VOORUITBLIK. Zorgt Theo Francken voor bonus in heel Vlaams-Brabant?

In de aanloop naar de verkiezingen staan de zenuwen in de Leuvense politieke middens strak gespannen. Het politieke afscheid van Louis Tobback, die de sp.a sinds 1994 naar ongekende electorale hoogten stuwde, wat resulteerde in vier opeenvolgende sp.a-CD&V-coalities, maakt de uitkomst van deze verkiezingen immers erg onzeker. De 80-jarige Tobback is in oktober voor het eerst in meer dan vier decennia immers geen lijsttrekker meer, maar slechts lijstduwer.

Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen in 2012 kreeg Tobback nog de helft van alle sp.a-stemmen (9.921 op 18.300) achter zijn naam. Op een totaal van 45 gemeenteraadszetels haalde de sp.a er toen 16 binnen en de CD&V 9. N-VA, dat in 2006 nog in kartel met de CD&V was opgekomen, haalde vanuit het niets 9 zetels. Groen kreeg 7 zitjes, Open Vld 3 en Vlaams Belang 1. Omdat Leuven de kaap van 100.000 inwoners overschreed zijn er bij deze verkiezingen 47 in plaats van 45 zetels te verdelen.

Louis Tobback werd als sp.a-lijsttrekker opgevolgd door Mohamed Ridouani, zoon van twee geïmmigreerde Marokkaanse ouders, al 12 jaar schepen in Leuven en momenteel bevoegd voor economie, onderwijs, milieu en personeelszaken. De CD&V-lijst wordt zoals van oudsher getrokken door voormalig staatssecretaris Carl Devlies, die al sinds 1988 schepen is en momenteel onder meer financiën en ruimtelijke ordening als bevoegdheden heeft.

Bij de oppositie is het uitkijken naar het resultaat van N-VA met als lijsttrekker Vlaams parlementslid Lorin Parys. Voor Groen trekt gemeenteraadslid David Dessers, werkzaam bij klimaatorganisatie Climaxi, de lijst. Ex-minister en huidig Vlaams parlementslid Rik Daems trekt de Open Vld-lijst en heeft op twee styliste Lien Degol op zijn lijst. Hagen Goyvaerts voert de lijst van Vlaams Belang aan. PVDA met Line De Witte bovenaan en de nieuwe stadslijst Liever Leuven met Laurent Goethals hopen op minstens één zetel.

Velen zijn ervan overtuigd dat er na deze verkiezingen drie partijen zullen nodig zijn om in Leuven een coalitie te vormen. Hiervoor komen sp.a, CD&V, N-VA, Groen en Open Vld in aanmerking. Bij de oppositie wordt gevreesd dat sp.a en CD&V reeds een voorakkoord sloten en zich op die manier 'incontournable' maken. Indien dit klopt zullen beide partijen bij verlies van hun meerderheid een derde partij voor het uitpikken hebben.

Vraag is of beide partijen in dat geval naar links (Groen) of naar rechts (Open Vld) kijken. Geen enkele van de vijf vermelde partijen heeft reeds uitdrukkelijk gesteld dat ze niet met een van hen in zee willen gaan, maar een coalitie met sp.a en N-VA lijkt op basis van de scherpe uitlatingen van Louis Tobback over Lorin Parys en co en omgekeerd zeer onwaarschijnlijk.

Daarnaast is de burgemeestersambitie van Carl Devlies dermate uitgesproken dat het niemand zou verrassen als hij uiteindelijk toch voor een coalitie zou kiezen met N-VA en Open Vld, indien die over een meerderheid beschikt. Moesten sp.a en Groen onverwacht samen een meerderheid kunnen vormen zal ook Mohamed Ridouani die kans wellicht niet laten liggen.

In het arrondissement Leuven zal de avond van de verkiezingen veel aandacht uitgaan naar de uitslag van de liberale partijvoorzitter Gwendolyn Rutten in Aarschot. De Open Vld van Rutten maakt er samen met CD&V en sp.a deel uit van de meerderheid. Opdat Rutten na de verkiezingen de burgemeesterssjerp kan omgorden, zal echter een grote politieke landverschuiving nodig zijn.

