Rechter geeft Greenpeace deels gelijk: Vlaanderen moet luchtkwaliteitsplan maken (maar dat is er al)

Greenpeace spande eind vorig jaar een zaak aan tegen Vlaams minister van Milieu Joke Schauvliege (CD&V), omdat de Vlaamse regering te weinig zou doen om de luchtkwaliteit te verbeteren. De Brusselse Nederlandstalige rechtbank geeft Greenpeace nu deels gelijk en verplicht de Vlaamse regering een luchtkwaliteitsplan op te stellen voor haar volledige grondgebied. Doen ze dat niet binnen het jaar, dan moet de regering Greenpeace een dwangsom betalen van 1.000 euro per dag vertraging, tot een maximum van 5 miljoen. 

"Maar dat plan is op de superministerraad in juli goedgekeurd", stelt het kabinet-Schauvliege. "Nu is het nog in openbaar onderzoek, en kunnen er nog bezwaren geformuleerd worden. Later dit jaar wordt het definitief goedgekeurd op de ministerraad."

Het plan heeft tot doel om tegen 2030 de gezondheidsimpact ten gevolge van luchtverontreiniging te halveren ten opzichte van 2005. Tegen 2050 mag er nergens meer een overschrijding zijn van de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie. Daarvoor moet tegen 2030 de helft van de nieuwe voertuigen zero-emissie zijn. Gemeenten die een lage emissiezone invoeren, krijgen steun van de Vlaamse overheid. Voor de huishoudens wordt gerekend op het uitfaseren van oude houtkachels.

Voor alle duidelijkheid: de rechter sprak zich niet uit over dat nieuwe plan. Die stelde alleen dat de CO2-norm in 2016 in alle zones van het Vlaams Gewest werd overschreden, en dat de maatregelen van de regering niet zullen volstaan om dat in de toekomst te vermijden. En dat er dus een compleet plan moet komen. "En daarbij zeggen ze dat het Vlaams Gewest maatregelen moet nemen die komaf maken met die overschrijdingen, en dat binnen de kortst mogelijke periode", stelt Greenpeace-woordvoerder Joeri Thijs. "Vooral dat laatste is belangrijk. Er is intussen inderdaad een luchtkwaliteitsplan van de Vlaamse regering, en daar staan een aantal goede zaken in. Maar er worden geen maatregelen genomen 'op de kortst mogelijke periode'. Er gaan suggesties gedaan worden aan steden, men gaat zaken onderzoeken, maar Europa verwacht veel concretere maatregelen dan dat. Hoe snel gaat men die maatregelen nemen? Welk effect gaan die hebben? De Vlaamse regering zal dus nog aan haar huiswerk moeten schaven."

Daarnaast oordeelde de rechter ook dat Vlaanderen binnen de drie maanden bijkomende meetresultaten van de luchtkwaliteit in 2016 moet meedelen aan de Europese Commissie. "Ahja, de Commissie moet alle cijfers krijgen die er zijn", reageert Greenpeace. "Op basis van de eerste metingen was er alleen een probleem in Antwerpen, maar uit de bijkomende modellen bleek dat in bijna elke stad de CO2-norm overschreden wordt." Die cijfers staan sinds januari op de website van Vlaamse Milieumaatschappij, maar het Vlaams Gewest is ook wettelijk verplicht om die officieel mee te delen aan de Europese Commissie. "Dat is inderdaad nog niet gebeurd, en zullen we nu doen", klinkt het bij Schauvliege. 

Haar kabinet benadrukt verder dat Greenpeace maar deels gelijk kreeg in de zaak. "Vijf van de zeven inhoudelijke punten werden ongegrond, onontvankelijk of zonder voorwerp verklaard." "Dat klopt", zegt Greenpeace-woordvoerder Joeri Thijs. "We hadden de rechter bijvoorbeeld ook gevraagd om een slimme kilometerheffing op te leggen. Daar is hij niet op ingegaan, en dat begrijpen we ook. Dat is een politieke beslissing."