De klacht en het onderzoek komen er na een reportage op VRT over erbarmelijke toestanden in Gentse sociale woningen. In de reportage was te zien dat de staat van veel sociale woningen behoorlijk slecht is. Woningen waarin het binnen regent, slaapkamers met schimmel, rotte steunbalken of paddenstoelen die uit de muur groeien. Een kind van een van de gezinnen uit de reportage mag van de kinderarts zelfs niet meer in de woning wonen, omdat het te ziek is.

Ongeschikt verklaard

Gents burgemeester Daniel Termont (SP.A) heeft een aantal woningen al ongeschikt verklaard, maar ze worden nog altijd verhuurd. Sommige woningen voor meer dan 500 euro per maand.

De Gentse afdeling van N-VA wil het hier niet bij laten. Anneleen Van Bossuyt zegt een klacht te willen indienen. “Wij gaan aan het parket vragen om hoogdringend nader onderzoek in te stellen tegen WoninGent. De juridische details moeten we nog bekijken. Dat zal later deze week gebeuren, waarschijnlijk uit mijn naam.”

Schrijnend

Van Bossuyt noemt de toestand in de sociale woningen schrijnend. “Twee op drie sociale woningen in Gent zijn aan renovatie toe. We zeggen dit al jaren.” De partij heeft naar eigen zeggen de voorbije 6 jaar op basis van meerdere rapporten en getuigenissen de wantoestanden in sommige sociale woningen al aangeklaagd. “Ook nog op de gemeenteraad van september, maar toen werd onze kritiek weggewuifd en werden voorstellen om de situatie te verbeteren minachtend onthaald.”

Parket start onderzoek

Het parket start op eigen initiatief een onderzoek. “Wij starten een onderzoek naar aanleiding van de uitzending van een VRT-reportage gisterenavond over mogelijke strafbare inbreuken op de wooncode bij sociale huisvesting in Gent”, klinkt het in een persbericht van het parket. “Het parket onderzoekt of woningen die ongeschikt of onbewoonbaar zijn, toch worden verhuurd of ter beschikking worden gesteld.”

Woordvoerder An Schoonjans verduidelijkt: “De Vlaamse wooncode zegt dat woningen die ongeschikt of onbewoonbaar zijn – dat wil zeggen dat ze niet voldoen aan de kwaliteitsnormen, dat wordt bekeken via een checklist – toch worden verhuurd. Dat is een misdrijf. Dat zijn strafbare inbreuken die voorzien zijn in de wooncode.”

Extra raad van bestuur

Bij WoninGent wordt dinsdag een extra raad van bestuur ingelast. Voorzitter Guy Reyneabeau (SP.A): “We zullen case per case bekijken. Maar er wordt mij gezegd dat er een verschil is tussen ongeschiktheid en onbewoonbaarheid. Als een woning ongeschikt is, dan krijgt de eigenaar een termijn van x aantal maanden, soms een jaar, om dat in orde te stellen.”

“Het pand mag in die termijn niet meer herverhuurd worden. Maar de huurder moet daardoor zelf niet vertrekken. Het kan bijvoorbeeld gaan om elektriciteitskabels die niet geaard zijn. Dan zal dat op een rapport staan met ‘gevaar voor elektrocutie’. Dat klinkt voor de buitenwereld misschien slecht, maar dat is een courant gebeuren. Dat betekent bijvoorbeeld dat de kabels nog op de muur liggen. Dat kunnen we terug in orde krijgen.”

Niet eerste keer in opspraak

Het is niet de eerste keer dat WoninGent, dat 9.000 sociale woningen beheert in Gent, in opspraak komt voor de slechte kwaliteit van haar woningen. In 2015 werd schimmel en rot gevonden in de woonwijk Hollainhof. De wijk kreeg de voorbije jaren een renovatie.

Volgens Bjorn Mallants, directeur van de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen, is het niet uitzonderlijk dat ongeschikt verklaarde panden toch nog verhuurd worden. “Vooreerst, ik ken de concrete details van het dossier van de Bernadettewijk in Gent niet. En het is natuurlijk de verantwoordelijkheid van woonmaatschappijen om deftige woningen te verhuren.”

“Maar het is perfect mogelijk dat men bij een tijdelijke ongeschiktheid een termijn van twaalf maanden, soms zelfs 36 maanden, krijgt. De verhuurder krijgt in die periode de kans om de gebreken op orde te zetten. Soms gaat het om een elektriciteitscircuit dat niet gekeurd is.”

“Als een wooninspecteur dat vaststelt, dan leidt dat sowieso tot een ongeschiktheidsverklaring. Dat houdt een risico op gevaar in, maar dat wil niet zeggen dat elke woning in Vlaanderen waar de elektriciteit niet gekeurd is een gevaar vormt. Als we elke private eigenaar wiens elektriciteit niet recent genoeg gekeurd is op straat zouden zetten, dan zouden veel mensen hun woning verliezen.”

Mallants benadrukt dat hij de concrete situaties “niet kapot wil nuanceren”. “Dat zijn schrijnende toestanden. Elke inbreuk op de wooncode is in principe vervolgbaar. Maar bij een ongeschiktheidsverklaring kan het gaan om zaken die binnen een redelijke termijn op te lossen zijn. Als het gaat stabiliteit en onveiligheid, dan wordt een woning onbewoonbaar verklaard en worden de bewoners meteen herhuisvest.”

CD&V vraagt tussenkomst

De Gentse CD&V vraagt dat de Vlaamse overheid ingrijpt in de zaak. CD&V-fractieleider in de Gentse gemeenteraad Veli Yüksel vindt dat het financieel beheer van die maatschappij onder begeleiding wordt geplaatst van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW).

“Dat er van alles misloopt bij WoninGent, zowel op financieel vlak als wat het beheer van de woningen betreft, is al langer duidelijk”, zegt Yüksel.

De CD&V’er heeft weinig begrip voor de reacties van de Gentse meerderheidspartijen. “Vanuit het kartel (SP.A en Groen, nvdr) werd - zoals steeds - onmiddellijk met de vinger gewezen naar de Vlaamse overheid. Maar was de vorige minister van Wonen dan geen Gentse SP.A’er? De lijsttrekker van Open VLD beweerde zelfs geen kennis te hebben van deze toestanden. Nochtans maakt ook zijn partij deel uit van de raad van bestuur van WoninGent. Het toont hoe ver de liberalen van de leefwereld van mensen in armoede staan”.

Yüksel vindt dat de huurders van de betrokken woningen met spoed moeten worden geherhuisvest. “Wat de volgende legislatuur betreft, moet met de huisvestingsmaatschappij in ruil voor bijkomende stedelijke middelen een bindende engagementsverklaring worden afgesloten wat de woningkwaliteit, de renovatie van bestaande woningen en de bouw van nieuwe woningen betreft”, zegt de CD&V’er.