Via een resolutie in het Vlaams Parlement vragen N-VA, Open VLD en CD&V dat in de nieuwe beheersovereenkomst van De Lijn een minimale dienstverlening wordt voorzien. Dat betekent dat in geval van staking toch nog een aantal bussen blijft rijden, naar analogie met de ziekenhuizen die altijd nog een aantal basiszorgen moeten blijven aanbieden.

Minister Weyts, die deze beheersovereenkomst (2017-2020) met De Lijn onderhandelt, gaat in op die vraag van het parlement. “De nieuwe beheersovereenkomst is hét moment om de minimale dienstverlening te realiseren”, zegt zijn woordvoerder. “We gaan daar nu werk van maken.”

Vakbonden niet akkoord

Daarmee gooit Weyts een knuppel in het hoenderhok, want voor de vakbonden is een minimale dienstverlening onbespreekbaar. “Dat is bij De Lijn ook niet mogelijk zonder het stakingsrecht te schaden”, zegt Rita Coeck van de socialistische vakbond ACOD. “Bij ons geldt hetzelfde als bij de NMBS: je hebt heel veel personeel nodig om één bus of trein te doen rijden. Een bus is meer dan de chauffeur alleen. Er is ook dispatching en controle nodig, de bussen moeten ’s morgens kunnen uitrijden en ’s avonds weer binnenrijden ... Zodra je een aantal bussen laat rijden, is een staking in feite al gebroken.”

Volgens Coeck is hierover de jongste weken binnen De Lijn ook nog met geen woord gerept. “Ik wil er dan ook nog niet op reageren”, zegt ze. “Behalve dan dat wij voor een maximale dienstverlening zijn, geen minimale.”

Haar collega bij ACV, Jan Coolbrandt, verwijst naar het standpunt van Weyts’ voorganger op Mobiliteit, Hilde Crevits (CD&V). “Zij kwam niet tussenbeide in het sociaal overleg van vakbonden en directie, en zo hoort het ook. Minister Weyts had dat bij zijn aantreden ook beloofd, maar steeds meer mengt hij zich daar toch in. Dit begint op pestgedrag te lijken.”

Ook bij NMBS

De directie van De Lijn zelf wil niet reageren op de vraag van Weyts, gezien de lopende onderhandelingen. Vlaams Parlementslid Annick De Ridder (N-VA), die het initiatief heeft genomen, hoopt in ieder geval dat het er eindelijk van komt, zowel bij De Lijn als bij de NMBS. “In principe moet de federale overheid dat regelen”, zegt ze. “Maar via de beheersovereenkomst kan De Lijn een soort herenakkoord sluiten om de minimale dienstverlening in te voeren.”

Opvallend is dat ook CD&V de resolutie in het Vlaams Parlement steunt. Die partij zit over het algemeen nochtans veeleer op de lijn van de vakbonden, zeker als het over fundamentele principes zoals het stakingsrecht gaat. “Wij willen vooral dat het openbaar vervoer de steun van het brede publiek niet verliest”, zegt Vlaams Parlementslid Dirk De Kort. “Bij stakingen dreigt dat wel het geval te zijn. Daarom vragen we dat er in overleg met de vakbonden een gegarandeerde dienstverlening wordt uitgewerkt.”

Bij de vakbondsacties tegen de regering afgelopen vrijdag was De Lijn het zwaarst getroffen, vooral in de steden. In Gent reden maar vier op de tien bussen, in Antwerpen zelfs maar één op de drie.