Roetdeeltjes in placenta: luchtvervuiling dringt door tot in de baarmoeder

Vorige week kwam aan het licht dat de luchtvervuiling in Vlaanderen een gigantische impact heeft op onze gezondheid. De Vlaamse Milieumaatschappij stelde dat elk jaar duizenden Vlamingen vroegtijdig overlijden door fijnstof en andere schadelijke deeltjes.

Nu hebben vorsers voor het eerst aangetoond dat roetdeeltjes zich via de longen van zwangere vrouwen in de placenta nestelen en volgens de wetenschappers is het aannemelijk dat die deeltjes ook de foetus binnendringen.

Eerder onderzoek bracht aan het licht hoe luchtvervuiling het risico op prematuren en een laag geboortegewicht verhoogt, wat leidt tot levenslange gezondheidsproblemen. Een grote studie van meer dan 500.000 pasgeborenen in Londen deed artsen vorige december verklaren dat de gevolgen van de luchtvervuiling voor miljoenen vrouwen in steden over de hele wereld het alarmpeil van een "gezondheidscatastrofe" benadert. 

Het bewijs groeit immers dat luchtvervuiling niet enkel voor onze longen nefast is. Onderzoek toont aan dat luchtvervuiling ook voor een significante daling van onze intelligentie zorgt. Reeds in 2016 werden giftige nanodeeltjes afkomstig van vervuilde lucht in het menselijke brein aangetroffen.

Het is voorlopig nog onduidelijk of de roetdeeltjes die in de placenta van vijf Londense niet-rokende moeders werden aangetroffen ook daadwerkelijk door de foetus werden opgenomen. "Maar ons onderzoek toont aan dat dit mogelijk is", stelt dokter Norrice Liu van de Queen Mary universiteit in Londen, die meewerkte aan het onderzoek. "We weten ook dat die deeltjes niet in het lichaam van de baby hoeven door te dringen om een negatief effect te hebben. Als ze een effect hebben op de placenta, zullen ze ook een directe impact hebben op de foetus."

De resultaten van het Londense onderzoek worden aanstaande zondag voorgesteld op het internationaal congres van de European Respiratory Society (ERS) in Parijs. "Dit onderzoek toont hoe baby's het slachtoffer zijn van luchtvervuiling terwijl ze theoretisch beschermd zitten in de baarmoeder", stelt professor Mina Gaga, voorzitter van het ERS. Gaga pleit voor scherpere normen voor schone lucht op Europese schaal want "zelfs met vervuilingswaarden onder de huidige Europese limieten kan er schade worden aangericht bij foetussen".

Zweeds onderzoek, dat ook tijdens het ERS-congres naar voren zal gebracht worden, bracht aan het licht dat kinderen die aan astma lijden het minder goed doen op school. Het onderzoek, dat twintig jaar beslaat, toont dat kinderen met astma drieënhalf keer vaker voor hun zestiende de schoolbanken de rug toekeren en twee keer vaker voortijdig de deuren van de universiteit achter zich dichtslaan.