Direct naar artikelinhoud
DM Zapt

Pas op! Uw tv zit vol 'real trippy shit'

▶Jonah Hill in ‘Maniac’.Beeld RV

De redactie van De Morgen zet de blik op oneindig. Vandaag: Ronald Meeus baant zich een weg door surrealistische series.

Wezentjes die in de paddenstoelwolk van een atoomtest uit de jaren 50 leven (Twin Peaks: The Return). Een mensenhoofd dat ineens in tweeën splijt (American Gods op Amazon Prime Video). Een personage dat maïskorrels op de straattegels ineens ziet openspatten tot popcorn (de recente sensatie Maniac op Netflix). "Real trippy shit", benoemt in Maniac een onbeduidend nevenpersonage naar waarheid de dingen die rondom hem gebeuren, wanneer protagonist Owen Milgrim (Jonah Hill) aan zijn noodlottige pillenkuur begint.

De frequentie waarmee die trippy shit tegenwoordig op ons tv-scherm wordt gedropt, dit vele en plotse bruuskeren van de realiteit in tv-fictie: dat kan toch alleen maar iets van de zeitgeist zijn? Als fictie een spiegel is van de tijdgeest, dan wordt er nu het soort fictie gemaakt dat goed bij ons tijdsgewricht (en de streamingtechnologie waarmee ons hoofd wordt gevoed) past.

En ja, het is best mogelijk dat we sinds 8 november 2016, de dag waarop de Amerikanen hun huidige president verkozen, tout court allemaal in een parallel universum leven. Dat onze echte ik ergens in een veiligere, optimistischere wereld rondloopt en - wie weet - zelfs gestopt is met drinken. Het zou zelfs veel kunnen verklaren. Maar niet deze opmars van surrealisme in tv-reeksen, want de meeste series in kwestie waren al minstens in de maak voordat we in die duistere vortex zijn getuimeld.

Misschien zat het al geworteld in de al langer in de schaduwen woedende war on truth, die nu pas stilaan naar de oppervlakte komt. Wellicht niet toevallig wordt de waarneembare waarheid, die vandaag vanuit bepaalde cenakels van de samenleving wordt verstoord door een mix van leugens en technologie, meer en meer benoemd als 'hyperrealiteit': dat was in de jaren 20 - toen het surrealisme zijn hoogtepunt beleefde in film, beeldende kunst en literatuur - namelijk ook al een belangrijke term in de studie van die stroming.

Dat, of we zijn als kijkers gewoon zo veeleisend geworden in onze drang naar escapisme dat we aan de bestaande vormen waarin dat tot nu toe werd geserveerd - de hitsige fantasy van Game of Thrones, het inzichtelijke drama van Better Call Saul, de rauwe maatschappijdissectie van The Deuce - niet meer genoeg hebben. Dat we fictieve universa willen zien die lijken op de surreële wereld waarin we zelf leven.