Alle beurzen bloeden wereldwijd. Dit is er aan de hand

Nadat de Amerikaanse aandelenbeurzen woensdag opnieuw forse klappen kregen, openen nu ook de Europese beurzen in het rood. De Bel20, de Brusselse index van twintig steraandelen, opende de dag met een verlies van zowat 1,4 procent. Alle Bel20-aandelen kleurden rood. Ook elders in Europa openden de beurzen donderdag met verliescijfers. In Amsterdam bijvoorbeeld noteerde de AEX-index al na enkele minuten 1,6 procent lager.

Daarmee volgen de Europese beurzen de wereldwijde trend. In Azië sloten de beurzen met forse verliezen. De sterindex van de beurs van Tokio, de Nikkei, noteerde 3,89 procent lager. De index verloor meer dan 900 punten. Ook elders in Azië gingen de beurzen flink onderuit. Eerder woensdag daalde de toonaangevende Amerikaanse S&P 500 voor de vijfde dag aaneen, dit keer met 3,3 procent. Technologiebeurs Nasdaq (-4,1 procent) beleefde zelfs het grootste verlies sinds het brexitreferendum in 2016.

Gekke Fed

Als reden voor de kelderende koersen wordt onder meer verwezen naar de stijgende rentes. Eind september verhoogde de Federal Reserve (Fed), de Amerikaanse centrale bank, haar tarieven voor de derde keer dit jaar.

Beleggers maken zich ook zorgen over de handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China. Bovendien verlaagde het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat deze dagen zijn jaarvergadering houdt op het Indonesische eiland Bali, deze week zijn groeiverwachtingen voor de wereldeconomie. Hoofdeconoom Maurice Obstfeld schetst een somber beeld en ziet verschillende bedreigingen voor de wereldeconomie. Sindsdien lijken de zenuwen toe te slaan bij beleggers.

Elk continent heeft zijn eigen besognes. Azië ziet een bedreiging in de huidige handelsoorlog en de fall-out, gekoppeld aan een enorme schuldenberg bij gezinnen en bedrijven. In Europa maakt men zich dan weer ernstige zorgen omtrent de strapatsen van de Italiaanse regering, die een rechtstreeks conflict met de Europese Commissie opzoekt in haar begrotingsdiscipline.

In de VS is president Donald Trump not amused met het beleid van de Fed. "Ik denk dat de Fed gek geworden is. Niet China maar het rentebeleid van de Federal Reserve is de boosdoener", zegt Trump, die nadrukkelijk voorzitter Jerome Powell met de vinger wijst. Die wil via een hogere rente de voortstomende Amerikaanse economie en de stijgende inflatie onder controle houden. Het is hoogst ongebruikelijk dat een president openlijk kritiek levert op de onafhankelijke centrale bank. 

Als geld lenen duurder wordt, zo vreest Trump, dan kan zijn economische succesverhaal voortijdig eindigen. Met verkiezingen in aantocht is dat geen prettig vooruitzicht. Trump handhaaft graag het imago van economische superheld. Een week geleden twitterde Trump nog opgetogen dat de aandelenbeurzen tijdens zijn regeerperiode voor de 102de keer hun hoogste stand ooit bereikt hadden. "Een presidentieel record, met afstand."

Geen reden tot paniek

Stijn Decock, hoofdeconoom Benelux bij vermogensbeheerder Candriam, maakt zich ondanks de dalende tendens niet meteen veel zorgen. "Dit is een typische correctie. Het is vrij normaal dat er een correctie komt na een lange run van optimisme. De combinatie van negatief nieuws, een handelsoorlog en een somber IMF-rapport, leidt tot een verkoopsgolf. Maar fundamenteel is er niet meteen reden tot paniek. De economie in de VS doet het nog steeds erg goed. Aangejaagd door de belastingverlaging van Trump boeken Amerikaanse bedrijven en banken mooie winsten. De economie groeit hard en de werkloosheid blijft dalen." Volgens Decock zijn de risicofactoren en onzekerheden wel toegenomen, maar is dit een tijdelijke dip.

Edin Mujagić, hoofdeconoom bij vermogensbeheerder OHV, merkt in De Financiële Telegraaf op dat oktober historisch gezien dé maand is waarin de aandelengraadmeters in één dag flink onderuit kunnen gaan. "Wat de bekende zwarte maandag (19 oktober 1987), zwarte dinsdag (29 oktober 1929), zwarte donderdag (24 oktober 1929) en zwarte vrijdag (13 oktober 1989) op de beurzen gemeenschappelijk hebben, is dat ze alle vier in dezelfde maand zijn voorgekomen."