8 uur durend klassiek concert in de Antwerpse kathedraal: onze reporter deelt zijn ervaring van een bijzondere nacht

"Wanneer ik de kathedraal van Antwerpen binnenkom, besef ik meteen dat ik niet voorbereid ben. Het lijkt alsof ik op de camping van een muziekfestival terecht ben gekomen. Mensen met grote trekrugzakken, inclusief slaapmatjes, kussens en slaapzak. In mijn heuptas niet meer dan twee fleecedekentjes. Ik ben nog nooit naar een festival geweest, laat staan naar een acht uur durend concert in een kathedraal. Gelukkig voorziet de organisatie voor de leden van de pers nog een extra dekentje en zelfs een kussen. De goodybag met een suikerwafel, een flesje water en wat informatie is er voor iedereen.

De zeshonderd kerkstoelen hebben plaats moeten maken voor vierhonderd veldbedjes. Die lange rij lege bedden heeft iets onheilspellends. Iedereen kent de beelden van mensen die verweesd opgevangen worden in een sporthal nadat een of andere orkaan de rest van het dorp vernielde. Dit heeft iets gelijkaardigs. Het blauwe licht dat de kathedraal verlicht, versterkt dat effect. Ik krijg een bedje toegewezen in het midden van de middenbeuk. Omdat mijn slaapplek vlak naast een geluidsbox ligt, besluit ik twee bedjes op te schuiven. Ik wil dan wel zo veel mogelijk van het concert bewust meemaken, acht uur lang niet slapen, zie ik niet meteen zitten.

De ceremoniemeester legt vooraf even de spelregels uit: "Er zijn geen regels". Ook snurken is toegestaan, maar enkel op het ritme van de muziek. Dan was het aan Max Richter en zijn muzikanten om de marathon in te zetten. Het is iets na middernacht. “We see you at the other side,” sprak de componist zijn publiek toe. Het werd muisstil. Hier en daar hoorde je een veldbed kraken en een slaapzak dichtritsen. Dan een cello, een viool en een piano. De toon werd gezet. Letterlijk. Ik besluit me op mijn veldbed te zetten. Ook het mijne kraakt. Ik blijf tien minuten zitten. Doodstil omdat ik bang ben dat het geluid van mijn veldbed de sfeer zou verbreken. Er hangt iets speciaals in de kathedraal. Iets heel breekbaars. Een aantal mensen dwaalt nog even door de kathedraal. Ook dat is toegestaan. Buiten staat zelfs een foodtruck met koffie en er is een toilet voorzien. Je hoeft niet te blijven.

Rond halféén liggen de meesten in hun slaapzak. Tortelduifjes hebben hun veldbedden tegen elkaar gezet en er zo een tweepersoonsbed van gemaakt. Dat doe ik niet. Zo close zijn wij collega-journalisten ook weer niet. Richter en zijn collega’s spelen ondertussen ongestoord verder. “Dit zal een heel bijzondere ervaring zijn voor jullie. Wij zijn dit al gewoon", zei hij vooraf nog. Daar zal wel iets van kloppen. Het repetitieve karakter van de muziek zorgt ervoor dat de eerste mensen al slapen. In vele gevallen zou dit een belediging zijn voor de mensen op het podium maar niet hier. “Sleep is gemaakt om het slaappatroon te beïnvloeden. Dat doet hij door heel repetitief te zijn. Bijna eentonig", vertelde een kenner me vooraf. Dat Max speelt met dat slaappatroon merk ik een half uur later wanneer een klassieke zangeres voor het eerst tussenkomt en enkelingen wekt. Enkele slaapzakken richten zich op en gezichten komen tevoorschijn uit hun warme en veilige cocon. Wanneer de zangeres een uur later nog eens tussenbeide komt, blijft iedereen liggen. Weg verrassingseffect. Laat ons maar rustig slapen.

Wat er tussen twee uur en vier uur gebeurd is, moet ik verschuldigd blijven. Die tijd lag ook ik te slapen.

Rond zes uur begint het eerste voorzichtige daglicht de kathedraal binnen te sijpelen. Nog twee uur te gaan. Qua muziek is er nog niet veel veranderd. Al merk je dat er af en toe wat meer tempo in komt. We naderen de climax. Al is twee uur nog altijd erg lang te gaan. Het blauwige licht heeft plaats gemaakt voor een warme gele schijn. Het zonlicht door de kleurrijke glasramen doet de rest. Mensen worden wakker en trekken richting het podium. Ze komen uit hun veilige schuilplaats. De dreigende setting van in het begin maakt plaats voor geborgenheid. Ondertussen blijft 'Sleep' ongestuurd uit de boxen komen. Zowat de helft van de toeschouwers zit nu rond het podium. Alsof ze de muzikanten willen bijstaan en ondersteunen naar de finishlijn na dit huzarenstuk. Alsof ze de muzikanten willen bedanken dat ze hen veilig door de nacht geloodst hebben. Ook ik voel me dankbaar. Zoals met veel uitzonderlijke momenten besef je vaak pas achteraf hoe bijzonder iets was. Dit is zo een moment. Je zou de tijd willen terugspoelen om het moment opnieuw te kunnen beleven. Nog intenser.

Iets na acht uur ’s morgens dooft de laatste noot uit. Voor het eerst in acht uur is het opnieuw stil in de Onze-Lieve-Vrouwe Kathedraal van Antwerpen. Een tiental seconden. Dan barst een luid applaus los dat minutenlang zal aanhouden. Max Richter en zijn kompanen krijgen een staande ovatie. Na acht uur spelen lopen ze nog vijf keer het podium op om hun applaus in ontvangst te nemen.

Dankje Max, voor deze unieke belevenis. Ik mag toch Max zeggen? Ik heb het gevoel dat wij elkaar na acht uur in die mate hebben leren kennen, dat jou aanspreken met de voornaam, kan. We did see you at the other side."

Een verslag van David Acke.