Direct naar artikelinhoud
Kernenergie

Oppositie na cijfers Planbureau: "Energiebeleid van deze regering faalt"

De kerncentrales van Tihange in Hoei.Beeld Pieterjan Luyten

In november dreigt er in sommige gemeenten een urenlange stroomuitval, waarschuwt het Federaal Planbureau vandaag. In die maand kan slechts een van de zeven kernreactoren in ons land worden ingezet om stroom te leveren, meldt de onafhankelijke instelling. Volgens de oppositie tonen de bevindingen van het Planbureau aan dat het energiebeleid van de regering faalt.

"De kans dat een aantal gemeentes of een aantal zones tijdelijk worden afgeschakeld, is toegenomen", verklaart Danielle Devogelaer van het Planbureau aan de VRT-nieuwsdienst. "De kans bestaat dat het stroomaanbod niet altijd voldoende zal zijn om de gehele vraag te gaan invullen."

Het stroomtekort dreigt zelfs bij niet-uitzonderlijke koude.  Zo was november 2017 niet extreem nat of koud, maar lag het stroomverbruik die maand op 13 gigawatt. "Als we zien dat er in november heel wat meer kernreactoren gaan uitliggen, gaat het water echt aan onze lippen staan om dat te gaan dekken." Het Planbureau roept op om het elektriciteitsverbruik in de avonduren drastisch te bezuinigen.

'Als we zien dat er in november heel wat meer kernreactoren gaan uitliggen, gaat het water echt aan onze lippen staan'
Danielle Devogelaer van het Planbureau

In de volledige maand november zal slechts één van de zeven Belgische kernreactoren operationeel zijn. Uitbater Engie Electrabel belooft dat tegen eind december opnieuw vijf reactoren draaien. Het FANC, de nucleaire waakhond, kan dat niet bevestigen.

Kernreactoren Tihange 2, Tihange 3 en Doel 4 kampen met betonrot en zijn daarmee tot volgend jaar buiten strijd. Tihange 1 krijgt dan weer een onderhoudsbeurt vanaf eind oktober. Dat betekent dat we het tussen 20 oktober en 28 november slechts met één van de zeven kernreactoren (Doel 3) moeten stellen. Doel 1 en 2 werden eerder al stilgelegd.

'Wie een vast contract heeft, hoeft voorlopig niet te vrezen. Maar wie een variabel contract heeft of een vast contract dat bijna afloopt, doet er goed aan om te vergelijken'
Simon Movember, Testaankoop

Federaal minister van Energie Marie Christine Marghem "volgt de situatie van erg dichtbij op". Ze had een onderhoud met netbeheerder Elia om een zo goed mogelijk zicht te krijgen op de beschikbare bevoorradingsbronnen, dus niet enkel de nucleaire capaciteit.

Hogere prijzen

Mogelijk moet er ook stroom geïmporteerd worden vanuit de buurlanden. De verbindingen met de buurlanden zijn de laatste jaren fors verbeterd. "Maar uiteraard kan meer import eveneens gepaard gaan met hogere prijzen", zegt energiespecialist André Jurres.

Bovendien zijn de groothandelsprijzen de laatste maanden fors gestegen, zo waarschuwde Test-Aankoop de afgelopen week nog. "De stroomkosten lopen steeds verder op", zegt woordvoerder Simon November. Wie een vast contract heeft, hoeft voorlopig niet te vrezen. "Maar wie een variabel contract heeft of een vast contract dat bijna afloopt, doet er goed aan om te vergelijken", zegt hij. "Voorstanders van kernenergie hebben het voortdurend over de bevoorradingszekerheid, maar net op dat vlak schieten de centrales tekort, zo blijkt."

Lees verder onder de foto.

De kerncentrale van Tihange (Hoei).Beeld ANP

Nieuwe investeringen

Er zijn dringend nieuwe investeringen nodig, geven de experts aan. "Met nieuwe gascentrales zouden de prijzen niet stijgen", zegt energiespecialist Ronnie Belmans (KU Leuven). Eenzelfde geluid bij Jurres: "Er is de voorbije vijf jaar niks gebeurd. Geen visie, geen beslissingen over nieuwe gascentrales. De uitval van Tihange 2 en 3 maakt heel goed duidelijk dat we aan de slag moeten om nieuwe capaciteit te creëren. Dit maakt de urgentie opnieuw duidelijk."

