Bourgeois vraagt Reynders Spaanse ambassadeur op matje te roepen, maar die weigert, ook Michel ziet “geen diplomatiek conflict”

Bourgeois is niet te spreken over het manoeuvre vanuit Madrid en sprak vanmorgen al over een “zeer onvriendelijke daad”. Hij wil dan ook dat zijn federale collega Spanje wijst op de vrijheid van meningsuiting en de scheiding der machten. Dat antwoordde hij in het Vlaams Parlement op vragen van Jan Van Esbroeck (N-VA), Ward Kennes (CD&V), Chris Janssens (Vlaams Belang) en Rik Daems (Open Vld).

Aanleiding voor de heisa zijn de uitspraken van Vlaams Parlementsvoorzitter Jan Peumans (N-VA) in een brief aan de voormalige voorzitster van het Catalaanse parlement Carme Forcadell en een speech die Peumans hield bij de opening van een fototentoonstelling. In die toespraak, in aanwezigheid van voormalig Catalaans minister-president Carles Puigdemont, maakte Peumans een referentie aan Bosnië.

“Dit is een zeer zwaar diplomatiek incident”, zei Bourgeois in het parlement. “Dit is naar mijn aanvoelen ongezien in de Europese Unie. Het is bij mijn weten nooit gebeurd sinds de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal in 1952 en zelfs niet sinds 1945. Dit is de zwaarste sanctie, die normaal getroffen wordt als een diplomaat zich misdragen heeft. Het gaat dan om misdrijven, spionage, enzovoort. Niets van dat alles is hier van toepassing natuurlijk.”

Het gaat in de ogen van de minister-president ook niet louter om een zaak tussen Vlaanderen en Spanje. “Dit speelt ook tussen België en Spanje. Onze diplomaat is daar geaccrediteerd via de Belgische ambassade.”

Bourgeois heeft de Spaanse ambassadeur ook al bij hem zelf uitgenodigd, maar die verblijft momenteel niet in Brussel. De afspraak zou nu vrijdag plaatsvinden. Daarnaast heeft hij Reynders gevraagd om de ambassadeur bij zich te roepen. “Hij gaat dat ook doen en hem wijzen op de de institutionele realiteit in dit land, op de vrijheid van meningsuiting en op de scheiding der machten.” 

Maar Didier Reynders ontkende dat later. “Dat zal niet gebeuren”, zei zijn woordvoerder aan Belga. “De minister neemt kennis van de recente verklaringen en reacties van Vlaams minister-president Geert Bourgeois”, klinkt het. Maar “het is niet de rol van de minister van Buitenlandse Zaken om commentaar te geven op verklaringen van een voorzitter van een deelstaatparlement.”

Het departement Buitenlandse Zaken “blijft ter beschikking om boodschappen van het Vlaamse gewest aan Spanje te bezorgen”, maar verder gaat Reynders niet. “Als de Vlaamse overheid via de Belgische ambassade in Spanje boodschappen wil doorgeven, zal Buitenlandse Zaken dat doen.”

Daarop reageerde Bourgeois weer: “De minister-president blijft erbij dat de federale minister van Buitenlandse Zaken hem toegezegd heeft om de Spaanse ambassadeur in Brussel bij hem te roepen om uitleg te vragen. Hij gaat er van uit dat hij dat ook doet.” 

Hetzelfde geluid als bij Reynders viel vanavond te horen bij premier Charles Michel (MR). “Er is geen diplomatiek conflict tussen de federale regering en Spanje”, zei de premier. “Dit is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van Spanje en de Vlaamse regering. Er is in België een bepaalde autonomie voor de deelstaten in verband met de internationale betrekkingen.”

Tegelijkertijd behoort het volgens de premier tot “de soevereniteit van de Spaanse regering om te bepalen welk beleid ze wil voeren op internationaal vlak, en welk diplomatiek beleid ze wil voeren met een aantal partners”. 

Het pleidooi van Bourgeois kreeg bijval van alle partijen in het Vlaams Parlement. Chris Janssens noemde Peumans “een aimabele pacifist, die net zou moeten worden geprezen omdat hij als een van de weinige politici de moed heeft om de mensenrechtenschendingen in Spanje te veroordelen”.

Rik Daems vond wel dat het duidelijk moet zijn als de voorzitter van het parlement een persoonlijke mening geeft. “Dat is een verschil met de mening van een voorzitter van een instelling, namens die instelling.”

Voor Björn Rzoska van Groen hoeft dat niet. “De groene fractie steunt u in uw blijvend protest tegen opgesloten parlementsleden. Ik maak zelfs het onderscheid niet tussen u als persoon en u als voorzitter.” 

Peumans bleef erbij dat het niet kan dat politici omwille van hun mening opgesloten worden. “Dat is een rechtsstaat onwaardig”, zei hij in De Ochtend. Hij noemde de Spaanse beslissing “compleet van de pot gerukt”.