Hoe is uw digitale gezondheid?
Frederik De Bosschere laat voor vrtnws.be tweewekelijks zijn licht schijnen over verrassingen of tegenslagen in de wondere wereld van de digitale technologie. Vandaag: hoe is het met uw schermtijd gesteld?
Sinds vorige week kunnen Apple-gebruikers, net als Android-gebruikers, hun digitaal gedrag onder de loep nemen. Het probleem is daarmee niet opgelost ... want het is amper benoemd.
In de nieuwe iOS12 kunnen gebruikers in de ‘Screentime’ of ‘Schermtijd’ app bekijken hoeveel tijd ze op hun smartphone doorbrengen. Eerder kwam Google al met ‘Digital Wellbeing’ in Android Pie.
Dat er meer aandacht komt voor digitaal welzijn is niet vreemd. Er komt meer en meer kritiek op de verslavende aspecten van smartphones en sociale media. Dus, denken Apple en Google, liever zelf stappen ondernemen, dan die opgelegd krijgen. Stel je voor, grote labels op smartphones: “Kan de gezondheid ernstig schaden."
Klinkt gek, maar experten praten over onze digitale afhankelijkheid zoals ze over andere verslavingen of gezondheidsproblemen praten. In ‘Digimeter', het jaarlijkse rapport over de digitale Vlaming, spreekt professor Lieven Demarez zelfs over ‘digibesitas’, naar analogie met obesitas.
Stel je voor, grote labels op smartphones: “Kan de gezondheid ernstig schaden."
Als we die analogie volgen, is een tool zoals ’Schermtijd' de weegschaal: hoe erg is het gesteld? Hoeveel uren per dag slijt ik in welke apps? Het is een cijfer dat voor veel van ons confronterend zal zijn.
Ook voor de remedie gaat de vergelijking op. Ja, we kunnen onszelf geheelonthouding opleggen, of in een draconisch dieet storten. Dat zal heel even helpen, maar daarna vervallen we al snel in oude gewoonten.
Beter gewoon matigen. Het is niet allemaal slecht, we moeten gewoon onze momenten beter kiezen. Zo’n gedragswijziging is niet makkelijk, en we kunnen zelfs hulp zoeken bij digitale coaches, 'digi-diëtisten’ zeg maar.
Tot zover gaat de vergelijking op. Jammer dat de hele premisse waarop ze gebouwd is, verkeerd is.
Probleem? Ik heb geen probleem
Je kijkt naar dat schermoverzicht en je denkt: "Wow, da’s veel". En toch ga je gewoon verder zoals je bezig was, of zal de opflakkering van goede voornemens snel weer passeren. En wel hierom: snappen we echt wel de ernst van het probleem?
Dat sigaretten of overgewicht ongezond zijn, is nu wel duidelijk, maar dat is niet altijd zo geweest. Sigaretten waren lang gewoon cool. Stevig in je vel zitten wees op bon-vivantschap. Intussen weten we wel beter en is niemand er nog trots op.
Dat besef is er rond digitale gezondheid nog niet. Heel veel met digitale dingen klooien, maakt je een soort ‘early adopter’ die klaar lijkt voor de toekomst. En net omdat we onze smartphones en schermen de hele dag door gebruiken, is het moeilijk om de nefaste impact ervan te ervaren. Om het probleem te isoleren en terug te leiden tot z’n oorzaak.
Even op de weegschaal gaan staan, maakt je nog niet gezond. Je moet ook durven benoemen dat er een probleem is. Ik pleit schuldig.
We geven het niet graag toe, maar we merken wel dat er iets schort.
Wie voelt zich niet onbeleefd wanneer hij tijdens een gesprek afglijdt naar z’n smartphone? Wie voelt zich niet een beetje sip wanneer hij herenigd wordt met z’n telefoon en daar geen meldingen aantreft? Wie spiegelt zijn saaie leven niet aan de spannende Stories van kennissen op Instagram? En wiens aandachtspanne wordt stilaan niet even vluchtig als die Stories?
Even op de weegschaal gaan staan, maakt je nog niet gezond. Je moet ook durven benoemen dat er een probleem is. Ik pleit schuldig.
Hoe is het met jouw schermtijd gesteld?
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.