Maximum 1,5 graden erbij "zo goed als onhaalbaar", en ook doelstelling van 2 graden opwarming weer verder weg

PwC onderzocht voor zijn Low Carbon Economy Index 2018 de inspanningen van de G20 - die goed zijn voor zowat 90 procent van 's werelds Bruto Nationaal Product  - om via hun economie de CO2-uitstoot terug te dringen, en om te schakelen naar maar koolstofneutrale toepassingen. De meeste landen krijgen een onvoldoende.

"De uitstoot stijgt opnieuw terwijl de verschijving naar koolstofarme toepassingen achterloopt op de economische groei. Het doel van het Klimaatakkoord van Parijs, om de temperatuursstijging op onze planeet tot 2 graden te beperken, lijkt nog verder weg.  Oplossingen zijn er genoeg, alleen moeten beleidsmakers en bedrijven hen toepassen." Dat staat in de algemene conclusie van het rapport. 

Na verschillende magere jaren doen de economieën het wereldwijd opnieuw beter. En dat heeft zijn effect op de CO2-uitstoot. Het wereldwijde BNP steeg vorig jaar met 3,8 procent. Hoe meer we produceren en hoe meer de industrie op volle toeren draait, hoe meer we, in de ideale wereld, nog extra zouden moeten verschuiven naar koolstofarme of (uiteindelijk) koolstofvrije toepassingen.

Tegelijk wordt wereldwijd ook weer meer steenkool gebruikt voor energie, een stijging van 1 procent. De verbranding van steenkool is bijzonder slecht voor de opwarming van de aarde.  Slechte leerlingen hier blijven China (dat wel inspanningen doet en globaal erop vooruitgaat), Turkije en Indonesië. 

We doen wel inspanningen om de verschuiving te realiseren, maar te weinig, stelt het rapport, dat daar een heel concreet cijfer op plakt. De kloof tussen wat we doen, en wat zouden moeten doen om binnen de 2 graden te blijven, wordt groter. We moeten eigenlijk 6,4 procent koolstofreductie halen per jaar, voor de rest van deze eeuw. Maar dit jaar is alvast geen enkel van de G20-landen daarin geslaagd, zegt PwC. Voor 2017 werd een score van 2,6 procent gehaald. 

De kans om de opwarming ruim onder de 2 graden Celsius te houden, zoals het Akkoord van Parijs voorstelt, noemt PwC "bijna onbestaande" (almost zero chance). Want, als we voortdoen zoals we nu bezig zijn, zou ons koolstofbudget voor 2 graden al in 2036 opgebruikt zijn.

Hoe werkt dit? De opwarming staat volgens wetenschappers recht evenredig met de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2. Als we een bepaalde hoeveelheid uitstoten, dan zal de temperatuur daardoor sowieso klimmen. Concreet zouden we al tegen 1936 zoveel hebben uitgestoten, dat de temperatuur met 2 graden zou stijgen. En dat is een minimum in dat geval, ervan uitgaande dat we vanaf 2037 een nuluitstoot zouden hebben. Tenzij we als mens actief de CO2 uit de lucht kunnen plukken, en onze te grote uitstoot op die manier kunnen rechttrekken.

Het goede nieuws is dat er nieuwe technieken op de proppen komen om CO2 actief uit de lucht te halen en veilig op te slaan. Tegelijk wordt er wereldwijd wel veel meer energie gehaald uit hernieuwbare bronnen, voor 2017 wordt een globaal cijfer van 17 procent genoemd. 

In het rapport wordt dus geen rekening gehouden met het actief verwijderen van CO2, maar zowel wetenschappers als milieugroeperingen waarschuwen om daar niet te veel op in te zetten, enerzijds omdat er nog veel onzekerheden zijn voor toepassingen op grote schaal, en anderzijds omdat het beter voorkomen is dan genezen na een zogenoemde overshoot, waarbij we eerst in het rood zouden gaan.

De VN-klimaatexperts hebben een opwarming met 2 graden bestempeld als de bovengrens voor een "gevaarlijke" situatie.