Antwerpse partijen struikelen over elkaar om hun veto's te stellen: kan u nog volgen?

In de politiek, en zeker in de lokale, geldt de regel: er is een dag vóór de verkiezingen, en er is een dag ná de verkiezingen. Met dooddoeners als "Het is de kiezer die de kaarten heeft geschud" blijft er van voorafnames en veto's in de dagen en weken na de stembusslag vaak niet veel meer over.

En toch: het zijn er dit jaar wel bijzonder veel. Vooral in Antwerpen stapelen de veto's tegen elkaar zich op naarmate 14 oktober nadert. Het zal volgende zondag op elke van de 55 gemeenteraadszetels aankomen, en dus wordt er stratego op het hoogste niveau gespeeld. Wat een niet altijd even mooi schouwspel oplevert:

Vooral de N-VA van burgemeester Bart De Wever, de gedoodverfde winnaar, moet het momenteel ontgelden. Zowat de hele linkerzijde ziet een coalitie met hem niet zitten, te beginnen bij zijn grootste uitdager Wouter Van Besien. De groenen maken volgens de peilingen de grootste kans de tweede partij van 't Stad te worden, en een coalitie van de twee winnaars zou dan ook ergens logisch zijn.

Maar ideologisch liggen beide partijen heel ver van elkaar. Van Besien heeft de deur daarom al herhaaldelijk dichtgesmeten, en wel bijzonder fors. "Ik meen wat ik zeg, wij gaan met N-VA géén coalitie vormen", klonk het vorige week nog op een debat. Zelf laat De Wever de deur voor Groen wel open door te laten verstaan dat er mogelijk niet zo heel veel opties zijn voor een coalitie, maar Van Besien hapt niet toe. 

De sp.a stelde nog geen veto tegen N-VA, volgens lijsttrekker Jinnih Beels wordt samenwerken wel "zeer moeilijk". Lees: niet onmogelijk.

Het extreemlinkse PVDA sluit een coalitie met N-VA wel categoriek uit. Een grotere tegenstelling lijkt hier, Vlaams Belang niet te na gesproken, effectief moeilijk denkbaar. De programma's van beide partijen liggen diametraal tegenover elkaar. 

Zelf wil De Wever gewoon verder met de huidige coalitie N-VA, CD&V en Open Vld, maar dan moet die ploeg uiteraard opnieuw een meerderheid halen.

Ook tegen PVDA lopen er heel wat veto's. N-VA sluit zelf ook uit met de communisten van Peter Mertens een bestuursploeg te zullen vormen, en hetzelfde geluid valt te horen bij CD&V en Open Vld.

Daardoor ziet ook Van Besien een coalitie met PVDA niet gebeuren, hoewel hij zelf geen veto stelt. "Maar als wij een progressieve coalitie willen maken, zal dat altijd een samengaan zijn van progressieven aan de linkerzijde en in het centrum", zei de groene kopman vorige week. 

Sp.a sluit PVDA evenmin uit.

Tegen Open Vld-lijsttrekker Philippe De Backer, die het niet zo goed doet in de peilingen, bestonden tot dit weekend geen veto's. Maar daar bracht Peter Mertens van PVDA verandering in na Van Besiens uitspraak over een coalitie met het centrum. 

Want via Groen komt zo ook Open Vld opnieuw aan de macht, klonk het. PVDA sluit samenwerking met de liberalen dan ook uit en wil zelfs geen gedoogsteun geven vanuit de oppositie aan een coalitie met Open Vld.

Tegen Groen en sp.a heeft niemand veto's uitgesproken, aangezien die partijen voor elke partner van belang kunnen zijn. 

Idem voor CD&V: de partij positioneert zich al wekenlang heel bewust in het midden van het bed, wat kopman Kris Peeters zelfs de uitspraak ontlokte dat hij met 5 procent van de stemmen mogelijk burgemeester kan worden. PVDA is bovendien bereid een coalitie Groen - sp.a - CD&V vanuit de oppositie onder bepaalde voorwaarden te steunen.

Traditioneel sluit elke partij Vlaams Belang uit van machtsdeelname. Daar lijkt ook dit jaar geen verandering in te zullen komen. Lijsttrekker Filip Dewinter heeft de N-VA al herhaaldelijk aangeboden een minderheidskabinet desnoods gedoogsteun te zullen verlenen vanuit de oppositie, in ruil voor een migratiestop, maar ook daar zegt De Wever duidelijk 'neen' tegen. 

Dewinter verklaarde dit weekend op het slotevent van de campagne dat er in enkele gemeenten 'aftastende gesprekken' gaande zijn tussen N-VA en Vlaams Belang, N-VA ontkent dat categoriek. 

Opvallend in heel de veto-vorming zijn de oproepen om zeker niet op de concurrent te stemmen. 

Stem je op het Vlaams Belang, dan help je eigenlijk Groen, zei De Wever gisteren nog, die de kiezer oproept "met het hoofd te stemmen". Vlaams Belang riposteerde dan weer exact het omgekeerde, dat een stem op de N-VA Groen aan de macht helpt. 

PVDA riep dan weer op niet op Groen te stemmen, want zo zouden de liberalen opnieuw aan zet komen. Wat Van Besien repliceerde met: "Als Mertens niet oplet, versterkt hij net De Wever." Kan u nog volgen?

Conclusie: de coalitievorming dreigt met al die veto's bijzonder moeilijk, zo niet onmogelijk te worden. Dus zal er toch iemand moeten toegeven en er een uitleg voor verzinnen. Misschien die andere dooddoener "We moeten naar het signaal van de kiezer luisteren"?