Ontsteltenis bij EU na moord op Bulgaarse journaliste
De moord op de Bulgaarse journalist Viktoria Marinova, de derde moord op een Europese journalist in een jaar tijd, heeft tot ontsteltenis geleid in Brussel. "Opnieuw is een journalist gevallen in de strijd voor de waarheid en tegen corruptie", verklaarde de Europese Commissie. Eerder trof Daphne Caruana Galizia in Malta en Ján Kuciak in Slowakije hetzelfde lot.
Europarlementariërs, onder wie Sophie in ’t Veld (D66), hebben Bulgarije gevraagd toestemming te geven voor de komst van Europol, zodat die kan helpen bij het onderzoek. Voor maandagavond stonden demonstraties gepland in meerdere Bulgaarse steden.
De 30-jarige Marinova werd zaterdag dood aangetroffen in een park in de Bulgaarse stad Ruse. Volgens de autoriteiten kwam ze om het leven door verstikking en klappen op haar hoofd, en is ze verkracht. Haar autosleutels, bril en mobiele telefoon waren weg. Volgens lokale media liep Viktoria Marinova zaterdagmorgen haar vaste hardlooprondje bij de Donau, voordat ze verdween. Ze laat een dochter van 7 jaar na.
Marinova was journaliste en bestuurslid bij de regionale zender TVN. Op 30 september presenteerde ze de eerste uitzending van het programma Detector. Daarin ging het uitgebreid over een fraudezaak met Europees subsidiegeld, in Bulgarije bekend als #GPGate. Aan het slot van de uitzending verklaarde Marinova op camera dat ze met haar programma ‘leugens’ wilde ‘detecteren’ en het op zou nemen voor de waarheid. Een week later was ze dood.
Lees verder onder de foto.
#GPGate
#GPGate is het werk van onderzoekswebsite Bivol.bg dat er in september over begon te publiceren, op basis van honderden documenten. Het draait om GP Group, een Bulgaars bouwbedrijf dat Europees subsidiegeld achterover zou hebben gedrukt bij tal van aanbestedingen. Politici en ambtenaren zouden zijn omgekocht.
"Natuurlijk kan ik niet aantonen dat er een direct verband bestaat tussen de moord en haar werk", reageert Bivol-directeur Assen Yordanov per telefoon. "Feit is dat TVN het als enige in Bulgarije aandurfde om ons een podium te geven. Er zijn te veel toevalligheden." Yordanov zegt met zijn gezin onder permanente stress te leven. "Ik heb een dochter van drie op een peuterspeelzaal. Als ze haar iets willen aandoen, kan ik haar onmogelijk beschermen."
Aanvallen op journalisten zijn niet nieuw in Bulgarije, de persvrijheid is precair. Het land staat mondiaal op plek 111 van waakhond-organisatie Reporters Without Borders, achter onder meer Ivoorkust en Kirgizië. Zo’n 80 procent van de gedrukte media is in handen van politicus en magnaat Delyan Peevski, en geldt als niet langer onafhankelijk. Bivol.bg draait uitsluitend op donaties.
Lees verder onder de foto.
Bewijsstukken
Er zijn grote zorgen over de vraag hoe onafhankelijk het Bulgaarse onderzoek zal zijn. Aanklagers en rechters doen vaak precies wat de politiek verlangt. "Politie en justitie proberen te voorkomen dat we bewijzen verzamelen", aldus Bivol-directeur Yordanov. Hij verwijst naar een incident van drie weken terug, toen de journalisten achter #GPGate urenlang werden vastgehouden. De twee hadden een tip gekregen dat er buiten Pernik, ten westen van Sofia, bewijsstukken werden verbrand. Toen ze dat wilden filmen, werden ze opgepakt. Kort daarna, zegt Yordanov, kreeg hij "serieuze informatie" die erop wees dat zijn journalisten gevaar liepen. "Omdat we de Bulgaarse autoriteiten niet vertrouwen, hebben we die tip doorgespeeld aan justitie in Frankrijk."
Derde moord op journalisten in EU
Marinova is de derde journalist in een jaar tijd die in de EU wordt vermoord. Eind februari werd de Slowaakse journalist Jan Kuciak samen met zijn partner doodgeschoten. Hij deed onderzoek naar belastingfraude en maffianetwerken. Op Malta kwam de journalist Daphne Caruana Galizia bijna een jaar geleden om het leven toen een bom onder haar auto ontplofte. Zij schreef over corruptie in de politiek en de Maltese zakenwereld.
Twitter bericht wordt geladen...