Hoe schimmel in sociale woningen het Gents kartel doet zweten

Muren vol schimmel, rotte steunbalken en kinderen die wegens longklachten niet meer in de woning van hun ouders kunnen slapen. Een VRT-reportage toonde maandag schrijnende beelden van sociale huurders in de Gentse Sint-Bernadettewijk. Een aantal woningen werden ongeschikt verklaard door de stad, maar worden nog steeds verhuurd voor meer dan 500 euro per maand.

Het parket van Oost-Vlaanderen startte gisteren een onderzoek naar strafbare inbreuken op de wooncode. Dat gebeurde na een klacht van N-VA-lijsttrekker Anneleen Van Bossuyt. "Als het onderzoek de reportage bevestigt, zal de stad Gent de huurders ergens anders moeten huisvesten", zegt partijgenote en Vlaams minister van Wonen Liesbeth Homans (N-VA).

De sociale huisvestingsmaatschappij WoninGent, die gisterenavond urenlang vergaderde over de kwestie, belooft de problemen zo snel mogelijk aan te pakken. De bedoeling is om ongeschiktheid voortaan te vermijden.  

Homans sprak eerder van financieel wanbeheer bij WoninGent en beloofde dat een toezichthouder de volgende raad van bestuur zou bijwonen. Die was gisteren echter nog niet aanwezig.

"Niet onbewoonbaar"

Van de 9000 woningen in het patrimonium van Woningent kampen er 39 met een nood aan ingrijpende renovaties. Die woningen zouden niet onbewoonbaar zijn verklaard, maar slechts tijdelijk ongeschikt verklaard zijn, klinkt het bij de huisvestingsmaatschappij. Het zou zo niet wettelijk vereist zijn om dan een herhuisvestingsprocedure op te starten.

Ook erkent de huisvestingsmaatschappij met financiële problemen te kampen. Een verouderd patrimonium, gecombineerd met oplopende huurachterstanden, zorgt voor financiële krapte. Toch is een faillissement niet aan de orde, klinkt het.

Verschil met rest van Vlaanderen

Maar hoe kon het zo ver komen? Uit cijfers van Homans blijkt dat er vorig jaar 16 woningen in Gent ongeschikt of onbewoonbaar werden verklaard. Dat zijn er een pak meer dan in de stad Antwerpen (3) of de provincies Limburg (3), Vlaams-Brabant (2) en West-Vlaanderen (2). "Het verschil is enorm", zegt Homans. "Het geeft aan dat er ergens iets fout loopt in Gent."

Rudy Coddens (sp.a), Gents kandidaat-burgemeester en OCMW-voorzitter, zegt dat sociale woningen worden ondergefinancierd door de Vlaamse regering. Maar volgens Homans pompte de Vlaamse regering sinds 2014 al 3,8 miljard euro in de bouw en renovatie van sociale woningen. "Dat is 53 procent meer dan tijdens de vorige legislatuur."

Het feit is dat die 3,8 miljard euro niet zomaar aan de huisvestingsmaatschappijen wordt gegeven. Het grootste deel moeten ze terugbetalen via hun huurinkomsten, maar die bepalen ze op basis van het inkomen van hun huurders. In het centrum van Gent liggen de inkomens zo laag dat de huisvestingsmaatschappijen in de problemen komen.

Zo hebben de huurders van WoninGent al 3,1 miljoen euro aan achterstallige huur opgebouwd. Dat komt neer op ongeveer 9 procent van de totale huur. Onder andere die achterstand zou verklaren waarom de maatschappij haar investeringen niet meer gedekt krijgt.

Politiek gezien komt deze kwestie ongelegen voor de kartellijst van sp.a/Groen. Die partijen leveren de voorzitter en de ondervoorzitter van WoninGent. Op twee weken voor de verkiezingen moeten de linkse partijen uitleggen waarom zwakkere huurders zo in de kou werden gezet.

Schepen Elke Decruynaere (Groen) had het gisteravond in Terzake moeilijk om toe te geven dat het kartel al langer op de hoogte was van de wantoestanden. Sp.a/Groen wil 90 miljoen euro extra investeren in sociale woningen.