Gedode Saudische journalist: wie is Jamal Khashoggi?
Sinds 2 oktober was de journalist Jamal Khashoggi vermist, na een bezoek aan het Saudische consulaat in Istanbul. Saudi-Arabië heeft nu toegegeven dat hij daar gedood is. Maar wie is Jamal Khashoggi? Een overzicht.
Biografie
De Saudische journalist en schrijver Jamal Khashoggi begint zijn carrière als correspondent voor de Saudi Gazette. Tussen 1987-90 werkt hij onder meer voor de kranten ASharq Al Awsat en Al Majalla en later wordt hij bekend met zijn verslaggeving over de Golfoorlog (1990-91) .
Vanaf 1990 is Khashoggi buitenlands correspondent voor de Al-Hayat, een prominente pan-Arabische krant. In de 9 jaar dat hij voor hen werkt, schrijft hij over Afghanistan, Libanon, Soedan, Algerije en over verschillende conflicten in het Midden-Oosten. Zo wordt hij expert in de politieke Islam.
Vervolgens wordt Khashoggi gedeputeerd hoofdredacteur van Arab News, de voornaamste Engelstalige krant in Saudi-Arabië. In 2003 wordt hij hoofdredacteur van Al-Watan, een sterk hervormingsgericht nieuwsblad. Na 2 maanden echter verliest Khashoggi zijn job; hij publiceert te kritische artikels over de conservatieve, religieuze elite. De volgende 4 jaar is Khashoggi media-adviseur van Prins Turki Al-Faisal, de Saudische ambassadeur in Londen en vervolgens Washington.
In 2007 mag Khashoggi opnieuw beginnen als hoofdredacteur bij Al-Watan. Deze keer kan hij 3 jaar blijven, tot hij in 2010 wederom wordt ontslagen om zijn kritische berichtgeving. In 2015 wordt hij benoemd als hoofd van een nieuwe Tv-zender Al-Arab. De eerste en enige uitzending duurt 11 uur, waarna de overheid de zender verbiedt.
In 2016 waarschuwt Khashoggi zijn land voor de toenmalige presidentskandidaat Donald Trump: hem moeten ze niet te enthousiast omarmen. Die uitlating levert hem een Twitterverbod op. 6 maanden zwijgt Khashoggi, maar hij voelt dat er voor hem en zijn scherpe kritiek geen plaats meer is in Saudi-Arabië. Hij verlaat zijn geboorteland en vlucht naar de Verenigde Staten.
Khashoggi woont sinds 2017 in Washington en schrijft daar columns voor de Washington Post. Ook werkt hij als duider voor BBC en Al-Jazeera. Met meer dan anderhalf miljoen volgers op Twitter wordt hij beschouwd als een van de meest invloedrijke journalisten in de Golf en de rest van de Arabische wereld.
Criticus
Khashoggi wordt beschouwd als een van de meest kritische stemmen in Saudi-Arabië. Zijn voornaamste doelwit op dit moment is de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman, wiens beleid een duidelijke stempel drukt op het openbare leven. Khashoggi hekelt vooral de vervolging van schrijvers en mensenrechtenactivisten, die in de gevangenis belanden door hun mening over de overheid. Ook is hij tegen de oorlog met Jemen, die blijft zorgen voor een humanitaire crisis.
Al 25 jaar is de schrijver kritisch tegenover het Saudische beleid
Maar de huidige kroonprins is niet het enige slachtoffer van Khashoggi's scherpe pen. Al 25 jaar is de schrijver kritisch tegenover het Saudische beleid. Zo werd hij tweemaal ontslagen, omdat hij het extreme Salafisme in zijn land veroordeelde.
... maar ook ijveraar
Khashoggi's houding tegenover zijn geboorteland en kroonprins Mohammed bin Salam is niet enkel negatief. In zijn columns voor de Washington Post looft Khashoggi bepaalde beleidsuitvoeringen. Zo heeft bin Salam ervoor gezorgd dat er bioscoopzalen werden toegelaten in het Koninkrijk en dat vrouwen het recht verwierven zelf met de auto te rijden. Maar terzelfdertijd veroordeelde de kroonprins de activisten, die voor dit recht hebben gestreden.
Hoewel Khashoggi zijn hele carrière kritisch was voor zijn land en het beleid, stond hij niet altijd op gespannen voet met de machthebbers. De journalist was ook een vriend van de Saudische koning en werkte als adviseur van de regering. Pas bij het aanstellen van bin Salam als kroonprins werd het voor Khashoggi onmogelijk om te blijven. Zijn vrienden werden plots opgepakt en hij wist dat hem hetzelfde lot beschoren was.
Hij ziet het dan ook als zijn plicht tegenover elke politiek gevangene "om te spreken wanneer zovelen dat niet kunnen"
Khashoggi beschreef zelf in een column op 18 september 2017 zijn complexe relatie met Saudi-Arabië en diens huidig beleid. "Mijn vrienden en ik die in het buitenland leven voelen ons hulpeloos", zo Khashoggi, "wij willen dat ons land bloeit". Khashoggi schrijft verder "dat hij enorm veel om Saudi-Arabië geeft en niets tegen de overheid heeft", maar dat hij als "de vijand" wordt gezien. Hij ziet het dan ook als zijn plicht tegenover elke politiek gevangene "om te spreken wanneer zovelen dat niet kunnen".
Verder onderzoek naar zijn verdwijning moet uitwijzen of het nu juist dat spreken is dat hem de das heeft omgedaan.
