Björn Soenens over Michel en Rouhani: "Als Europa en de VS het niet doen, zullen anderen in het (handels)gat springen"

Het gesprek tussen Michel en Rouhani vond plaats op de 28e verdieping met heel wat veiligheidspersoneel in de buurt, omschrijft VS-kenner Björn Soenens de "mysterieuze" topontmoeting. Michel sprak over een goed gesprek, een "vrij en vrank gesprek". "Het ging over de moeilijkheden die Iran kent, dat ze getroffen worden door de Amerikaanse sancties na het uitstappen uit de nucleaire deal", legt Soenens uit.

Kwam dat gesprek er zomaar? "De EU en België willen wél een goede verstandhouding met Iran omdat die nucleaire deal een goede deal is, met name het akkoord wil Iran kernwapenvrij maken en in ruil krijgen ze iets in de plaats. Volgens het Internationaal Atoomengerie Agentschap voldoet Iran ook aan die voorwaarden, dus heeft Europa ook belangen. Ze willen daar zaken mee doen, Iran is een grote markt. Het probleem is dat de VS Europese bedrijven probeert af te dreigen en -laten we eerlijk zijn- soms lukt dat, Total en Renault bijvoorbeeld. Die zijn al weggetrokken uit Iran, die kiezen eieren voor hun geld. Michel maakt zich sterk dat de banden met Iran moeten worden aangehaald of dat anders anderen in het gat zullen springen, namelijk China en Rusland. Die zullen zeggen: "Als Europa en de VS het niet meer doen, dan zullen wij die handel wel overnemen.""

Zet de ontmoeting de banden tussen de VS en België op het spel? "Ik denk het niet meteen, want Amerika kan het zich niet veroorloven te vervreemden van iedereen. Ze weten dat Europa er anders over denkt, maar ze zullen er natuurlijk alles aan doen om de taal van de economie te laten spreken. Als er strafmaatregelen komen tegen Europese bedrijven, dan mogen Europese regeringen zoveel mogelijk hun borst nat maken als ze willen, als de bedrijven eruit trekken, dan heeft het allemaal niet zoveel mogen baten. Maar politiek wil Europa niet inbinden. Zij vinden wel dat Iran een beetje in bedwang wordt gehouden door de nucleaire deal. Stel dat Europa en anderen er zouden uitstappen, dan kan Iran weer werken aan een kernwapen en dan is de wereld veel gevaarlijker."

Wat met de kritiek die Mike Pompeo, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, uitte op de Europese Unie? "Pompeo samen met veiligheidsadviseur John Bolton staan bekend als harde lijn-politici tegenover Iran. Zij zien Iran echt als dé baarlijke duivel, die zorgt voor de sponsoring van terreur in Syrië en Jemen, dat Iran uit is op de vernietiging van goede bondgenoot Israël. Dat is niet nieuw, dat is het vijandbeeld. Vorig jaar was het Noord-Korea, nu is het helemaal Iran en Europa zegt "we laten ons niet in de pas dwingen als we vinden dat de wereld daar geen belang bij heeft"."    

Bij de toespraak van president Trump voor de VN werd luidop gelachen. Is er nog iets gezegd geweest in de wandelgangen? "Je hebt de twee kampen: het ene niet zo vriendelijke Trump-kamp, dat is de meerderheid in de wereld mag je wel zeggen. De ultieme nachtmerrie voor de president is uitgelachen te worden. (...) Nu kreeg hij een koekje van eigen deeg. Veel lidstaten zaten te lachen toen Trump zat te bluffen over de fantastische resultaten die nooit eerder een Amerikaanse regering heeft geboekt. Maar hij reageerde gepast. Hij keek niet pijnlijk alsof hij een dictator was die niet wist wat hem overkwam. Trump lachte mee en is gewoon doorgegaan."

AUDIO Beluister hier het gesprek met Björn Soenens uit "De ochtend":