© IWM (Q 12366)

1-10-1918: Damascus in handen van Geallieerden

Op 1 oktober 1918, 100 jaar geleden, veroveren de Britten zonder veel moeite Damascus in Syrië. Het Turkse leger is in elkaar gestuikt. De Fransen veroveren Saint-Quentin, de grootste bevrijde Franse stad tot nu toe.

Damascus is in Geallieerde handen! De grootste stad in Syrië is zonder veel moeite veroverd nadat de meeste Turkse troepen haar verlaten hadden.

Na de doorbraak van de Britse expeditiemacht in het noorden van Palestina zond generaal Allenby een Australische cavaleriedivisie richting Damascus, waar een groot deel van de Turkse legers waren naar uitgeweken.

Het Turkse leger op de vlucht in de woestijn ( uit Le Monde Illustré, 3-10-1918, BDIC). Beginfoto, straatbeeld van Damascus op 2-10-1918.

De snel oprukkende Australiërs wisten de terugtrekkende Turken op verscheidene plaatsen te verslaan, voordat ze in de ochtend van 1 oktober Damascus bereikten.


De Australiërs vonden de stad in rep en roer en trokken zich snel terug nadat de plaatselijke gouverneur zich formeel aan hen had overgegeven.  Ze probeerden de verdere Turkse aftocht naar Homs te blokkeren.

Arabische ruiters, bondgenoten van de Britten, kruisen Turkse krijgsgevangenen in Damascus
© IWM (Q 12367)

Kort daarop arriveerde een strijdmacht Arabische ruiters, een onderdeel van het leger van emir Feisal, dat vanuit het zuiden de Turken aanviel. De troepen van Feisal bezetten de stad.

Hun aanvoerders proclameerden in het stadhuis dat Syrië voortaan onafhankelijk is van het Ottomaanse Rijk en installeerden een voorlopige regering die het gezag erkent van koning Hoessein, de vader van Feisal.

Troepen van emir Feisal komen aan in Damascus, 1-10-1918
© IWM (Q 12369)

Damascus, een van de grootste steden van het Nabije Oosten, heeft ook als voormalige hoofdstad van de Omayyaden-kaliefen een bijzondere betekenis voor de Arabieren en moslims.

Bij de achtervolging werden zowat 20.000 Turkse soldaten gevangen genomen. Sinds het offensief begon maakte de divisies van generaal Allenby zo’n 75.000 krijgsgevangenen. Het grootste deel van de wapens van het Ottomaanse leger is buitgemaakt.

Links, generaal Allenby, de bevelhebber van de Britse troepen. Rechts, Turkije ( turkey betekent ook kalkoen) bezorgt de Duitse keizer dezer dagen nachtmerries (New York Tribune, 29-09-1918)

Na Damascus, wordt aangenomen, dat ook Beiroet snel zal vallen. Het  volgende doelwit van de Britten is Aleppo; zij dromen om van daaruit de link naar hun troepen in Mesopotamië te kunnen maken.

In Damascus hebben de Britten ook een honderdtal Italiaanse krijgsgevangenen bevrijd. Ze waren aan de Isonzo krijgsgevangenen genomen en hadden eerst in Duitsland en Oostenrijk in werkkampen gezeten. Daarna waren ze naar Syrië gestuurd om spoorwegen aan te leggen en onderhouden.

Enkele van de bevrijde Italianen in de bazar van Damascus.
© IWM (Q 12381)

Op het Westelijk front: Saint-Quentin bevrijd

Franse troepen hebben Saint-Quentin in Picardië veroverd.

Terwijl de Britten ten noorden van de stad verwoed blijven aanvallen, wisten de Fransen langzaam maar zeker tot de stad door te dringen.

Op 2 oktober toont de Parijse krant Excelsior een kaart met de Duitse verdedigingsgordel rond de stad, en 2 dagen later de eerste foto's van de verwoeste stad, gemaakt door een parlementslid uit de stad (Bnf Gallica)

Saint-Quentin is de grootste Franse stad die tot nu toe bevrijd is. Al is “bevrijding” misschien niet het gepaste woord. De stad, die in het begin van de oorlog 55.000 inwoners telde, moest door de bevolking worden ontruimd vanwege haar ligging nabij de Hindenburglinie.

De hele stad is vrijwel onbewoonbaar geworden. De meeste gebouwen zijn verwoest of ernstig beschadigd. Daaronder de basiliek die de stad domineert.

Zicht op Saint-Quentin, in de verte de basiliek of wat ervan overblijft (Albums Valois, BDIC)

De strijd langs het Kanaal van Saint-Quentin blijft intussen voortduren met een hevigheid die zelfs voor deze oorlog uitzonderlijk is. Britten, Australiërs en Amerikanen zijn nu over een breedte van tientallen kilometers over het kanaal doorgedrongen. Dat komt neer op een doorbraak van de Hindenburglinie, hoewel er nog stellingen overwonnen moeten worden.

En ten noorden daarvan naderen de Britten de stad Cambrai.

Britse tanks opereren in open terrein, in de voorgrond prikkeldraadversperringen, oktober 1918
© IWM (Q 56295)

In Vlaanderen boeken alleen de Britten lichte terreinwinst

De Belgische troepen boeken geen noemenswaardige vooruitgang meer. Men is weliswaar overal de Vlaamse Heuvelrug afgedaald maar dan stuit men op de te sterke tweede Duitse positie: de Flandern I Stellung. Een Duitse tegenaanval bij Sint-Pieter wordt afgeslagen.

De Britten veroveren Ledegem maar ook voor hen wordt de Duitse tegenstand nu te sterk.

Kaart van de Duitse verdedigingslinies, de Flandern 1 Stellung is rechts (uit Weemaes, Van de IJzer naar Brussel)
Britse Eerste hulp-post in vlaanderen (KLM)
De nieuwe ontwikkelingen in Duitsland worden in de Geallieerde landen met groot wantrouwen bekeken: "Zo iets als de goed keizer bestaat niet, een mens verandert niet zo snel" (karikatuur uit The Washington Times, 1-10-1918)

Meest gelezen