Uitbater Engie Electrabel maakt zich sterk dat tegen eind december vijf van de zeven kerncentrales weer in gebruik zullen zijn. De heropstart van Doel 1, Doel 4 en Doel 2, is respectievelijk gepland voor 10 december, 15 december en 31 december. De onderhoudswerken bij Tihange 3 zijn normaal gezien tegen eind november afgerond.

Voor Tihange 3 ging het bedrijf oorspronkelijk uit van een herstart op 30 september, maar het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) gaf donderdag te kennen dat dat geen haalbare kaart was door betonproblemen. Pas ten vroegste vanaf 1 maart volgend jaar kan die kernreactor weer draaien.

'Er is de voorbije vijf jaar niks gebeurd. Geen visie, geen beslissingen over nieuwe gascentrales'
Ronnie Belmans, energiespecialist KU Leuven

Onzekere timing

Net als bij Doel 4 en Tihange 2 waren ook bij Tihange 3 betonproblemen vastgesteld in de veiligheidsbunker die naast de kernreactor staat. De betonproblemen zijn verschillend van gebouw tot gebouw. "De ploegen werken momenteel aan een diagnose en berekeningen die moeten toelaten dat actieplannen worden voorgelegd aan de autoriteiten", laat Engie Electrabel weten. Het bedrijf benadrukt dat de opgegeven data nog gewijzigd kunnen worden.

Ook de nucleaire waakhond Fanc wil de heropstartdata niet bevestigen. "De communicatie van de producent bevat geen engagement voor ons. Voor ons kunnen de centrales pas opnieuw in gebruik genomen worden wanneer aangetoond is dat de stabiliteit van de bijgebouwen gegarandeerd is."

De problemen met de kerncentrales zullen dit jaar een impact van ongeveer 250 miljoen euro hebben op de bedrijfswinst.

Kristof Calvo (Groen).Beeld BELGA

"Fabeltje"

De bevindingen van het Planbureau tonen volgens de oppositie aan dat het energiebeleid van de regering faalt. "Kerncentrales langer openhouden, zou volgens deze regering garant staan voor energiezekerheid en een lage prijs. Kan dat fabeltje nu eindelijk de vuilbak in?", zegt sp.a-Kamerlid Karin Temmerman. "De regering vertikt het gewoon om in alternatieven te investeren", meent de socialiste. "We hebben meer ministers van energie dan werkende kerncentrales en toch slaagt men er niet in om te besturen. Met als gevolg: de consument betaalt de prijs". 

Ook de Gentse burgemeester Daniël Termont (SP.A) is bijzonder scherp voor de regering-Michel, omdat die volgens hem niets gedaan heeft om de kerncentrales te vervangen. "Het is de verdomde verantwoordelijkheid van de federale regering. We hebben er vier jaar geleden over gesproken en er is nog niets gebeurd. Ik vind dit echt verschrikkelijk. Dit is onaanvaardbaar. Dit is een land als België in 2018 niet meer waardig", zegt Termont aan VRT NWS.

'Vijf jaar Marghem op energie dreigen vijf verloren jaren te worden'
Kristof Calvo (Groen)

De groenen wijzen minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR) met de vinger. "Haar keuze om afhankelijk te willen blijven van oude kerncentrales brengt ons land nog maar eens in de problemen", zegt Kamerlid Kristof Calvo (Groen). "Het probleem is niet de kernuitstap, maar wel dat die niet is uitgevoerd. Nog altijd is het wachten op een echt energiebeleid. Vijf jaar Marghem op energie dreigen vijf verloren jaren te worden". De Ecolo-Groen fractie wil het Planbureau en minister Marghem snel ondervragen in de bevoegde Kamercommissie.

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) zegt nog dat het dreigende stroomtekort aantoont dat de verschillende regeringen in ons land dringend werk moeten maken van het Energiepact, om over te schakelen op hernieuwbare energie en gascentrales.