Markante plekken: de Grote Post in Oostende en de tragedie achter het modernistisch meesterwerk

De Grote Post in Oostende. Ooit het postgebouw van de stad, nu een cultuurcentrum. Een modernistische parel met een tragische geschiedenis. Het gebouw ligt zowat halfweg tussen twee andere Oostendse architecturale toppers: het stadhuis en het Kursaal.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt het Oostendse postkantoor door een bombardement verwoest. Na de oorlog wil de toenmalige PTT (ministerie van Post, Telegraaf en Telefoon) op dezelfde plek een nieuw gebouw zetten. In 1945 krijgt de Gentse architect Gaston Eysselinck officieel de opdracht te pakken.

Eysselinck begint vol goede moed aan de klus, maar het ontwerpproces wordt vaak een clash met het stadsbestuur en de bevoegde commissies. Zo is de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen van mening dat het ontwerp lijkt op een industrieel gebouw en dat het te exclusief functioneel is. Eysselinck houdt voet bij stuk en legt alle eisen en opmerkingen naast zich neer. 

Ondanks de negatieve adviezen keurt het stadsbestuur het ontwerp goed op 26 september 1946. De enige voorwaarde is dat de indeling van de voorgevel wordt bijgestuurd. In september 1947 gaat de bouw van start. De spanningen verhogen tussen Eysselinck en de PTT. Zeker de beslissing van de PTT om het monumentale beeldhouwwerk van Jozef Cantré te schrappen, leidt tot conflict. Eysselinck vat dit op als een regelrechte verminking van zijn ontwerp, volgens hem vormt het beeldhouwwerk één geheel met het gebouw.

De architect dreigt daarop langs gerechtelijke weg de opening van het postkantoor te verhinderen als het beeldhouwwerk er niet komt. Op 16 juni 1953 wordt het contract met Eysselinck verbroken en krijgt hij een verbod de werf nog te betreden. Op 4 oktober van dat jaar sterft Eysselincks vriendin na een fatale ziekte. Eysselinck blijft ontredderd en gekweld achter. Enkele maanden later, op 6 december 1953, stapt de architect uit het leven. Hij maakt de inhuldiging van het gebouw waar hij jaren voor gestreden heeft, niet mee.

Na de ingebruikname krijgt het gebouw weinig tot geen erkenning. In 1963 wordt het beeldhouwwerk van Cantré toch aan het gebouw toegvoegd. De waardering voor het complex neemt met de jaren toe en in 1981 krijgt het postkantoor de status van beschermd monument. 

In 1999 verlaat de Post het gebouw en komt het leeg te staan. Twee jaar later koopt de Stad Oostende het pand en vormt het om tot cultuurcentrum. De beschermde delen worden gerenoveerd, de niet-beschermde delen worden gesloopt en op de vrijgekomen plaats bouwen B-architecten twee nieuwe zalen. In december 2012 opent Eysselincks meesterwerk de deuren opnieuw, nu als cultuurcentrum De Grote Post.