VOORUITBLIK. De Wever wil na verkiezingen verder met huidige coalitie, maar de anderen twijfelen

De Wever en N-VA zetten de bijna afgelopen legislatuur vooral in op veiligheid en de stedelijke financiën. Er kwam meer blauw op straat en de lokale politie kreeg er een pak extra technologische hulpmiddelen bij, wat resulteerde in een fikse daling in de criminaliteitscijfers. Tegenstanders vinden wel munitie in de aanhoudende reeks gewelddadige incidenten binnen het drugsmilieu en stellen daarom de war on drugs-aanpak in vraag. 

De Wever wil in ieder geval door op de ingeslagen weg: onder meer een verdubbeling van het huidige aantal camera's, drones en bodycams voor de lokale politie en "stadsmariniers" - ambtenaren die wijken gecoördineerd aanpakken - zijn opgenomen in het N-VA-programma. Op de N-VA-lijst krijgt De Wever bovenaan het gezelschap van Vlaams parlementslid Annick De Ridder, gevolgd door de huidige schepenen. Vlaams minister Liesbeth Homans duwt. Een opvallende nieuwkomer onderaan de lijst is acteur Mark Tijsmans.

Als het van De Wever afhangt, blijft N-VA ook de volgende zes jaar met CD&V en Open Vld besturen. N-VA behaalde in 2012 meer dan 37 procent van de stemmen, goed voor 23 van de 55 zetels. De Stadslijst, een kartel tussen de sp.a van toenmalige burgemeester Patrick Janssens en CD&V, moest het stellen met 28,6 procent, een fors verlies voor de socialisten die bijna 90 jaar op het Schoon Verdiep de dienst uitmaakten. Vlaams Belang, PVDA+, Groen en Open Vld volgden allemaal op respectabele afstand.

De Wever kon een meerderheid smeden met CD&V (5 zetels) nadat sp.a uiteindelijk besliste in de oppositie te stappen en de Stadslijst barstte, en met Open Vld (2 zetels). De N-VA kreeg naast het burgemeesterschap nog vier schepenen, CD&V twee en Open Vld één.

Intern is er voor CD&V sinds 2012 heel wat veranderd, niet het minst door het afscheid van de twee schepenen van toen: Philip Heylen, drijvende kracht achter onder meer de bouw van het Red Star Line Museum, verkoos in 2017 een overstap naar de privésector en havenschepen Marc Van Peel kiest er op 68-jarige leeftijd voor om een nieuwe generatie het voortouw te laten nemen. 

De intrede van Kris Peeters verliep niet bepaald geruisloos: De Wever verwijt hem een 'passant' te zijn omdat hij een appartement huurt. De gemediatiseerde kandidatuur van de orthodoxe jood Aaron Berger liep op een sisser af. De man weigerde om vrouwen de hand te schudden. Peeters lijkt CD&V ook naar een minder rechtse koers te sturen in Antwerpen, wat te merken valt aan speerpunten zoals meer middelen tegen kinderarmoede, meer infrastructuur voor veilig fietsverkeer en de "ontharding" - meer groen - van het straatbeeld. 

Maar hoezeer De Wever en Peeters ook als rivalen worden gezien, de échte tegenpool van De Wever in Antwerpen lijkt Groen-lijsttrekker Wouter Van Besien. Die zou de gezamenlijke lijst van Groen en sp.a (Samen) gaan trekken en op die manier dé grote uitdager van de N-VA-voorzitter worden, maar dat project werd al na enkele maanden opgedoekt. Groen vond dat de heisa rond sp.a-kopstuk Tom Meeuws en diens gedwongen afscheid bij De Lijn het inhoudelijke debat overschaduwde.

Met Groen "solo" gaat Van Besien voor gezondere lucht, meer verkeersveiligheid, betaalbare woningen en een stad waar "iedereen zich gerespecteerd voelt", naast een meer participatieve manier van besturen. Nationaal partijvoorzitter Meyrem Almaci duwt de lijst, waar gemeenteraadsleden Ikrame Kastit en Joris Giebens op twee en drie staan.

Sp.a koos er uiteindelijk voor om niet met Meeuws als lijsttrekker naar de kiezer te trekken - hij staat wel op plaats twee - maar met de onafhankelijke kandidate Jinnih Beels. Zij is voormalig hoofd van de diversiteitsdienst van de Antwerpse politie en legt dan ook vooral de nadruk op een andere aanpak op het vlak van veiligheid, met meer aandacht voor wijkwerking, maar ook onderwijs en sociaal beleid. 

Of sp.a de linkse kiezer opnieuw voor zich zal weten te winnen, zal moeten blijken. Onderaan de lijst geven nationale kopstukken Yasmine Kherbache, Monica De Coninck en Kathleen Van Brempt hun steun en ook ATV-nieuwsanker Karl Apers kwam de rangen versterken, maar de hoogdagen van de partij onder Patrick Janssens lijken nog steeds erg ver weg.

De liberalen boksten deze legislatuur wat boven hun electorale gewicht met één schepen - Claude Marinower op Onderwijs - uit amper twee gemeenteraadszitjes en hopen daar verandering in te brengen met staatssecretaris Philippe De Backer als nieuw kopstuk na het afscheid van Annemie Turtelboom.

Strafpleitster Erica Caluwaerts is nieuw op plaats twee. Open Vld pleit onder meer voor een stedelijk vervoersbedrijf en een actieplan tegen ongekwalificeerde uitstroom en voor meer kleuterparticipatie in het onderwijs. Open Vld lijkt de meest natuurlijk bondgenoot van N-VA, maar onlangs kwam het wel tot een stevige aanvaring toen de liberale lijsttrekker De Wever "emotioneel ongeschikt om burgemeester te zijn" noemde.

PVDA, de derde linkse oppositiepartij, was in 2012 misschien wel dé verrassing met uit het niets vier gemeenteraadszetels. Nationaal voorzitter Peter Mertens is opnieuw lijsttrekker en hoopt met verkiezingsthema's als gratis openbaar vervoer, armoedebestrijding en het "heroveren" van de stad op projectontwikkelaars de uitslag van toen minstens te herhalen. 

PVDA leek daar goed naar op weg na het debacle van Samen, maar moest wel een opdoffer verwerken door het plotse afscheid van Zohra Othman. De schepen in het district Borgerhout, waarmee ze de enige functionaris is van de partij, en tevens de nummer twee op de stedelijke lijst, spreekt over een "verschil in visie" met de partijleiding.

Aan de rechterzijde was Vlaams Belang zes jaar lang de enige oppositiepartij in de gemeenteraad en de partij hoopt daar electoraal de vruchten van te plukken. Filip Dewinter waagt zich nog één keer aan het lijsttrekkerschap en wil het huidige bestuur vooral aanpakken rond het thema van islamisering. Anke Van dermeersch staat tweede op de lijst, Sam Van Rooy als gedoodverfd opvolger van Dewinter derde. 

Het VB pakte de voorbije maanden al uit met harde campagnes zoals "Crimigranten buiten!" en kreeg onlangs nog de steun van de Nederlandse PVV-voorzitter Geert Wilders, die onder massale persbelangstelling en met extreme beveiliging een bezoek bracht aan de Antwerpse VB-campagne. 

Later vandaag: Houdt "gele golf" van 2012 stand in provincie Antwerpen?

Morgen: Blijft CD&V spelverdeler in Limburg of rukt N-VA verder op?