Muggen verspreiden microplastics uit zoet water in de voedselketen op het land

Microplastics zijn een alomtegenwoordige vorm van vervuiling die gevonden worden in ecosystemen in zee, in zoet water en op het land. Aangezien er veel microplastics in water zitten, is het onvermijdelijk dat ze door organismen opgenomen worden, en zo in de voedselketen terechtkomen. 

Tot nu toe is er vooral onderzoek verricht naar de impact van microplastics op mariene ecosystemen, en veel minder naar wat er zich afspeelt in zoet water.  En tot nu toe was er nog niet onderzocht of microplastics ook doorgegeven kunnen worden tussen de verschillende ontwikkelingsstadia van dieren die in die verschillende stadia in verschillende milieus leven.

Een nieuwe studie van de University of Reading geeft nu voor het eerst bewijs voor het feit dat dat inderdaad het geval kan zijn, en dat een groot deel van de microplastics die in zoet water in muggenlarven terechtkomen, ook in het lichaam aanwezig blijven als de larve een pop wordt, en ook als ze uit de pop komt als volwassen mug. 

Op die manier kunnen kunnen de microplastics uit het zoet water terechtkomen in de voedselketen op het land (of in de lucht). Dieren als vogels, vleermuizen, spinnen of andere insecten die de volwassen muggen eten, krijgen op hun beurt de microplastics binnen, en vervolgens ook de dieren die op hun beurt de vogels, vleermuizen etc. opeten.  

De meeste larven van insecten zijn bijzonder vraatzuchtig, en dat gaat ook op voor muggenlarven. Sommige larven zwemmen gewoon door het water met hun monddelen opengesperd, en werken alles naar binnen wat niet te groot is. Op die manier is het zo goed als onvermijdelijk dat ze ook microplastics binnenkrijgen als die in het water zitten. 

Om na te gaan wat er met die microplastics gebeurde tijdens de ontogenese, de ontwikkeling van een levend individu van de eicel tot de volwassen toestand, van de muggen, en om te kijken of ze die plastics konden doorgeven van het larvenstadium naar het volwassen stadium, kweekte een team van de University of Reading in het VK muggen van het geslacht Culex in water met fluorescerende microplastics. 

Het team koos Culex pipiens omdat die mug zeer wijdverspreid is - Culex pipiens, de gewone steekmug, komt op alle continenten buiten Antrarctica voor, en men koos fluorescerende microplastics (van 2 micrometer en 15 micrometer) om ze makkelijk te kunnen volgen in de verschillende groeistadia.  

Uit de kweekbekers werden vervolgens larven na de derde vervelling gehaald, poppen, en volwassen exemplaren. De larven bleken inderdaad microplastics te hebben opgenomen, en ze zaten voornamelijk verzameld in de buizen van Malpighi, organen bij insecten die zorgen voor de afvoer van afvalstoffen van het verteringsstelsel. 

En de microplastics bleken ook nog steeds aanwezig in de poppen en in de volwassen muggen, al was er hier wel een verschil tussen de kleine en de grotere microplastics. De microplastics van 2 micrometer - 2 duizendsten van een millimeter -  bleken vlot van het ene stadium naar het andere over te gaan, terwijl er bij die van 15 micrometer slechts een klein deel bewaard bleef. 

Hoewel het team de overdracht van de microplastics alleen heeft vastgesteld in het laboratorium, is het volgens de onderzoekers "bijzonder goed mogelijk" dat dit proces ook al volop in het wild plaatsvindt. 

"Het belang hiervan is dat het zeer waarschijnlijk wijdverspreid is", zei Amanda Callaghan aan het persbureau AFP. Callaghan is een biologe aan de universiteit van Reading en de belangrijkste auteur van de nieuwe studie.

"We hebben enkel gekeken naar muggen als voorbeeld, maar er zijn een heleboel insecten die in water leven en dezelfde levenscyclus hebben, met larven die dingen opeten in het water, en dan tevoorschijn komen als volwassenen", zo zei ze. Het gaat dan onder meer om libellen, waterjuffers, eendagsvliegen en de veel voorkomende dansmuggen, die vervolgens ook door landdieren opgegeten worden. 

"Het is in essentie een andere weg voor vervuiling, die we tot hiertoe nog niet in overweging hadden genomen", zo zei Callaghan. 

Volgens Callaghan is de grootte van het probleem nog niet duidelijk en wordt het nog steeds onderzocht. "Het is een zeer groot probleem, en de plastics die nu al in het milieu zitten, gaan nog een hele, hele lange tijd bij ons blijven", zo besloot ze.  

De studie van het team van de universiteit van Reading is gepubliceerd in "Biology Letters".