Groen en N-VA willen gemeenten verplichten te fuseren

Het project van vrijwillige fusies van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans (N-VA) leverde uiteindelijk zeven fusies op, waardoor het aantal Vlaamse gemeenten van 308 naar 300 zakte. Volgens Van den Heuvel is het taboe van de fusie nu doorbroken. Het matige succes heeft volgens hem te maken met het feit dat vele gemeenten onvoldoende tijd hebben gehad. Fusies spelen zich af tussen gemeenten met een burgemeester van dezelfde partij, merkte Maertens op. Hij is zelf burgemeester in Izegem en probeerde naar eigen zeggen tevergeefs gesprekken met een aantal gemeenten aan te knopen. Hij wees er ook op dat de fusies vaak ingegeven zijn door de vrees om door een grote gemeente opgeslokt te worden, iets wat Van den Heuvel meteen relativeerde.

Voor Bert Maertens was de vrijwillige fusie een eerste stap. Hij pleitte voor een verplichting volgens een getrapt systeem. De Vlaamse regering moet volgens hem minimumnormen opleggen voor de gemeenten, waarbij gemeenten die het minimum aantal inwoners niet halen zes of twaalf jaar tijd krijgen om een fusie te realiseren. Doen ze dat niet, dan riskeren ze minder middelen van het gemeentefonds te krijgen. Voor de N-VA'er dient er een onderscheid gemaakt te worden tussen landelijke en stedelijke gemeenten.

Ook Björn Rzoska zei voorstander te zijn van dwingende normen om te komen tot schaalvergroting van de gemeenten. Maar hij waarschuwde dat die fusies niet van bovenaf moeten worden opgelegd. Er moet voldoende draagvlak zijn. Zo kan gekeken worden welke gemeenten nu reeds met elkaar samenwerken. "We zijn nu al met fusies bezig door alsmaar meer samenwerking tussen gemeenten, maar de inwoners weten het niet", aldus de Groen-fractieleider en kandidaat-burgemeester in Lokeren.

Koen Van den Heuvel - burgemeester van Puurs en de enige die een fusie realiseerde, met Sint-Amands - vindt een verplichting geen goed idee. De CD&V verzet zich tegen mastodontgemeenten en volgens Van den Heuvel zullen er nog heel wat fusies het licht zien als men de gemeenten de tijd geeft. Ook sp.a-voorzitter John Crombez gelooft niet in verplichte fusies. Hij pleitte voor sterke gemeenten, met een niveau daarboven dat zich bezighoudt met vervoer, brandweer, zorg, ... Belangrijk is dat er per bevoegdheid maar twee niveau's zijn: het gemeentelijke en provinciale, of het gemeentelijke en het gewestelijke.

"Gemeentelijke fusies in Vlaanderen. een inkijk in het besluitvormingsproces", Koenraad De Ceuninck (red.) is uitgegeven door Vande Broele, telt 235 pagina's en kost 55 euro. "Wegwijs in uw gemeente", Herwig Reynaert & Bart Dobbelaere is uitgegeven door Vande Broele, telt 150 pagina's en kost 25 euro.