Voor het eerst bewijs dat roetdeeltjes doordringen tot in de placenta
Er is voor het eerst bewijs dat roetdeeltjes uit vervuilde lucht de placenta van zwangere vrouwen bereiken. Dat kan verklaren hoe ongeboren baby’s al schade ondervinden door luchtvervuiling. ‘Nog meer redenen om de normen in Europa te verscherpen.’
Dat er een verband is tussen luchtvervuiling en verzwakte baby’s wisten we al. Schadelijke stoffen uit verkeer, landbouw en industrie zijn gelinkt aan vroeggeboorte en een lager geboortegewicht, wat dan weer in verband is gebracht met meer hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Ook ontwikkelt de witte massa in de hersenen zich minder goed en zijn er aanwijzingen dat blootstelling aan vervuilde lucht op jonge leeftijd de intelligentie aantast.
Op het internationale congres van de European Respiratory Society in Parijs is nu nieuw onderzoek voorgesteld dat er voor het eerst op wijst dat wanneer een zwangere vrouw vervuilde lucht inademt, de roetdeeltjes, die lang niet allemaal door de longen worden tegengehouden, via de bloedbaan de placenta bereiken.
'We hebben nu aanwijzingen dat roetdeeltjes die niet door de longen zijn tegengehouden via het bloed ook de placenta bereiken'
Vanuit de longen via het bloed naar de placenta
“We weten al langer dat luchtvervuiling de ontwikkeling van de foetus hindert en dat dat de gezondheid blijvend kan aantasten”, zegt Lisa Miyashita, een van de onderzoekers aan de Queen Mary Universiteit in Londen. “Maar tot nu was er maar zeer weinig bewijs dat de vervuilende deeltjes die we inademen wel degelijk vanuit de longen ook in het bloed en de placenta belanden.”
De onderzoeksgroep van professor Jonathan Grigg, expert luchtwegen bij kinderen, werkte met vijf niet-rokende zwangere vrouwen die allemaal in Londen wonen en een gezonde baby kregen. Na de geboorte mochten de onderzoekers hun placenta bestuderen.
Het team analyseerde meer dan 3.500 macrofagen, cellen die deel uitmaken van ons immuunsysteem en die onder andere schadelijke deeltjes, zoals bacteriën en giftige deeltjes, uit vervuilde lucht omsingelen en onschadelijk maken. In de placenta helpen ze zo de foetus te beschermen.
'Wij bereiden een publicatie voor die op exact hetzelfde wijst. Zelfs de placenta is geen veilige barrière tegen luchtvervuiling en we weten dat er een resem schadelijke effecten zijn voor wie zo vroeg al aan die stoffen wordt blootgesteld'
Onder hun krachtige microscoop vonden de onderzoekers 60 cellen uit de collectie van 3.500 waarin in totaal 72 kleine zwarte stukjes zaten: koolstofdeeltjes of de neerslag van roet uit de verbrandingsmotoren van auto’s. In iedere placenta bleek vijf micrometer van dat zwarte goedje te zitten. Eerder had dit team de deeltjes ook al in macrofagen in longen gevonden. “We hebben nu aanwijzingen dat ze daar niet blijven en via het bloed ook naar onder andere de placenta reizen”, zegt Liu.
Directe impact
Grigg en co weten niet of de deeltjes die ze in de placenta vonden ook in de foetus belanden, maar hun gegevens suggereren dat dat inderdaad goed mogelijk is. “Bovendien weten we dat de deeltjes niet in de baby moeten circuleren om een negatief effect te hebben. Zodra ze in de placenta kunnen, is er een directe impact op de foetus”, aldus nog Liu.
'We zien dat die effecten er ook al zijn wanneer de vervuiling niet boven de Europese luchtvervuilingsnormen piekt. Dat wil vooral zeggen dat die normen, die ver liggen onder wat de Werelgezondheidsorganisatie aanbeveelt, veel te zwak zijn'
Professor Tim Nawrot (Universiteit Hasselt) doet gelijkaardig onderzoek en vond eerder al roetdeeltjes in de urine van kinderen. “Deze bevindingen sluiten perfect aan bij wat wij ook zien in de placenta. We bereiden een publicatie voor die op exact hetzelfde wijst. Zelfs de placenta is geen veilige barrière tegen luchtvervuiling en we weten dat er een resem schadelijke effecten zijn voor wie zo vroeg al aan die stoffen wordt blootgesteld. Meer zelfs, we zien dat die effecten er ook al zijn wanneer de vervuiling niet boven de Europese normen piekt. Maar dat wil vooral zeggen dat die normen, die ver liggen onder wat de Wereldgezondheidsorganisatie aanbeveelt, veel te zwak zijn.”