Wees eens eerlijk over Arco, geef toe dat er geen wettelijke wijze bestaat om dat vergokt geld terug te toveren

Het is nu tien jaar na de bankencrisis. De meest ontspoorde bank bij consensus van zowat alle experts was Dexia. In eerste instantie gaat het dan over de extreme roekeloze onevenwichten. Jean-Luc Dehaene noemde het niet voor niets een monster dat geen bank was, maar een hefboomfonds. Dat betekent dat Dexia nauwelijks kapitaalbuffers had om mogelijke verliezen te absorberen. En die houden in feite de moraliteit van een bank in. Bij te lage capaciteit om verliezen zelf te incasseren wordt de rekening immers automatisch doorgeschoven naar de gemeenschap. Het nemen van risico’s waarbij winsten voor jezelf zijn, maar verliezen door iemand anders worden betaald, kan alleen maar leiden tot gigantisch wangedrag.

Er was ook een aberrante financiering van de bank op korte termijn. Dexia leende geld uit aan de meest waanzinnige projecten over de hele wereld en vaak op een termijn tot wel 70 jaar waarbij ze het geld vaak zelf gingen lenen op de markt op korte termijn. Denk aan een gezin dat een huis koopt, maar het geld daarvoor niet leent op dertig jaar, maar elke avond opnieuw op café geld inzamelt voor een extra dag financiering. Het was werkelijk een spel Russische roulette dat er gespeeld werd. En dat met aandeelhouders zoals Arco op sleutelposities die lieten begaan.

Verantwoordelijken

Die feiten werpen natuurlijk de vraag op naar de verantwoordelijken van al dat roekeloos gedrag. Daarvoor kunnen we verwijzen naar het rapport van de parlementaire commissie. Daarin wordt geschetst hoe groepen aandeelhouders toen het schip al aan het zinken was enkel bezig waren met zo veel mogelijk dividenden uit dat kadaver te trekken. 

Europa drong in 2008 aan op een afsplitsing van de bad bank. De Europese Commissie stelt dat er vanuit België gelobbyd werd tegen het afsplitsen van de bad bank in 2008. En daarbij wordt expliciet verwezen naar... Arco. Het is zonneklaar dat de afsplitsing van een gezond functionerende bank (zoals in 2011 dan wel gebeurde met Belfius) van de bad bank veel onheil had kunnen voorkomen. Door dat niet te doen, heeft men in 2011 Dexia een tweede keer moeten redden. 

Ondertussen hadden de Fransen de lasten maximaal bij België gelegd. Laat dat tot u doordringen: door het gelobby heeft het land een tweede bankencrisis moeten doorspartelen. De economische schok die de bankencrisis veroorzaakte, heeft ons land opgezadeld met een extra staatsschuld van 100 miljard. En zovelen hebben hun leven gestart met werkloosheid wat ze heel hun leven zullen meeslepen in de vorm van lager inkomen en een fragiele loopbaan.

Vooral Arco en de Gemeentelijke Holding bleven aandringen op dividendstromen met fatale gevolgen. En toen gebeurde iets ongezien. Zowel Arco als Ethias kregen de mondelinge belofte van een staatswaarborg. Ongehoord: alsof je een brandverzekering neemt en recht op uitbetaling verkrijgt nadat het huis al afgebrand is.

Belgische cultuur

Politicoloog Carl Devos zei in 2013 dat dit later, over een jaar of twintig, een klassieke case in de lessen politicologie wordt, over hoe politieke partijen het geld van de gemeenschap mochten gebruiken om hun achterban te compenseren voor financieel verlies. 

Ik was in die tijd columnist bij deze krant en stelde de vraag wat er met ons land aan de hand is indien de waarheid spreken pas kan na twintig jaar. Ondertussen vragen mensen vooral eerlijkheid. Geef eerlijk toe dat het geld vergokt werd en garandeer dat er geen verkiezingen gemanipuleerd worden door de rest van het land te laten boeten terwijl de verantwoordelijken ontsnappen. Geef eindelijk toe dat er geen wettelijke wijze bestaat om dat vergokt geld terug te toveren. Er wordt door de verantwoordelijken schaamteloos gerekend op een gebrek aan financiële geletterdheid. De mensen jarenlang een rad voor de ogen draaien kan alleen maar meer woede doen woekeren.