Waarom de UHasselt niet meteen twaalf nieuwe opleidingen zal krijgen

Vandaag telt de UHasselt zowat 6.500 studenten. Om naar 10.000 te groeien, ijvert rector Luc De Schepper voor twaalf nieuwe opleidingen. Het gaat onder meer om een volledige opleiding geneeskunde, een faculteit sociale wetenschappen en bio-ingenieurswetenschappen. "Het is uitgebreid overlegd met de sociale en economische partners", zegt De Schepper in de Mediahuiskranten. "Er zijn ook zeker niet te veel universiteiten. Volgens de EU-normen kan er zelfs nog een zesde komen."

Volgens De Schepper kampt Limburg niet alleen met een braindrain, maar beginnen sowieso nog te weinig Limburgse jongeren aan een academische opleiding. Hij geeft aan dat in Vlaams-Brabant zowat 30 procent van de 18-jarigen naar de universiteit gaat, terwijl het in Limburg om 'slechts' 24 procent gaat. Voor de opleidingen die de UHasselt niet heeft, is de ondervertegenwoordiging nog groter. Maar die redenering, zo blijkt ook uit het pas verschenen boek Onder rectoren, klopt niet helemaal.

In Limburg belanden minder leerlingen in het algemeen secundair onderwijs (aso), dat in eerste instantie op het hoger onderwijs voorbereidt. Vorig schooljaar volgde ruim 24 procent van de leerlingen op Limburgse scholen het aso. In geen enkele andere provincie ligt dat cijfer lager. De Limburgse aso-leerlingen presteren ten opzichte van de rest van Vlaanderen - Brussel buiten beschouwing gelaten - ook ver onder het gemiddelde.

Omringd

Betrokkenen geven aan dat nieuwe academische opleidingen een dynamiek kunnen veroorzaken, ook in het secundair onderwijs. Vanuit een regionale logica valt er veel te zeggen voor de Limburgse plannen. Wie over heel Vlaanderen en de landsgrenzen kijkt, ziet dan weer hoe de Limburgse jeugd omringd wordt door sterke universiteiten. Niet alleen de UHasselt, maar ook de KU Leuven, de UAntwerpen en de universiteiten van Aken, Maastricht en Eindhoven liggen relatief dichtbij. Investeringen in beter openbaar vervoer zouden in dat opzicht ook kunnen helpen om de ondervertegenwoordiging aan te pakken.

De UHasselt geeft aan dat de nieuwe opleidingen ongeveer 30 miljoen euro zouden kosten. Ze wenst dat de volgende Vlaamse Regering de plannen opneemt in het regeerakkoord. Huidig minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) wil, voor ze inhoudelijk reageert, eerst besprekingen aanvatten binnen de Vlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad. Onderwijsspecialist Koen Daniëls (N-VA) geeft aan dat elke universiteit vragen mag stellen. "Maar zulke aanvragen moeten twee toetsen doorstaan: zijn de nieuwe opleidingen economisch noodzakelijk - Hoeveel zijn er bijvoorbeeld in Vlaanderen nodig? - en zijn ze kwaliteitsvol?"

Open Vld'er Franc Bogovic, die vanaf volgende week als Vlaams Parlementslid het hoger onderwijs zal volgen, heeft bedenkingen bij het plan. "Waar moet dat extra geld vandaan komen? Ik vind het heel positief dat de UHasselt nadenkt over hoe meer Limburgse jongeren naar de universiteit zouden kunnen gaan. Maar ik stel mij de vraag hoe zinvol het is om in Hasselt duplicaten te gaan aanbieden van opleidingen die al elders bestaan. Heel specifieke nicherichtingen, zoals een master health care engineering, zouden een ander verhaal zijn."

Houdgreep

De Hasseltse universiteit, die vandaag voor verschillende opleidingen samenwerkt met de KU Leuven, strijdt al langer voor een uitbreiding. Enkele jaren geleden presenteerde De Schepper al een plan voor tien nieuwe studies. Hij botste toen op een Leuvense muur. De vorige Leuvense rectoren hielden de UHasselt in een houdgreep. "Limburg is het grootste rekruteringsgebied van de KU Leuven", zegt ererector André Oosterlinck, huidig voorzitter van de Associatie KU Leuven, in Onder rectoren. "De UHasselt wil tien nieuwe opleidingen. Het pro­bleem is dat zo'n beweging tegelijk de aspiraties in West­ Vlaanderen zal voeden."

Andere universiteiten reageren voorlopig afwachtend. In de wandelgangen liet de Leuvense rector Luc Sels eerder al verstaan dat Limburg niet meteen op veel extra opleidingen moet rekenen. UGent-rector Rik Van de Walle staat open voor overleg en geeft aan dat er goede keuzes moeten worden gemaakt met de beschikbare middelen. Hij meent dat niet alle universiteiten alle mogelijke opleidingen moeten aanbieden. "Ik wil geen corporatistische reflex aannemen. We moeten dit in alle openheid bespreken. Ik hoor dat de UHasselt voor de nieuwe opleidingen wil samenwerken. De UGent is daartoe, indien gewenst, absoluut bereid."