"Stadslijst" of "Gemeentebelangen": wat zijn de voordelen van een lokale lijst?

“Eén op drie van alle lijsten die werden ingediend voor deze lokale verkiezingen zijn lokale lijsten”, zegt Steyvers. Lokale lijsten worden niet openlijk erkend door de grote nationale partijen, “maar uit onderzoek van de Universiteit Gent blijkt dat 60 procent van die ogenschijnlijk lokale lijsten wel een link met de nationale politiek heeft.” Het gaat dan bijvoorbeeld over een kartel van nationale partijen of over een lijst waarop leden van een bepaalde partij worden samengevoegd met kandidaten die zichzelf als onafhankelijk bestempelen.

Er zijn volgens Steyvers meerdere redenen waarom in deze gevallen wordt gekozen voor lokale labels. “Het geeft het signaal aan de kiezer dat de lijst staat voor een lokaal programma. Dat kan handig zijn als de nationale partij waartoe een politicus behoort niet al te populair is in zijn gemeente.”

Ook in enkele centrumsteden, zoals Kortrijk en Oostende, werden burgerpartijen gevormd rond een sterke politicus. “Het feit dat dit zo werd uitgespeeld in de centrumsteden is misschien wel nieuw”, zegt Steyvers. Onlogisch is het echter niet. Volgens Steyvers geeft men zo aan de kiezer “een duidelijke keuze” voor een bepaalde burgemeester en bovendien zijn “nationale politieke tegenstellingen niet altijd even relevant op regionaal vlak”.

In Wallonië is de aanwezigheid van burgerlijsten nog prominenter dan in Vlaanderen. Ongeveer de helft van de ingediende lijsten had er een lokaal karakter. “Heel vaak zijn dat kartels”, stelt Steyvers. “De gemeenteraden in Wallonië zijn kleiner, dus men moet daar meer stemmen halen dan in Vlaanderen om een zetel te verwerven.” Verder zorgt ook het systeem dat de grootste partij van de meerderheidscoalitie de burgemeester moet leveren er volgens Steyvers in Wallonië voor dat partijen met elkaar gaan samenwerken om aan zet te blijven.