Paramilitairen zijn in opmars in Centraal-Europa
Tsjechië en Slowakije worstelen met de opkomst van paramilitaire milities. Ze schurken tegen de politie aan en dringen nu ook de politiek binnen.
De jongste waarschuwing komt deze week van de Tsjechische geheime dienst. Paramilitaire groepen die actief zijn in Tsjechië winnen aan populariteit en zoeken actief samenwerking met de lokale en nationale politie. Soms met succes.
De Tsjechische krant Dnes wist een exemplaar van het geheime rapport te bemachtigen waarin bovenstaande bevinding is opgenomen. Het gaat specifiek om de zogenoemde National Home Guard (NHG). Deze paramilitaire groepering heeft al meer dan 2.000 leden en 90 lokale vestigingen verdeeld over het land. De leden zijn vaak gekleed in uniformen, beschikken over wapens, zijn xenofoob, racistisch, verzetten zich tegen de staat, en snakken naar een autoritaire leider. De Russische president Poetin wordt regelmatig aangehaald als voorbeeld.
Retoriek
De geheime dienst maakt zich vooral zorgen over de anti-migratieretoriek van de militante groepen. Volgens de NHG wordt Tsjechië straks "overspoeld door migranten" en de organisatie probeert de mensen op het Tsjechische platteland bij dit gedachtengoed te betrekken. In werkelijkheid vroegen nog geen 200 mensen vorig jaar asiel aan in Tsjechië.
Het is niet de eerste keer dat de autoriteiten in Tsjechië waarschuwen voor de paramilitairen. De minister van Binnenlandse Zaken had in maart eenzelfde soort boodschap als de geheime dienst nu. Hij zei dat de groeperingen het ideologische gedachtengoed proberen te verbloemen en hameren op het feit dat Tsjechië zich moet kunnen verdedigen tegen de buitenwereld.
'Agenten zijn er om alle mensen die in dit land wonen te beschermen, niet slechts een deel'
Het is een heel gevaarlijke ontwikkeling, menen experts. De populariteit is te danken aan politici die de organisaties voeden met hun anti-migratieretoriek, aldus de voormalige chef van de Tsjechische inlichtingendienst Andor Sandor tegen Radio Praag.
De Tsjechische premier Babis bijvoorbeeld wijst zo'n beetje alle Europese migratievoorstellen af. Sandor: "Als mensen in het land horen dat migranten een gevaar vormen en moslims moeten worden uitgesloten, kan je toch niet verbaasd zijn dat de bevolking daar racistisch van wordt."
Het probleem is vooral dat de groeperingen dicht aanschurken tegen de politie, waarschuwt Sandor. "Agenten zijn er om alle mensen die in dit land wonen te beschermen, niet slechts een deel. De invloed van paramilitairen kan vervelende gevolgen hebben."
Tsjechië is niet het enige land dat worstelt met dit soort milities. In buurland Slowakije werken groepen als de Slowaakse Verdedigers samen met de Russische Nachtwolven. Deze motorclub waarvan de leider Aleksandr Zaldostanov (de Chirurg) goede relaties onderhoudt met de Russische president Poetin, promoot het Russische nationalistische gedachtengoed. De club zou ook een rol hebben gespeeld bij de annexatie van de Krim.
Tsjechië is niet het enige land dat worstelt met dit soort milities
Eind juli werd bekend dat de Nachtwolven een dependance hebben opgezet op een voormalige militaire basis in Slowakije. De Slowaakse president Andrej Kiska luidde onmiddellijk de noodklok en waarschuwde voor de veiligheid van de EU en de NAVO, maar tot op heden zien de autoriteiten geen reden om de club weg te sturen. Wel moeten Poetins Engelen, de bijnaam van de Nachtwolven, een boete betalen van 33.000 euro. De club beschikte over ontmanteld militair materieel, waaronder een tank, die was opgeslagen op de voormalige basis.
Sterke leider
Dat de Nachtwolven en de paramilitairen willen samenwerken, heeft te maken met een gezamenlijk doel: beiden hebben een voorkeur voor een sterke leider, wijzen het kapitalisme af, verzetten zich tegen de komst van buitenlanders en moeten niets weten van een verenigd Europa.
Waar experts zich het meeste zorgen over maken is dat het xenofobe en racistische sentiment van dit soort groeperingen nu ook de politiek binnendringt. In Slowakije won de Volkspartij twee jaar geleden 8 procent van de stemmen tijdens de verkiezingen. Deze partij promoot racisme en het nazistische gedachtengoed. De leden van de partij droegen in het verleden zelfs een militair uniform en adoreren het Slowaakse regime dat tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met Hitlers Duitsland.
Leden van de Tsjechische National Home Guard zijn vaak gekleed in uniform, beschikken over wapens en zijn racistisch
Slowaakse aanklagers proberen de voorzitter van de partij, Marian Kotleba, nu achter de tralies te krijgen. Onlangs werd hij aangeklaagd voor het promoten van racisme en het nazi-gedachtengoed. De hoop van de aanklagers is dat ze zijn parlementaire mandaat kunnen afpakken. De rechter doet binnenkort uitspraak.