FBI overhandigt Senaat rapport over Trumps kandidaat-opperrechter Brett Kavanaugh: wat staat er op het spel?

"Een briljante jurist, met een heldere en effectieve schrijfstijl, alom beschouwd als een van de beste en scherpste juridische denkers van onze tijd." Zo droeg de Amerikaanse president Donald Trump Brett Kavanaugh twee maanden geleden voor als kandidaat-opperrechter.

Kavanaugh is een vertegenwoordiger van de juridisch-conservatieve elite. Zijn ouders behoorden tot het establishment in Washington DC, waar hij in 1965 werd geboren. Na zijn middelbareschooltijd op een jezuïetenschool studeerde hij aan de Law School van de prestigieuze universiteit Yale.

Na zijn start bij een advocatenkantoor werd hij assistent van Kenneth Starr, die bekend werd als de openbare aanklager in de affaire-Lewinsky. In 2000 werkte Kavanaugh mee aan de presidentiële campagne van George W. Bush. Zijn vrouw werd later zelfs de persoonlijke secretaresse van Bush. Kavanaugh werd door Bush voorgedragen als rechter bij het federale hof van beroep in de hoofdstad Washington, een functie die hij sinds 2006 uitoefent. 

Kavanaugh staat bekend als een rechter met een sterk conservatieve stempel, die de Amerikaanse grondwet strikt interpreteert. Enkele jaren geleden argumenteerde hij dat presidenten in functie gevrijwaard moeten blijven van burgerlijke en criminele rechtszaken en vragen van openbare aanklagers. Met het onderzoek naar de vermeende Russische inmenging bij de presidentsverkiezingen op de achtergrond, is dat een standpunt dat president Trump goed uitkomt. 

Het Hooggerechtshof spreekt zich uit over de grote kwesties die de Amerikaanse samenleving beroeren. Met de komst van Kavanaugh zou de meerderheid van het hof (vijf van de negen rechters) conservatief zijn. Dat kan verregaande gevolgen hebben voor de rechtspraak, zeker op gebieden als abortus, homorechten en vuurwapenbezit.  

De negen rechters van het Hooggerechtshof zijn voor het leven benoemd, waardoor ze de rechtspraak niet alleen verregaand, maar ook langdurig kunnen beïnvloeden. Met zijn 53 jaar is Kavanaugh relatief jong. Hij zou dus nog lang mee zijn stempel kunnen drukken op de Amerikaanse rechtspraak en samenleving.

De Senaat moet de benoeming van Kavanaugh nog goedkeuren. Zijn bevestiging door de Senaat beloofde van meet af aan een felle strijd te worden door de Republikeinse Partij van president Trump en de Democraten. 

Omdat Democratische steun uitgesloten is, is het noodzakelijk dat alle Republikeinse senatoren het licht op groen zetten voor de benoeming. Ook de meer gematigde, die niet willen dat het recht op abortus op de helling komt te staan.   

Op dit moment hebben de Republikeinen een krappe meerderheid in de Senaat. Maar dat kan snel veranderen. Begin november zijn er parlements­verkiezingen in de VS. De kans bestaat dat de kaarten dan anders geschud worden, en dat de benoeming van Kavanaugh op losse schroeven komt te staan. De Republikeinen willen de benoeming daarom achter de rug hebben vóór de parlementsverkiezingen van november.

Eigenlijk had de Senaat al moeten beslissen over de benoeming van Kavanaugh. Dat had enkele weken geleden al moeten gebeuren, maar in de laatste rechte lijn is de benoeming op uitstel gebotst. Verschillende vrouwen beschuldigen Kavanaugh immers van seksueel wangedrag. 

De eerste vrouw die met haar verhaal naar buiten kwam, is Christine Blasey Ford, een hoogleraar psychologie. Vorige week getuigde ze in de Amerikaanse Senaatscommissie. In een bijzonder emotioneel getuigenis vertelde ze dat Kavanaugh haar aanrandde toen ze beiden nog middelbare scholieren waren. 

Ze vreesde dat Kavanaugh haar zou verkrachten en vermoorden. Op de vraag van een senator hoe zeker ze was dat de jongeman die haar aanviel Kavanaugh was, antwoordde ze "100 procent".

Kandidaat-opperrechter Kavanaugh verdedigde zich met een emotioneel betoog voor diezelfde Senaatscommissie. Hij ontkent alle aantijgingen met klem en vindt dat de hele zaak een politieke afrekening is aan zijn adres. Volgens hem heeft links Amerika de campagne tegen hem georkestreerd uit woede tegen president Trump. 

Intussen beschuldigt ook een tweede vrouw de rechter van seksueel wangedrag. Deborah Ramirez studeerde samen met Kavanaugh in Yale. Tijdens hun eerste jaar aan de universiteit zou hij zich tijdens een drankspelletje in een studentenhuis aan haar hebben opgedrongen.

Een derde vrouw liet via de advocaat van pornoster Stormy Daniels, die zegt dat ze een affaire met Trump heeft gehad, weten dat ze bereid is om haar verhaal te doen. Inmiddels heeft ook zij zich bekendgemaakt. In een verklaring zegt Julie Swetnick dat ze in de vroege jaren 80 aanwezig was op feestjes in Washington DC waar Kavanaugh hevig dronk en meisjes fysiek agressief behandelde. Volgens de vrouw was hij ook betrokken bij situaties die uitmondden in groepsverkrachtingen. 

President Trump blijft onvoorwaardelijk achter zijn kandidaat-opperrechter staan. Voor hem zijn de aantijgingen onderdeel van een Democratisch complot. Tijdens een campagnebijeenkomst in Mississippi dreef Trump de spot met de getuigenis van Blasey Ford. Hij maakte grappen over het feit dat ze zich tijdens haar getuigenis voor de Senaatscommissie weinig herinnerde van wat er gebeurd was.

Vorige week keurde een kleine meerderheid van de Senaatscommissie dan toch de benoeming van Brett Kavanaugh goed. Het was nipt Republikeinen tegen Democraten. Maar enkele twijfelende Republikeinen konden de voorwaarde bedingen dat de beslissende stemming in de voltallige Senaat over de kandidatuur van Kavanaugh werd uitgesteld, zodat de FBI bijkomend onderzoek kon voeren. Het rapport van de FBI wordt vandaag dus overhandigd aan de Senaat.

Dat de vrouwen juist nu met hun verhaal naar buiten komen, is inderdaad niet toevallig, maar politiek geïnspireerd. De timing zit de Republikeinen erg dwars. Het verloop van de hoorzitting en de uitkomst van de stemming in de Senaat kunnen immers gevolgen hebben voor de parlementsverkiezingen, over luttele weken.   

Als Kavanaugh nu niet wordt benoemd, zien de Republikeinen een unieke kans op een conservatieve meerderheid in het Hooggerechtshof verloren gaan.

Maar als ze hem vlug-vlug benoemen, zonder de minste kanttekening bij de beschuldigingen aan zijn adres, dreigt hen dat tijdens de parlements­verkiezingen zuur op te breken. In #metoo-tijden zou de Republikeinse Partij dan kunnen worden weggezet als zeer koud tegenover vrouwen die het opnemen tegen een vooraanstaand rechter. En dat terwijl Trump - zijn "grab'm by the pussy"-uitspraak in het achterhoofd - zo al niet erg goed ligt bij de vrouwelijke kiezer.