De diplomatieke rel bereikte een climax nadat Peumans vorige week een fototentoonstelling over de Catalaanse onafhankelijkheidsstrijd had geopend in de lokalen van het Vlaams Parlement.

Tijdens die toespraak zou Peumans volgens Madrid een vergelijking hebben gemaakt tussen het huidige Spanje en het Bosnië van de jaren negentig, ten tijde van de Balkanoorlog. Peumans ontkent dat hij die vergelijking ooit gemaakt heeft. ‘Dit is stemmingmakerij, een grove leugen’, zei hij woensdag in De Ochtend op Radio 1. ‘Ik had het alleen maar over een tentoonstelling die we eerder organiseerden, en die ging over een project van twee Vlaamse leraars in Bosnië.’

Uit de letterlijke tekst van zijn speech blijkt inderdaad dat Peumans nooit een letterlijke vergelijking maakte tussen Spanje en Bosnië. ‘Een paar jaar geleden openden we hier een tentoonstelling over het drama in Srebrenica, gemaakt door enkele Vlaamse leerkrachten die in die Bosnische stad werkten. Die tentoonstelling over Bosnië lijkt erg op die van vandaag’, sprak de N-VA’er op 10 oktober, exact een week geleden.

‘In beide gevallen gaat het om een fotografische getuigenis. Beide projecten zijn het resultaat van een samenwerking tussen Vlaanderen en een buitenlandse regio, in dit geval Catalonië’, vervolgde Peumans.

Wel opnieuw harde uithaal

Wel voegde de voorzitter van het Vlaams Parlement daar in een adem aan toe dat ‘beide projecten ons ook herinneren aan het belang van een parlementaire democratie’. Waarna een harde uithaal aan het adres van Spanje volgde.

‘Wie geweld gebruikt bij een stembusgang, verbrandt de democratie en dumpt haar resten in een urne, in dit geval symbool van de dood’, vervolgde Peumans, verwijzend naar het machtsvertoon waarmee de Spaanse politie een jaar geleden het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum probeerde te verhinderen. ‘De stembus hoort een hoogdag te zijn voor de democratie (...). Geweld is op zo’n dag absoluut uit den boze. Geweld op politici, vanwege hun mening, is dat ook. En politici opsluiten, dat is een daad van geweld.’

Die woorden alleen al zouden voor Madrid reden genoeg geweest kunnen zijn voor het verbreken van de diplomatieke betrekkingen met Vlaanderen. Eerder was er al consternatie ontstaan in de Spaanse hoofdstad, toen Peumans in een brief aan de voormalige voorzitster van het Catalaanse parlement had geschreven dat de Spaanse regering ‘niet voldeed aan de voorwaarden om deel uit te maken van een democratische Europese Unie’.