Kan Zuid-Koreaanse president Donald Trump en Kim Jong-un weer met elkaar doen praten?

Zeventien uur hebben vertegenwoordigers van Seoul en Pyongyang vorige week overlegd in de gedemilitariseerde zone tussen de twee landen. Die gesprekken gingen vooral over militaire ontspanning in die zone en langs de Koreaanse kusten. Patrouilles moeten voortaan thuisblijven, wachttorens afgebroken en telefoonlijnen en andere communicatiemiddelen hersteld. Ook komt er een bureau dat de contacten regelt tussen de twee landen.

Na dit overleg is niets bekendgemaakt over de grotere onderwerpen: herstel van de economische banden en vooral het afbouwen van het Noord-Koreaanse kernwapenarsenaal. Die onderwerpen moeten nu in Pyongyang aan bod komen, Moon heeft zich opgeworpen als mediator tussen Kim en de Amerikaanse president Donald Trump.

Denuclearisatie

Wie kijkt naar de symboliek en luistert naar de woorden die Trump en Kim aan elkaar wijden, krijgt niet de indruk dat een mediator hard nodig is. In een grote parade ter ere van de zeventigste verjaardag van Noord-Korea, ruim een week geleden, werden geen kernraketten vertoond. Trump reageerde direct enthousiast, hij zag dit als teken van goede wil.

"Bedankt voorzitter Kim", tweette de Amerikaanse president. Hij zei uit te kijken naar een tweede ontmoeting met de Noord-Koreaanse leider, na hun top in Singapore in juni. "Er gaat niets boven een goede dialoog tussen twee mensen die elkaar aardig vinden!" In Amerikaanse media wordt al gespeculeerd over een volgende top, wellicht zelfs in New York.

Critici wijzen erop dat op die top in Singapore niets concreets is besloten. Trump en Kim zeiden te willen werken aan 'denuclearisatie', zonder duidelijk te maken wat ze daaronder verstaan. Noord-Korea gebruikt die term al veel langer, altijd gecombineerd met de eis dat de dreiging van de VS moet verdwijnen, inclusief de Amerikaanse militairen in Zuid-Korea.

Adviseurs van Trump zijn ook minder enthousiast over de Noord-Koreaanse opstelling dan hun eigen president. Pyongyang heeft nog geen inzicht gegeven in het kernwapenprogramma en geen raket vernietigd. Een gepland bezoek van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Mike Pompeo aan Pyongyang ging op het laatste moment niet door.

Vrede op het Koreaanse schiereiland

Moon Jae-in hoopt nu het vredesproces weer op gang te kunnen brengen. Hij mikt op een overzicht van de Noord-Koreaanse nucleaire installaties, in ruil voor het tekenen van de vrede. Officieel is er nooit een einde gekomen aan de Koreaanse Oorlog, die woedde van 1950 tot 1953. Na het tekenen van de vrede, mogelijk aan het einde van dit jaar, zouden dan buitenlandse inspecteurs de nucleaire installaties kunnen bezoeken.

De Zuid-Koreaanse president wordt gedreven door de wens om vrede te sluiten op het Koreaanse schiereiland en de hoop dat Noord en Zuid ooit herenigd worden. Die doelen bepalen zijn hele politieke leven, eerder was hij actief betrokken bij het 'zonneschijnbeleid' van zijn voorgangers Kim Dae-jung en Roh Moo-hyun.

Maar Moon heeft ook een opportunistische reden om zich in te zetten voor ontspanning met het Noorden. Na een voortvarende start als president, in mei van dit jaar, is zijn populariteit bij de Zuid-Koreanen flink gedaald. Dat ligt vooral aan de tegenvallende economie. Een succes in de gespannen relatie met Pyongyang zou Moon heel goed uitkomen.

Om de impact te vergroten, laat Moon zich vergezellen door ongeveer 200 landgenoten, onder wie toplieden van de grote Zuid-Koreaanse bedrijven Samsung, LG, SK Group en Hyundai. Tot het reisgezelschap behoren verder bekende sporters, musici, vakbondslieden, journalisten en politici, ook van de oppositie.