Gentse vader verliest zoon (22) aan zelfdoding en nu wil hij er alles aan doen om anderen hetzelfde lot te besparen

Je kon het dit weekend nog in onze krant lezen: 1 op de 4 Vlaamse jongeren tussen 12 en 18 jaar zit volgens recent wetenschappelijk onderzoek in een risicogroep voor zelfdoding. En ze lijden in stilte. Het zijn vaststellingen die Jean-Louis Coppers niet verbazen. Want hij maakte het zelf mee.

7 januari 2015. Jean-Louis en zijn vrouw komen thuis van een korte vakantie naar Spanje. Hun zoon Benoit (22) heeft die dag een examen – hij zit in het laatste jaar bedrijfsmanagement – en daarom vinden ze het niet vreemd dat hij er niet is. Maar de dag verstrijkt. En hij laat maar niet van zich horen.


“Het werd steeds later en toen hij rond 19 uur nog altijd niets van zich had laten horen, begonnen we ongerust te worden”, doet Jean-Louis het verhaal. “Toen we op zijn kamer gingen kijken, zagen we dat zijn laptop er nog stond en we vonden ook zijn portefeuille. Toen beseften we dat er iets niet klopte, want om een examen af te leggen heb je je paspoort nodig. Daarop zijn we meteen beginnen te zoeken. En hebben we hem gevonden.” (lees hieronder verder)

Het gezin werd overspoeld door een immens verdriet na de wanhoopsdaad van Benoit. Maar ook door schuldgevoel. “Je vraagt je meteen af: wat heb ik verkeerd gedaan?”, aldus Jean-Louis. “Ik had een heel goed contact met mijn zoon. We brachten heel wat qualitytime samen door en hij kon met elk probleem bij mij terecht. En toch nam hij de beslissing om uit het leven te stappen. Hij liet geen afscheidsbrief achter. We weten tot op vandaag niet wat er aan de hand was en waarom hij het deed. En de pijn blijft. De ene dag meer dan de andere dag, maar ze blijft knagen.”

Het gezin merkte geen signalen op vóór de noodlottige dag. “Achteraf ga je er wel naar zoeken en vraag je je af of je niets gemist hebt”, aldus Jean-Louis. “Zo studeerde hij vroeger altijd samen met vrienden, maar in zijn laatste jaar besliste hij om het alleen te doen. Mijn vrouw en ik vonden dat prima, hij deed het goed en had een heel regelmatig schema. We hebben er nooit iets achter gezocht. Maar na de feiten kon je dat wel als een waarschuwing zien. Hij was zich aan het afzonderen van zijn vrienden. Hij was aan het vereenzamen. Achteraf kon niemand het begrijpen. Niemand had het zien aankomen. Dat is ook gebleken op zijn uitvaart.” (lees hieronder verder)

Volgens zijn vader was Benoit een heel sociale jongen, die altijd voor iedereen klaarstond. “Als een van zijn vrienden problemen had, was hij degene die hem opving en zich over hem ontfermde. Iedereen heeft een rugzakje in het leven en iedereen stopt er dingen in, maar op zeker moment is dat vol en dan moet je het eens leegmaken. Dat heeft hij volgens mij niet gedaan. Nogmaals, we zullen wel dingen gemist hebben. Dat besef je als je later over mogelijke signalen leest. Dan kan je ze wel herkennen. Maar op het moment zelf viel ons niets op.”

Dat is ook een van de dingen waarrond de vzw werkt die Jean-Louis na het overlijden van zijn zoon opstartte. “We willen het taboe rond zelfdoding doorbreken en heel praktische hulpmiddelen aan de mensen aanbieden”, vertelt hij. “Er wordt al heel wat gedaan rond het thema in Vlaanderen, maar het blijft vaak bij theoretische studies en onderzoeken. Die zijn ook belangrijk, maar er moet ook iets veranderen op het terrein, in de hulpverlening. Dat gebeurt nog te weinig.”

