Schild & Vrienden allesbehalve alleenstaand geval: "Rechts-radicale, nationalistische bewegingen vinden elkaar globaal"
De rechts-radicale organisatie Schild & Vrienden is allesbehalve een alleenstaand fenomeen. Dat zegt docent politiek en nieuwe media aan de universiteit van Tilburg Ico Maly in "Nieuwe feiten" op Radio 1. "Het is iets wat je overal ziet ontstaan, in alle hoeken van (zeker) de Westerse wereld. Rechts-radicale, nationalistische bewegingen vinden elkaar op Europese en globale schaal."
"Rechts-radicale, nationalistische bewegingen - en dan nog van de meest radicale soort, die vanuit een bodemnationalisme vertrekken - vinden elkaar op Europese en globale schaal." Dat zegt Ico Maly, docent politiek en nieuwe media. Een organisatie als Schild & Vrienden staat dus verre van alleen. "Er zijn heel duidelijke linken te zien tussen Schild & Vrienden, Génération Identitaire in Frankrijk, groepen in Duitsland, Oostenrijk. Ze steunen elkaar in activisme, in het opleiden en structureren van de organisatie."
Om in 1 woord te omschrijven waar Schild & Vrienden - en bij uitbreiding al die groepen - voor staat: identiteit. "De mosterd komt van bij een conservatieve revolutionaire periode in de antiverlichtingstraditie, een beweging die bloed- en bodemnationalisme centraal stelt. Dit soort groepen focust zeer sterk op het creëren van een homogene natie: antimigratie, maar ook bijvoorbeeld de familie is heel belangrijk en daarbij ook de traditionele rolpatronen als hoeksteen van de gezonde natie."
"Tussen de groepen is er een soort engagement dat de grenzen vér overstijgt"
Wat opvalt is het enorme engagement van die groeperingen naar elkaar toe. "Ze maken enorm goed gebruik van sociale media. Ze bespelen de algoritmes zo dat men een ruim publiek kan bereiken. Zo zien we dat de eerste dag maar vijftig procent van de shares uit België komt. En vanaf dan is er een soort superdiversiteit: mensen uit Zuid-Afrika, Verenigd Koninkrijk, Canada, Verenigde Staten, ... delen dat filmpje."
De makers mikken ook heel bewust op een internationaal publiek. "Hun filmpjes ondertitelen ze in het Engels. Maar ook bijvoorbeeld een tweet in het Nederlands belandt uiteindelijk bij Paul Nehlen, een alt-right-kandidaat. Uiteraard begrijpt die niet waarover dat het gaat. Maar er is een soort van engagement dat de grenzen vér overstijgt, men vertrouwt blind op elkaar."
"We moeten beseffen dat het internet een werkelijk onderdeel is van onze wereld"
Wat moet er dan gebeuren? "We moeten beseffen dat het internet een werkelijk onderdeel van onze wereld is. Het is een deel van onze rechtstaat, maar de laatste 10 jaar is het braakliggend terrein. De regulering van de publieke ruimte is er niet of het wordt ingevuld door commerciële spelers. Maar is het aan een commercieel bedrijf om dat te organiseren? Op lange termijn is dat een probleem voor het democratisch debat."
En ook als individu kan je iets ondernemen. "Als je racistische memes ziet, verspreid ze dan niet, maar rapporteer ze. Want als je interageert, maak je de post groter. Maar als maatschappij moeten we wakker worden. Een eerste belangrijke stap is het herkennen ervan."