeroepen, zo blijkt. Meer nog: ze willen blanke "etnostaten" creëren.

In de eerste stap zou immigratie naar Europa volledig stopgezet moeten worden. In een volgende fase zouden de mensen met een migratieachtergrond die al in Europa wonen, "geremigreerd" moeten worden. Die strategie bespreken Schild & Vrienden-leden uitgebreid op Discord.

Het racisme van de Schild & Vrienden-leden gaat zo ver dat het woord 'racewar', rassenoorlog, niet van de lucht is op Discord. De harde kern van de groep beweert daar "helemaal klaar voor" te zijn, wat dan weer geïllustreerd wordt met foto's waarin ze poseren met wapens. Een van de leden maakte zelf een boksbeugel in de vorm van het logo van Schild & Vrienden.

Ook Dries Van Langenhove zelf windt er ook geen doekjes om: hij roept leden op om een wapenvergunning aan te schaffen. "Het staat je in België momenteel nog vrij om een wapenvergunning te halen", zegt hij in een comment. "Maak er gebruik van zolang de wet het nog toelaat!" In een andere post suggereert hij dat hij zelf een Glock-pistool heeft. Ook biedt hij aan andere leden pepperspray te koop aan.

"Enkel positieve mentaliteitsverandering"

Wanneer de redactie van Pano Van Langenhove confronteert met wat ze online vonden, ontkent die alles. "Iemand heeft mijn naam en foto gestolen", beweert hij. "Schild & Vrienden wil enkel een positieve  mentaliteitsverandering teweegbrengen in Vlaanderen. Al die aantijgingen gaan daar niets aan veranderen."  

Meest gelezen