Voor Maggie De Block, zelf ook dokter, is het duidelijk: tijdens de zwangerschap en de borstvoeding is alcohol volledig uit den boze. “Omdat het schadelijk is voor de baby”, zegt de minister. “Bedoeling van de campagne is dat toekomstige ouders goed geïnformeerd worden over de risico’s van het gebruik van alcohol.” En dus komt er later deze maand een grootschalige campagne, waarbij artsen, gynaecologen, ziekenhuizen en vroedvrouwen allerhande materiaal krijgen aangereikt om die boodschap goed over te brengen op hun patiënten.

Affiches in de wachtzaal

“Nog te vaak weten artsen niet goed hoe ze dit gesprek met hun patiënten moeten aangaan, en dan zeker bij patiënten van wie ze vermoeden dat hun alcoholgebruik te hoog ligt, of zelfs problematisch is”, zegt Heleen Vandenberghe van de Federale overheidsdienst Volksgezondheid. Artsen krijgen bijvoorbeeld gedetailleerde informatie aangereikt over naar wie ze die vrouwen kunnen doorverwijzen.

In de wachtzalen van de zorgverleners komen ook affiches te hangen, waarop een pasgeboren baby prijkt. Op het armbandje dat het kindje draagt, staat de niet mis te verstane boodschap “nul procent alcohol”.

Het is de eerste keer dat de federale overheid op zo’n ondubbelzinnige manier aan zwangere vrouwen aanraadt om totaal geen alcohol meer te nuttigen, zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de borstvoeding nadien. Zorgverleners krijgen daarom ook een digitale gids, “met daarin informatie over de ­risico’s verbonden aan het gebruik van alcohol tijdens de zwangerschap en de borstvoeding”.

Dat gaat dan van een hoger risico op aangeboren afwijkingen, een groei­achterstand, en bij een “aanzienlijk ­dagelijks gebruik” het foetaal alcohol syndroom (FAS) dat tot mentale achterstand, misvormingen in het gezicht en gedragsproblemen kan leiden.

Nicotine

Gynaecologen zijn een absolute voorstander van de campagne. “Vrouwen moeten inderdaad hun alcoholgebruik aanpassen, zowel tijdens de zwangerschap als bij de borstvoeding nadien. Laat daar geen twijfel over bestaan”, zegt dokter Johan Van Wiemeersch, vicevoorzitter van de Vlaamse vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (VVOG).

Maar helemaal geen druppel alcohol vindt hij net iets te fors. “Als gynaecologen hanteren wij al jaren een zeer duidelijke zerotolerantie voor nicotine. Wie zwanger is, rookt niet. Punt uit”, aldus Van Wiemeersch. “Wat alcohol betreft, zijn we iets meer vergevingsgezind. Want het moet ook nog haalbaar blijven voor de patiënt. Af en toe een glaasje alcohol kan voor ons, weliswaar met de zeer duidelijke nadruk op af en toe.”