Vlaamse steden over het duw- en trekwerk met De Lijn: "Het is een vorm van chantage"

Louis Tobback (sp.a), burgemeester Leuven

'De Lijn houdt reizigers gegijzeld'

Het begon twee jaar geleden toen studenten van de hogeschool UCLL in opstand kwamen tegen de overvolle bussen tussen Leuven en hun campus in Haasrode. Leuvens burgemeester Louis Tobback (sp.a) zocht mee naar een oplossing voor de 3.000 studenten.

"Hoe we dat hebben opgelost? De stad en de school hebben zelf 50 procent van de kosten bijgelegd. De andere 50 procent kwam van De Lijn. Dat betekent dat u en ik Vlaamse belastingen betalen voor het openbaar vervoer. Maar als we vervoer willen, dan moeten we ook nog eens bijleggen via de gemeentebelasting. Dat is absurd."

Een gigantische besparingsoperatie, zo noemt Tobback de plannen van Vlaams mobiliteitsminister Ben Weyts (N-VA) om De Lijn op te splitsen in vervoersregio's. De bedoeling is dat lokale besturen meer te zeggen krijgen over de bussen en trams in hun stad. Maar wie zal die vervoersmiddelen uiteindelijk betalen?

De bus naar Haasrode is niet de enige kost die al werd afgewenteld op de stad, zegt Tobback. "Op de Naamse- en de Tiensesteenweg heeft De Lijn een aantal bushaltes weggenomen. Uiteraard waren buurtbewoners daar niet blij mee. Toen we verzet aantekenden, antwoordde De Lijn: 'Goed voor ons, zolang jullie het geld maar opleggen.' Dat hebben we dan maar gedaan."

Een vorm van chantage, zo noemt Tobback het. "Het is een pure schande. De Lijn houdt reizigers gegijzeld. Als ze iets in jouw stad moet doen, dan moet je daar zelf voor betalen."

Koen Kennis (N-VA), schepen van Mobiliteit Antwerpen

'Wie houdt het grotere plaatje in het oog?'

"Met ups & downs", zo bestempelt Antwerps schepen van Mobiliteit Koen Kennis (N-VA) zijn ervaringen met De Lijn. "Soms werken wij heel goed samen en ontmoet ik mensen die fantastisch op de lange termijn denken. Kijk naar de Turnhoutsepoort. Daar hebben we over een periode van vier jaar goed samengewerkt met De Lijn en het Agentschap Wegen en Verkeer. We hebben de hele buurt fantastisch herschikt.

"Maar op andere momenten sta ik versteld van wat er allemaal gebeurt: er worden lijnen doorgeknipt, haltes geschrapt - al dan niet tijdelijk - en dat alles met een gebrekkige communicatie", vat Kennis samen. Een goede illustratie zijn volgens hem de net aangekondigde werken aan de fiets- en voetgangersbrug over de Singel en de Schijnpoortweg.

"Dan stel je vast dat De Lijn op bepaalde momenten in de procedure de boel blokkeert en vertraagt. Ze zeuren bijvoorbeeld over waar er een paal moet komen", zegt de schepen. "Aan één kant begrijp ik dat de ingenieurs van De Lijn eerst naar hun eigen organisatie kijken. Maar zo rijden we ons ook vast. Wie houdt het grotere plaatje in het oog? Dat missen we toch: een gevoel dat we samen aan een betere mobiliteit werken."

Het is de reden waarom N-VA voorstelt om alle transportmiddelen in en rond Antwerpen in één vervoersbedrijf te concentreren. Een invulling van de vervoersregio's waarin Vlaanderen vanaf 2020 wordt opgesplitst. "Daar moet de regie liggen", zegt Kennis.

Renaat Landuyt (sp.a), burgemeester Brugge

'Wij krijgen dat maar niet gerealiseerd'

Er wordt hem vanuit de oppositie, en soms zelfs binnen de eigen meerderheid, verweten dat hij elke vergadering met De Lijn in een ruzie laat ontaarden. "Dat klopt niet", repliceert de Brugse burgemeester Renaat Landuyt (sp.a). "Ja, er is één keer een conflict geweest in de commissie, maar dat waren algemene ergernissen. De rest is politiek gespin voor de verkiezingen."

De sp.a'er moet wel toegeven dat de samenwerking met De Lijn niet echt vlot verloopt. "Wij hebben in Brugge een heel groot probleem", zucht hij. "Veertig jaar geleden hebben we een fantastisch systeem opgezet dat alle bussen door de binnenstad en over de markt stuurde. We hadden een bereikbaarheid van 100 procent."

Vandaag wil de stad dat veranderen, maar dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. "Wij zien een andere plaats, dichter bij het station, als nieuw ankerpunt voor ritten: het nieuw aangelegde 't Zand. Er is daar zelfs al een grote busstop voorzien. Wel, wij krijgen dat maar niet gerealiseerd. En vergis u niet: er is daar unanimiteit over in de gemeenteraad."

Uit pure frustratie legde de Bruggeling dan maar zelf shuttlebussen in door het centrum van de stad. "Maar dat was met de nodige portie tegenzin", erkent Landuyt. "We hebben de concessie daarvoor zelfs opengesteld naar De Lijn, maar die wilde gewoon niet."