Nederlanders willen woningen verwarmen met klimaatvriendelijke waterstof

Het project in Rozenburg is een initiatief van de Nederlandse netbeheerder Stedin. In het verleden heeft Stedin in Rozenburg al proeven gedaan met synthetisch aardgas dat met waterstof werd aangemaakt, nu wil de netbeheerder hetzelfde doen met zuivere waterstof.

"We produceren in Rozenburg al jaren waterstof", licht Albert Van der Molen van Stedin toe. "Maar tot nu toe hebben we ze nog niet als zuivere brandstof kunnen testen omdat er nog geen geschikte verwarmingsketels bestonden. Vandaag zijn die er wel, zodat we begin volgend jaar met het project kunnen starten".

Dat project oogt eerder bescheiden, want met de speciale verwarmingsketels die worden geïnstalleerd, kunnen hooguit een paar appartementen worden verwarmd. Van der Molen: "We hebben bewust gekozen voor een kleinschalig opzet, omdat we in de eerste plaats hopen aan te tonen dat verwarmen met waterstof kan. Het is niet de bedoeling dat de woningen in Rozenburg tot in de eeuwigheid met waterstof verwarmd worden. Na verloop van tijd zullen de installaties worden weggehaald. Al hebben we wel plannen om de proef op grotere schaal te herhalen." 

Adwin Martens is directeur van WaterstofNet, een vzw die duurzame waterstofprojecten ontwikkelt.  Hij noemt het project van Stedin een "interessant experiment". Maar hij heeft ook vragen: "In Rozenburg wordt de waterstof ter plekke geproduceerd en verbrand in speciale verwarmingsketels die door de producent ter beschikking worden gesteld.  Als je het project wil uitbreiden en commercialiseren, dan vrees ik dat het op dit moment weinig rendabel zou zijn. Gewone burgers zouden zich een verwarming op waterstof niet kunnen veroorloven. Ze zouden gewoon blijven kiezen voor aardgas." 

Martens gelooft wel dat de technologie zal evolueren. En dat het in de toekomst allicht toch mogelijk zal zijn om woningen op grote schaal met  waterstof te verwarmen.  In het noorden van Nederland ziet hij trouwens al een eerste aanzet. "In de regio rond Groningen is lange tijd aardgas gewonnen, maar door de vele aardbevingen die dat veroorzaakt, wil de regering daar in 2030 mee stoppen. De regio zal dan nog wel vol aardgasleidingen liggen en die wil men hergebruiken. Dus in de toekomst zou daar wel eens waterstof kunnen doorstromen. Zeker omdat men voor de kust gigantische windmolenparken wil bouwen. Die kunnen perfect worden ingezet om waterstof te maken. Het is niet toevallig dat grote spelers als Gasunie zoveel belangstelling voor waterstof tonen." 

De Belgische netbeheerder Fluxys heeft niet meteen plannen om bij ons een gelijkaardig project als in Rozenburg op te zetten. "Met Colruyt en Parkwind onderzoeken we of we de overtollige energie die hun windmolens bij momenten produceren, kunnen omzetten in waterstof via elektrolyse",  zegt woordvoerder Rudy Van Beurden. "Als de resultaten van het onderzoek positief zijn, dan hopen we volgend jaar te kunnen starten met de bouw van een installatie die de grootste wordt in Europa. Wat we met de waterstof die de installatie produceert zullen doen, onderzoeken we nog. Waarschijnlijk zal ze worden gebruikt in de industrie en het transport, omdat ze daar het best rendeert. We hebben alleszins geen plannen om waterstof te gebruiken voor verwarming."   

André Jurres, oprichter van o.a. Essent Belgium en auteur van Energie-Blog, had al over het project in Rozenburg gehoord, maar wist niet dat ze daar zuivere waterstof gaan gebruiken . "Waterstof kan je toevoegen aan aardgas, in België bestaan daar plannen rond. Je kan bijvoorbeeld waterstof produceren met windmolens en ze vervolgens injecteren in het aardgasnet. Volgens schattingen kan je 2 tot 10 procent van het aardgas vervangen door waterstof zonder dat de installatie hapert. Als je zuivere waterstof door het gasnet zou jagen, dan zouden onze gasketels dienst weigeren, want die zijn niet gemaakt om op waterstof te werken. Wil je je verwarmen met zuivere waterstof, dan heb je aangepaste ketels nodig, zoals ze die in Rozenburg blijkbaar hebben." 

Jurres ziet waterstof nog niet meteen de concurrentie aangaan met aardgas, toch niet als brandstof voor verwarming. Al kan dat tegen het midden van de eeuw anders zijn. "In 2050 moet onze samenleving CO2-neutraal zijn. Dat wil zeggen dat we alle fossiele brandstoffen - dus ook aardgas - tegen dan moeten bannen. Waterstof zal dan ongetwijfeld een belangrijke rol spelen, wellicht ook als brandstof voor verwarming. De technieken om op een milieuvriendelijke manier waterstof te maken zijn er. Al moeten we ze nog wel opschalen. De huidige elektrolyse-apparaten, waarmee wind- en zonne-energie samen met water worden omgezet in waterstof, hebben maar een beperkt rendement. Dat moet zeker beter. De know how om dit alles te doen, hebben we. Maar de wil moet er ook zijn."