Terwijl CD&V van burgemeester André Peeters in 2012 12 zetels haalde en N-VA 6, op een totaal van 29, moest Open Vld zich samen met sp.a beperken tot 4 zetels. Ook aan het grote verschil in 2012 inzake voorkeurstemmen tussen Peeters (2.573) en Rutten (695) zal in oktober iets moeten veranderen. De voortdurende ruzies tussen CD&V en Open Vld over de regeling van de mobiliteit in de stad laten overigens vermoeden dat een nieuwe coalitie tussen beide partijen niet evident zal zijn.

Tienen werd deze legislatuur geconfronteerd met een structurele onbestuurbaarheid waarbij CD&V haar coalitiepartner sp.a dumpte ten voordele van N-VA en Groen. Burgemeester Marcel Logist verloor hierbij zijn sjerp aan Vlaams parlementslid Katrien Partyka (CD&V).

Bij deze bestuurswissel raakte de sp.a bovendien diep verdeeld. De schepenen Patrick Grootjans en Marie-Claire Loozen werden uit de partij gezet en Logist verliet de gemeenteraad. Vraag is of sp.a zich uit dit diepe dal kan hijsen. De partij trekt met een sterk vernieuwde ploeg naar de kiezer met nieuwkomer Nele Daenen als lijsttrekker. Net als in 2012 dingen in Tienen weer opnieuw een tiental lijsten naar de gunst van de kiezer. Burgemeester Partyka trekt opnieuw de CD&V-lijst.

De verkiezingen in Diest betekenen het politieke afscheid van Jan Laurys (CD&V) die sinds 2007 burgemeester was van de Oranjestad. Diest wordt momenteel bestuurd door een coalitie van DDS (CD&V, 8 zetels) en sp.a-groen (6 zetels). De opvolger van Laurys als lijsttrekker van DDS is Geert Gluckers.

Wie ook de burgemeestersjerp in deze stad ambieert is Vlaams-Brabants gedeputeerde Marc Florquin (sp.a), die als lijsttrekker van 'Samen voor Diest' naar de kiezer trekt. Sp.a en Groen gaan in tegenstelling tot 2012 niet langer in kartel naar de kiezer. Voornaamste uitdagers voor de coalitiepartijen zijn N-VA (7 zetels) en Open Vld (5 zetels). Geert Nijs trekt de N-VA-lijst, Open Vld trekt als 'Open Diest' naar de kiezer met Christophe De Graef als lijsttrekker. Groen Diest trekt met Miet Dirix als lijsttrekker nar de kiezer.

Vlaams-Brabant is ook het territorium van de populairste politicus van Vlaanderen. Staatssecretaris Theo Francken trekt in Lubbeek en hoopt als duwer van de provincieraadslijst in het arrondissement Leuven zijn status ook te laten afstralen op de rest van de partij in Vlaams-Brabant. 

Twijfel jij nog naar wie je stem zondag gaat? De Stem van Vlaanderen, de stemtest van Het Laatste Nieuws en VTM NIEUWS, heeft de kaap van 1 miljoen deelnemers overschreden. Het is de grootste stemtest van Vlaanderen die je helpt om weloverwogen een stem uit te brengen. Ontdek op destemvanvlaanderen.be welke politicus het meeste aansluit bij jouw standpunten.

Herlees ook de andere afleveringen:

• Betekent winst ook macht voor N-VA in Oost-Vlaanderen?

• Vertrek Termont zorgt voor machtsvacuüm in Gentse politiek, maar wie profiteert ervan?

• Stevig gevecht om West-Vlaamse centrumsteden

• Blijft CD&V spelverdeler in Limburg of rukt N-VA verder op?

• Houdt ‘gele golf’ van 2012 stand in provincie Antwerpen?

• De Wever wil na verkiezingen verder met huidige coalitie, maar de anderen twijfelen