Ook in de buurlanden lopen jongeren niet echt warm voor het leger

Ons leger telt nu al minder dan 25.000 militairen en dat aantal zou de volgende jaren nog verder kunnen dalen tot 22.000 of minder. Pensionering van oudere militairen is een oorzaak, maar vooral aan de instroom van nieuwe soldaten mankeert wat. Nu is België geen militaire grootmacht, maar ook in de buurlanden heeft Defensie het niet gemakkelijk om de rangen op te vullen.

Dat is onder meer het geval in Nederland, waar net als bij ons sinds het einde van de Koude Oorlog in 1991 fors in het defensiebudget is gesnoeid. Nu wil Den Haag wel opnieuw meer investeren in Defensie, maar blijkbaar vooral in materiaal en minder in personeel. Volgens de omroep NOS hebben vorig jaar 2.800 jonge militairen Defensie de rug toegekeerd. Veel militairen klagen over een gebrek aan carrière- en doorgroeiperspectieven. Vooral bij het elitekorps Koninklijke Mariniers zou er de voorbije jaren een "leegloop" zijn.

Dat gaat zo ver dat sommige experts voorstellen om buitenlanders te rekruteren, binnen of buiten Europa. In de"Gouden Eeuw" (de17e) bestond een groot deel van het "Staatse Leger" en de beroemde vloot uit ingehuurde niet-Nederlanders, net als het KNIL in de koloniale tijd.

Net als bij ons is in Nederland een carrière in uniform niet meteen erg hoog aangeschreven bij jongeren, die door de economische conjunctuur veel alternatieven op de arbeidsmarkt vinden. In tijden van hoge werkloosheid trekt het leger gemakkelijker rekruten aan.

In Duitsland heeft de Bundeswehr altijd al een nog groter imagoprobleem gehad. Dat komt uiteraard door het oorlogsverleden, maar ook door een meer recent schandaal over een extreemrechtse groep binnen het leger.

Volgens "Die Welt" hebben zich vorig jaar iets meer dan 10.000 Duitse mannen en vrouwen zich gemeld voor het leger. Dat is een daling met 15% tegenover het voorgaande jaar 2016. Ook hier spelen alternatieven op de burgerlijke arbeidsmarkt mee.

Duitsland is dan een economische en diplomatieke motor in Europa, maar de regering van bondskanselier Angela Merkel wil nu toch meer investeren in de eigen defensie gelet op de groeiende spanningen tussen Europa en Rusland en de kloof die ontstaan is tussen de EU en de Amerikaanse president Donald Trump.

Europa heeft twee grote militaire machten en dat zijn Groot-Brittannië en Frankrijk. Die hebben beiden een lange militaire traditie, het leger staat er veel hoger dan in andere landen aangeschreven bij de bevolking en is er meestal goed uitgerust met modern materiaal.

Toch is de Britse militaire slagkracht inzake troepen sinds 2010 fors teruggevallen tot wat het laagste niveau sinds de oorlogen tegen Napoleon wordt genoemd. Besparingen, maar ook het einde van de aanwezigheid in Irak en in Afghanistan liggen aan de basis.

Rekrutering is over het Kanaal uitbesteed aan het privébedrijf Capita en dat blijkt niet erg efficiënt te zijn. Vorig jaar kon Capita slechts iets meer dan 7.400 rekruten aantrekken, veel minder dan wat Defensie had gewild. Van de tienduizenden kandidaten haakten er veel af of raakten velen niet door de medische en fysieke proeven. Ook lijkt de rekrutering vooral gericht op lager geschoolden en heeft Defensie steeds meer gespecialiseerde IT-ers voor "cyber wars".

Frankrijk heeft met iets meer dan 205.000 militairen het grootste leger in de EU en bovendien is dat goed uitgerust. Dat komt omdat het land lange tijd buiten de NAVO-structuur op eigen defensie vertrouwde. Naast de beveiliging van het thuisland -onder meer tegen terrorisme- en vredesoperaties buitenhuis, heeft Frankrijk ook altijd al een stevige militaire poot gehad in voormalige kolonies in Noord-Afrika en die aanwezigheid is opgedreven sinds de strijd tegen het terrorisme.

Het imago van het leger, de marine en de luchtmacht is bij de zuiderburen ook veel groter. Dit jaar zou het ministerie van Defensie in Parijs meer dan 21.000 militairen met allerlei achtergrond, ook hooggeschoolden willen en kunnen aantrekken.

Dat lukt vrij goed, want het aantal rekruteringen is de afgelopen vijf jaar stabiel gebleken. Mogelijk heeft dat er ook mee te maken dat de werkloosheid in Frankrijk hoger ligt dan in andere landen in West-Europa. In Frankrijk bedraagt die 9,2% tegenover 4,1% voor het VK, 3,9% voor Nederland en 3,4% in Duitsland. In Frankrijk is het leger een van de grootste werkgevers.