Om het onderwerp bespreekbaar te maken, loopt er nu bijvoorbeeld een expo in samenwerking met de Nationale Loterij die een jaar lang Vlaamse steden aandoet. Thema is open deuren. “Mensen moeten hun deuren weer meer openzetten. Er is meer sociaal contact nodig en mensen moeten weer meer met elkaar praten. Ook over gevoelens. Daar is niets mis mee. Wij Vlamingen met onze gesloten mentaliteit zijn daar niet goed in. Tijdens de expo zullen studenten uit de gezondheidssector tegelijk flyers verspreiden rond signaalherkenning.” (lees hieronder verder)

Bedoeling is om met het project ook naar de Belgische universiteiten te trekken, want daar zit een belangrijk doelpubliek. Jongeren tussen 15 en 25 blijken uit wetenschappelijk onderzoek na 65- tot 75-jarigen de kwetsbaarste groep te zijn voor zelfdoding. Momenteel zijn gesprekken aan de gang met universiteiten in Vlaanderen én Wallonië. “En er is ook belangstelling vanuit Nederland en Frankrijk”, aldus Jean-Louis.

Met HoGent en de Gentse universiteit is er ook een akkoord voor het ontwikkelen van een app. “Iemand die vandaag hulp zoekt, ziet vaak door de bomen het bos niet”, aldus Jean-Louis. “Enkele laatstejaars van de richting IT van HoGent zullen een speelse app maken waarmee je door middel van 5 of 10 vragen wordt doorverwezen naar de organisaties die jou met jouw specifieke probleem het beste kunnen helpen. Sommige mensen hebben gewoon een goed gesprek nodig, anderen acute hulp. Vorige week is dat project van start gegaan.”

Dat praktische is heel belangrijk. “We proberen praktische tools in de markt te zetten én door middel van de juiste communicatiekanalen bij de juiste doelgroep te krijgen. Anders sta je gewoon te roepen in de woestijn. Zo stelde Proximus in het verleden al voor om onze campagne te koppelen aan Instagram om nog meer en beter jongeren te bereiken.” (lees hieronder verder)

Jean-Louis heeft nog veel andere ideeën en daarbij kunnen we heel wat leren van Nederland, zo blijkt. “Jongeren chatten graag en ik droom van een chatkanaal waar ze 7 dagen op 7 en 24 uur per dag terechtkunnen met vragen en problemen. Die chat kan bijvoorbeeld bemand worden door jongeren die psychologie of pedagogie studeren en er allemaal een paar uur per week voor uittrekken. Daar moeten ze dan ook studiepunten voor krijgen. Dat is iets wat in Nederland al bestaat, waar de zelfdodingscijfers een pak lager zijn.”

Uitdaging volgens de man is wel de overheid mee te krijgen. “Voor zelfmoordpreventie ging het Vlaamse budget deze legislatuur van 1,2 naar 3 miljoen euro. Volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie uit 2014 is de waarde van een mensenleven bij ons 2,2 miljoen waard. (Dat wordt geschat aan de hand van rechtbankverslagen en dossiers bij verzekeringsmaatschappijen, red.) Als je dat koppelt aan het aantal zelfdodingen – in Vlaanderen alleen al zijn dat er iets meer dan 1.000 per jaar – heb je een maatschappelijke kost van 3,7 miljard euro op jaarbasis. Zie je het probleem?”

Heel wat werk op de plank dus, maar dat schrikt Jean-Louis niet af. En hij doet het in de eerste plaats voor zijn zoon, zodat de dood van Benoit toch nog iets positiefs kan voortbrengen. “Verdriet is iets zeer persoonlijks. Iedereen gaat er op zijn eigen manier mee om. Bij mij is dat door dingen te doen. Ik heb met heel wat andere mensen gesproken die hetzelfde meegemaakt hebben en zij wilden mij wel steunen met de vzw, maar niet actief. Zij konden de moed niet meer opbrengen na wat ze hadden doorstaan. En daar heb ik respect voor. Maar ik moet mijn verdriet kunnen uiten. Ik wil maatschappelijk iets veranderen. En ik wil meer dan een klein steentje verleggen.”

Meer informatie over de vzw ‘Tout Bien – Okidoki’ – een verwijzing naar een uitspraak die Benoit altijd deed – vind je online via www.heyhoegaathet.be

De vzw is erkend door de Koning Boudewijnstichting en de FOD Financiën, waardoor giften van 40 euro en meer fiscaal aftrekbaar zijn. Wie ‘Tout Bien – Okidoki’ wil steunen kan dat op het rekeningnummer BE 12 0689 3006 1992 (BIC: GKCCBEBB)

Met vragen over zelfdoding kan je ook terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis telefoonnummer 1813 of online via www.zelfmoord1813.be