Hoe nuttig is de strijd tegen het plastic rietje?
Ikea stelt ‘het laatste plastic rietje’ in een museum tentoon. Californië verbiedt ze al, in 2050 volgt Europa en nog meer grote bedrijven slaan ze in de ban. Is het rietje niet al te pietluttig in de strijd tegen plastic?
The last straw. Het laatste rietje. Het is nu in Londen te bezichtigen in een museum. Als een relikwie. Want dat is wat plastic rietjes moeten worden, zo vinden ze bij Ikea: objecten uit een steeds verder verleden. Dus heeft de Zweedse gigant, die tegen 2020 in alle vestigingen rietjes bant, nu het zogenaamde ‘laatste rietje’ dat het bedrijf nog gebruikte in zijn Britse bars en restaurants in het Londense Museum of Design laten installeren.
Ook McDonald’s en Starbucks bannen de plastic rietjes en vervangen die door exemplaren in alternatieve, recycleerbare materialen en vorige week kondigde Bacardi aan dat het zijn #TheFutureDoesntSuck-campagne doordrijft en dat geen enkel drankje van Bacardi op de Brussels Cocktail Week nog met een plastic rietje zou worden geserveerd, om zo de gewoonte te doorbreken bij consumenten, maar zeker ook bij barmannen en -vrouwen.
Rietjesvrije cafés
In Californië zijn het niet alleen bedrijven, maar de staat die de rietjes sinds twee weken verbiedt. Brussels minister van Leefmilieu Céline Fremault (cdH) overweegt hetzelfde en Amsterdam heeft een ‘IamStrawless’-beweging die rietjesvrije cafés en andere horeca die op de kaart zet en anderen overtuigt om mee te doen.
Al die initiatieven halen hun inspiratie vooral uit twee hoeken: Europa dat onder andere plastic rietjes, koffieroerstaafjes en wegwerpbestek in 2050 verbiedt en de druk van het publiek.
Het succes van acties illusteren dat we het beu zijn, ‘al dat plastic’, dat vaak zwerfvuil wordt en zo als microplastic in zee terechtkomt
Want ondertussen weten meer mensen dan ooit dat er binnenkort meer plastic dan vis in de zee zal zitten. Ook het succes van acties zoals ‘Mei plasticvrij’ en consumenten die steeds meer plastic en rietjes weigeren, illusteren dat we het beu zijn, ‘al dat plastic’, dat vaak zwerfvuil wordt en zo als microplastic in zee terechtkomt.
'Ik ben voor rietjesbestrijding. Maar ik wil graag duidelijk maken dat rietjes slechts voor een zeer klein deel bijdragen aan het probleem'
Zwerfvuilraper
Het is dus logisch dat allerlei instanties en bedrijven het rietje de wereld uit willen. Want terwijl het rietje in je drankje op café vaak via het vuilnis in de verbrandingsoven belandt, eindigt een deel, bijvoorbeeld die in drankjes op het strand, als microplastic in zee. Rietjes zijn dan ook te klein om te recycleren en ze waaien zo makkelijk weg.
Maar toch. Wegen rietjes niet veel te licht om een verschil te maken? Zijn de antirietjesacties niet vooral promopraat die afleidt van belangrijker ingrepen zoals statiegeld voor plastic flessen?
Eigenlijk wel, zegt Dirk Groot. De Nederlander raapt al twee jaar professioneel zwerfvuil, onder andere in opdracht van gemeenten, en registreert wat erin zit.
Uit zijn data blijkt dat rietjes onbeduidend zijn. Op 286 kilogram zwerfafval die Groot vorig jaar raapte, hebben rietjes maar 0,19 procent aandeel in gewicht. Wat Groot vooral vindt zijn plastic wikkels, zakjes, blikjes en flesjes.
'Binnenkort vinden we plastic rietjes absurd en echt iets uit vervlogen tijden'
Geen nutteloze pr
Onlogisch is dat niet, want we gebruiken dan wel 36 miljard rietjes per jaar, het aantal plastic flessen ligt vele keren hoger en daarvan eindigt nog altijd een groot deel (volgens sommige bronnen de helft) op vuilnisbelten of in zee. Vandaag nog meldt de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten dat we nog altijd maar de helft van de flessen recycleren. “Het zou dus veel logischer zijn om meer prioriteit te geven aan het tegengaan van flesjes in zwerfafval”, zegt Groot.
Toch willen hij noch andere milieu-experts de rietjesbestrijders zeker niet wegzetten als nutteloze pr. “Ik ben voor en complimenteer ieder bedrijf dat deze stap zet”, zegt Groot. “Maar ik wil graag duidelijk maken dat rietjes slechts voor een zeer klein deel bijdragen aan het probleem van de plastic vervuiling.”
Ook Tom Zoete van Recycling Network zegt: “In verhouding stellen rietjes inderdaad weinig voor. Maar ze zijn zo’n enorm symbool van de wegwerpcultuur waarbij we iets dat niet afbreekbaar is en wat we maar heel kort gebruiken toch in het milieu laten belanden. Dat Ikea ze als een product uit vervlogen tijden in een museum zet is een krachtig teken. Het illustreert de neergang van het plastic koninkrijk en de omslag in hoe we naar plastic kijken. Binnenkort vinden we plastic rietjes absurd en echt iets uit vervlogen tijden."
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
