Wie bracht de varkenspest het land binnen? Het verdachtenlijstje groeit
Brachten onze jongens de Afrikaanse varkenspest het land binnen? De vondst van twee besmette everzwijnkarkassen op het militair domein van Lagland voegt de Belgische militairen aan het verdachtenlijstje toe.
De zoektocht naar de schuldigen voor de uitbraak van Afrikaanse varkenspest in ons land ontpopt zich tot een whodunit van het zuiverste soort. Nadat eerder jagers en truckchauffeurs met de vinger gewezen werden, zijn nu de Belgische militairen aan de beurt. De reden daarvoor? Twee besmette everzwijnkarkassen op het militair domein van Lagland. Een van die karkassen werd op 21 september ontdekt. Het stoffelijk overschot was toen al in verregaande staat van ontbinding, wat doet vermoeden dat het dier twee tot vier weken eerder stierf. Zo kom je uit in de buurt van de datum waarop de Afrikaanse varkenspest in ons land uitbrak.
In theorie kunnen militairen het virus het land hebben binnengebracht. Maar dan moet het wel heel erg tegenzitten
Zijn het dan Belgische militairen die na een missie of oefening in Oost-Europa, waar de varkenspest welig tiert, het virus mee naar eigen land hebben genomen? Of is het de schuld van de Poolse en Tsjechische militairen die op Lagland kwamen oefenen? "In theorie kan dat", zegt Jeroen Dewulf, professor diergeneeskunde aan de UGent. "Maar dan moeten de omstandigheden wel heel erg tegenzitten." Er moet in de eerste plaats natuurlijk contact met het virus zijn. Aan die voorwaarde is alvast voldaan. De voorbije weken waren Belgische militairen actief in de Baltische staten, waar ze al langer met varkenspest kampen. En ook in Polen en Tsjechië is de ziekte al eerder vastgesteld.
Niet heel erg besmettelijk
Dan nog acht Dewulf de kans dat de militairen in kwestie het virus op hun kledij of uitrusting ons land hebben binnengebracht heel klein. "De Afrikaanse varkenspest is niet heel erg besmettelijk", zegt hij. De militairen in kwestie moeten dus al besmette voedingsmiddelen het land hebben binnengebracht. Om die daarna zo onzorgvuldig weg te gooien dat everzwijnen uit de omgeving er mee aan de haal konden gaan. Een denkpiste die ze bij het federaal agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) dan weer hoogst twijfelachtig vinden. "Er zijn binnen defensie heel strenge protocollen wat dat betreft", zegt Philippe Houdart. "Bovendien is Lagland een oefenterrein. Er zijn geen eenheden vast gekazerneerd. Troepen die vanuit het buitenland terugkeren zullen altijd eerst langs een andere kazerne passeren."
Het Federaal voedselagentschap gaat er nog altijd van uit dat een sandwich van een Oost-Europese trucker de schuldige is
Houdart heeft nog een andere reden om aan de militaire piste te twijfelen. "Mocht de initiële besmetting inderdaad op Lagland hebben plaatsgevonden dan zouden we daar veel meer dode everzwijnen vinden. Het zwaartepunt van de besmetting ligt duidelijk elders."
Het FAVV blijft voorlopig vasthouden aan het voor hen meest plausibele verhaal: dat met de sandwich van een Oost-Europese trucker in de rol van slechterik. "In landen als Roemenië en Oekraïne worden varkens nog vaak thuis gekweekt, geslacht en verwerkt zonder enige vorm van controle. Het is dus best mogelijk dat vlees van een besmet dier op die manier tussen de boterhammen van een plaatselijke vrachtwagenchauffeur is beland. Wanneer die boterhammen daarna langs een tankstation in de natuur belanden heb je de poppen aan het dansen."
Het leger neemt hoe dan ook geen enkel risico. Alle oefeningen op domein Lagland zijn tot nader order opgeschort.