Britse minister onder vuur voor vergelijking tussen Europese Unie en Sovjet-Unie: "Beter eens geschiedenisboek lezen"

In het Verenigd Koninkrijk zijn dezer dagen alle ogen op Birmingham gericht, waar het jaarlijkse congres van de Conservatieve Partij plaatsvindt. Grote vraag is of de partij de diepe verdeeldheid tussen voor- en tegenstanders van de brexit zal kunnen overwinnen en over premier Theresa May ongeschonden terug kan keren naar Londen. 

Volgens Hunt wakkert de EU met haar gedrag enkel het verlangen in andere landen aan om ook uit de Unie te stappen, zo zei hij gisterenavond in een toespraak voor zijn partijgenoten. "Op dit moment lijkt een lid dat wil opstappen straffen de enige manier om de club samen te houden", klonk het. 

Hunt verwees naar een bezoek aan Letland, dat "een moderne democratie" is geworden na zijn onafhankelijkheid van de Sovjet-Unie in 1991. "Maar wat is er geworden van het vertrouwen in de toekomst en van de idealen van de Europese droom? De EU was bedoeld om de vrijheid te beschermen. Het was de Sovjet-Unie die de mensen verhinderde te vertrekken. Maar de lessen van de geschiedenis zijn simpel: als je van de Europese club een gevangenis maakt, zal het verlangen om uit te breken er niet minder op worden, integendeel. En dan zullen we niet langer de enige gevangene zijn die wil ontsnappen."

Hunt gaf in zijn toespraak aan dat ook de 48 procent van de Britten die tegen de EU-uitstap hebben gestemd in het referendum van 2016, gehoord moeten worden. "Als we het land willen verenigen, moeten we niet enkel voor een brexit zorgen voor de 52 procent, maar ook voor de 48 procent. Ook zij zijn patriotten. Hoe stevig het debat ook is, hoe hoog de emoties ook oplopen, vergeet nooit dat verdeeldheid ons geen betere brexit zullen geven, maar wel een slechtere, of mogelijk zelfs geen."

Hunt wordt gezien als een mogelijke opvolger van May indien ze het vertrouwen zou verliezen van een meerderheid van zijn partij, en zijn speech past daar volgens politieke waarnemers op het eiland ook perfect in. De 51-jarige Conservatieve politicus is sinds juli de opvolger van Boris Johnson, die opstapte uit onvrede met de manier waarop May de brexit aanpakt, volgens Johnson "een uitverkoop" aan de EU.

In een interview met The Daily Telegraph deed hij er vanmorgen trouwens nog een schepje bovenop. Hij riep premier May op te weerstaan aan een slechte deal uit Brussel en beroep te doen op "de begeestering van Duinkerke", verwijzend naar de slag bij de Franse stad uit 1940. Hij haalde ook uit naar de Franse president Emmanuel Macron, die twee weken geleden opriep tot eenheid in de EU. "Als hij denkt dat we over enkele jaren wanhopig op onze blote knieën terug komen kruipen, dan kent hij ons slecht."

Gevraagd naar een reactie op de forse uithaal, zei een woordvoerder van de Europese Commissie vandaag dat Hunt beter eens een boek zou lezen. "Respectvol zegt ik: we zouden er allemaal baat bij hebben, en zeker ministers van Buitenlandse Zaken, om af en toe een geschiedenisboek open te slaan", aldus woordvoerder Margaritis Schinas.

Bij wie Hunts verwijzing naar de Sovjet-Unie ook in het verkeerde keelgat geschoten is, is de Letse ambassadrice in het Verenigd Koninkrijk, Baiba Braže. Zij groeide op onder de Sovjet-heerschappij en tweette dat de Sovjets "honderdduizenden Letten hebben vermoord, gedeporteerd, verbannen en gevangen gezet na de illegale bezetting van 1940". "Ze hebben het leven van drie generaties verwoest, terwijl de EU ons vooruitgang, gelijkheid, groei en respect heeft gebracht."

Peter Ricketts, voormalig hoofd van het ministerie van Buitenlandse Zaken van 2006 en 2010, noemde de toespraak "rommel onwaardig voor een Britse minister". "De EU is geen Sovjet-gevangenis. Zijn wetten hebben vrede en vooruitgang gebracht na een eeuw oorlog. Onze beslissing om eruit te stappen ging ons leven altijd al slechter maken. De enige straf is hier de zelf toegebrachte straf."

Hetzelfde geluid was te horen bij Ricketts' opvolger, Sir Simon Fraser. "Wat je ook over de brexit denkt, het is schokkend om de Britse minister van Buitenlandse Zaken de EU te horen vergelijken met de Sovjet-Unie."