Direct naar artikelinhoud
Strip

Verkrachten en moorden voor onze smartphones

Cover van 'Kivu' van topscenarist Jean Van Hamme.Beeld RV

Europa's populairste stripscenarist, Jean Van Hamme, zette zijn pensioen on hold voor het rauwe Kivu. De vijand: westerse multinationals. Hun doel: het produceren van onze smartphones. Hun methode: samenwerken met moordmilities. Kersvers Nobelprijswinnaar Denis Mukwege kreeg een sleutelrol.

"Verkracht en martel vrouwen en kinderen voor de ogen van hun familie. Mannen en jongens ouder dan twaalf nemen we gevangen. Wie zich verzet, hak je de handen af. Baby's en bejaarden worden in hutten opgesloten. Die steek je in brand…" Dat zegt een uitzinnige kolonel tegenover zijn manschappen, net voor ze een dorpje in de Congolese provincie Kivu bestormen.

Twee twaalfjarigen, broer en zus Jeremie en Violette, ontsnappen ternauwernood aan hun bloedlust. Maar wanneer Jeremie de kolonel noodgedwongen vermoordt, wil de militie een voorbeeld stellen en volgt een klopjacht.

Terwijl Europa's bekendste scenarist met XIII of Largo Winch al decennialang de fictie bewandelde en niet neerkeek op een borst of lijk meer of minder, gaat elke agressieve daad, elke verkrachting in Kivu door merg en been. Dit one-shot is immers allesbehalve fictie, weet hij. Nadat hij in contact kwam met Guy-Bernard Cadière, een Belgische chirurg die meermaals Nobelprijswinnaar Denis Mukwege assisteerde, en met wie hij ook een boek schreef over de behandeling van verkrachtingsslachtoffers in Oost-Congo, besloot de Brusselse scenarist een verhaal te schrijven met een sleutelrol voor de bekende Panzi-kliniek van Mukwege.

Kop van Jut zijn de westerse multinationals, volgens de scenarist dé aanstokers van al het geweld

Coltan

Van Hamme zou echter Van Hamme niet zijn mocht hij niet willen entertainen. Als 's mans XIII, Thorgal en Largo Winch oplages kennen van meer dan een half miljoen, waarom dan ook niet Kivu, hoor je hem denken. En dus laat hij alle demonen los die zich in Kivu bevinden.

Lees verder onder de foto

Het Panzi-ziekenhuis van kersvers Nobelprijswinnaar Denis Mukwege. Hij behandelt er verkrachtingsslachtoffers.Beeld AFP

Kop van Jut zijn de westerse multinationals, volgens de scenarist dé aanstokers van al het geweld. Om dat aan een breed publiek uitgelegd te krijgen, voert hij de blanke mijningenieur François Daens op. Hij moet in opdracht van een multinational samenwerken met de milities voor de winning van coltan, een erts gebruikt voor de productie van onder meer smartphones. Liefst 80 procent ervan wordt gedolven in Afrika, nog eens 80 procent daarvan in Kivu. Via Rwanda wordt het illegaal verscheept naar het Westen.

Daens kruist al snel het pad van de twaalfjarige Violette en begrijpt uit haar verhaal dat ook hij tot aan zijn nek in de corrupte zit.

Laat u niet verleiden door de mooie cover, binnenin is het alsof je een flashback naar de strips van de jaren 80 beleeft. Ja, de zon schijnt hard in Congo. Maar dit zijn geen foto's en het excuus van overbelichting werkt hier niet. Knap realistisch tekenwerk, zeker, maar de ongemakkelijkheid waarmee Van Hamme en tekenaar Christophe Simon de lezer willen opzadelen moet niet komen van een flets, ongeïnspireerd kleurenpalet. Het verhaal blijft weliswaar hangen, knagen zelfs, maar tegelijk voelt het net iets te didactisch aan, alsof Van Hamme zo nodig zijn publiek wilde onderwijzen. Hij mag een bank vooruit, maar die kus van de juf? Néh

Uit bij Le Lombard.