De zorgvoorziening OC Cirkant in Aartrijke moet door een reorganisatie drie voltijdse werknemers ontslaan, volgens directeur Ria Vanhoorne een rechtstreeks gevolg van de lange wachtlijsten voor persoonsvolgende budgetten voor mensen met een handicap.
Sinds begin 2017 krijgen meerderjarige personen met een handicap een ‘rugzak’ met daarin hun persoonlijke budget. Met dat bedrag stappen ze zelf naar de zorginstelling van hun keuze, en dus krijgen de zorgverstrekkers zelf geen rechtstreekse subsidies meer van de Vlaamse overheid.
Maar het systeem kampt met kinderziektes. In mei van dit jaar stonden nog altijd meer dan 14.400 personen met een handicap in Vlaanderen op de wachtlijst voor een persoonsvolgend budget of voor een verhoging van het budget dat ze al kregen. Voor zes procent van hen was die zorgvraag dringend.
En dat laat zich voelen in de sector, zeggen ze bij Orthoagogisch Centrum Cirkant in Aartrijke. De instelling moet reorganiseren, waardoor drie voltijdse werknemers op een totaal van 146 hun job verliezen, klinkt het. ‘Wij zitten in een bijzondere situatie’, legt algemeen directeur Ria Vanhoorne uit. De instelling vangt mensen met een erg zware handicap op, die doorgaans dag en nacht zorg nodig hebben. ‘We hebben meer dan andere instellingen te maken met overlijdens: van begin 2017 tot deze zomer waren dat er acht. Het is wat delicaat om te zeggen, maar dan valt natuurlijk ook hun budget weg. Er zijn kandidaten genoeg, maar veel van hen hebben nog geen budget.’
Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, dat instaat voor de toekenning van budgetten, ontkent dat. ‘Tussen januari en mei van dit jaar kregen 81 mensen in West-Vlaanderen een persoonsvolgend budget ter beschikking. Er is inderdaad een wachtlijst, maar er is dus wél potentieel’, zegt woordvoerster Karina De Beule. ‘De zorginstellingen moeten zich nu meer opstellen als een onderneming, een flexibele organisatie die meedenkt met de klant. Sommige voorzieningen hebben daarin een voortrekkersrol gespeeld, sommigen hadden meer moeite met die omslag.’
Het VAPH heeft de zorginstellingen ‘niet in de steek gelaten tijdens de ingrijpende veranderingen’ en bijvoorbeeld coachingtrajecten op poten gezet, benadrukt De Beule. ‘Maar het is jammer dat men dat nu op het personeel afwentelt. Elke onderneming heeft te maken met pieken en dalen, men kan daar ook op inspelen.’
Volgens Vanhoorne heeft OC Cirkant wél voldoende ingespeeld op de veranderingen. ‘Wij zijn ons ervan bewust dat alles valt en staat met de zorgkwaliteit, en hebben inspanningen geleverd om ons aan te passen. Dat is ook gelukt: er zijn mensen die willen komen, maar ze hebben gewoon geen budget. Dan lukt het niet.’
Vanhoorne roept de betrokken beleidsmakers op snel maatregelen te nemen, want de problemen laten zich ook op andere plaatsen voelen, klinkt het. ‘Wij hebben absoluut niets tegen het systeem, maar doe iets aan die kinderziektes. Het beleid moet zijn verantwoordelijkheid nemen: voor de personen met een handicap, en voor de rechtszekerheid van de betrokken voorzieningen.’
