Wat is dat toch met de groenen?
“It’s not easy being green.” Het valt niet altijd mee om groen te zijn. Niet alleen Kermit de kikker weet dat, ook de partij Groen kent die klassieker. Van Oostende via Gent over Vilvoorde en Kruibeke tot Antwerpen, op al die plaatsen heeft Groen het de laatste dagen niet onder de markt. Of lijkt dat alleen maar zo, en zijn die plekken net voorbeelden van de nieuwe groene assertiviteit?
Groen was een winnaar op zondag 14 oktober. De partij haalde met 545 raadsleden een recordaantal verkozenen en met 13,2% haar hoogste nationale score ooit. “Een groene golf heeft Vlaanderen en Brussel overspoeld”, aldus Groen zelf. Voor de partij is het nu zaak om daar ook iets mee te doen, om dat succes te verzilveren, in coalities en met sjerpen.
In de Dorpsstraat moet je vooral snel, slim en sluw durven zijn
Alleen, tussen het golvende water en het land staan er wel eens golfbrekers. Als partij moet je dat weten. Bovendien, als je die golfbrekers wil omzeilen, dan moet je in de Dorpsstraat vooral snel, slim en sluw durven te zijn. De Wetstraat is op dat vlak logger. De koning ontvangt, de grootste is aan zet, de rest wacht even. In de Dorpsstraat wordt er harder geschakeld als het plaatje eenmaal duidelijk is en vaak zelfs al vooraf, via voorakkoorden. Die kunnen standhouden, of niet, door de uitslag, of woordbreuk. Ook dat moet je weten.
De voorbije dagen gaven een gemengd beeld. Soms ontstond de indruk dat de lokale snelheid en sluwheid de groenen wat deed duizelen. Ik kreeg het zelf in Gent te horen, twee dagen na de verkiezingen. “Jullie gaan wel heel hard.” Tja… Ook na de verkiezingen wordt er aan politiek gedaan natuurlijk. Vraag het maar in Kruibeke. Daar krijgt Jos Stassen een mes in de rug van de oude (en sluwe) vos Antoine Denert, die met overlopers CD&V en N-VA aan een meerderheid helpt. Denert was in 2012 buitenspel gezet. Payback time dus, weg groene sjerp. Er blijft er momenteel nog één over, in Zwijndrecht. Dat is achteruitgang, geen vooruitgang.
Gent dan maar? Ook daar heeft Groen wel al wat sterretjes gezien de voorbije dagen. Het kartel met SP.A verloor 12 % en de absolute meerderheid. Groen kreeg wel de bovenhand in het kartel, maar de socialisten schoven meteen ook de hete aardappel mee door: de leiding in de onderhandelingen en de claim voor de sjerp. En dat nadat diezelfde socialisten, met Groen, op verkiezingsavond net iets te lang hadden gewacht met het opeisen van de overwinning. Mathias De Clercq was sneller. Te snel? Wie weet. Maar wie eerst zegt dat hij gewonnen heeft… Groen moest achtervolgen (ook nadat De Clercq zich vastklikte aan CD&V) maar lijkt intussen bijgebeend. De sjerp wordt geëist en de partij laat haar onderhandelingsverzekering SP.A niet los. Les geleerd.
Als groenen het verwijt krijgen dat je leden postjespakkers zijn, faut le faire
Diezelfde SP.A heeft in Vilvoorde Groen wel bij het grof huisvuil gezet. En Groen heeft zich daar laten zetten. Ze hadden een kartel, mét afspraken over de verdeling van de mandaten, onderhandelden samen, tekenden ook de voordrachtsakte van SP.A'er Hans Bonte als burgemeester, maar bleven uiteindelijk achter met … niets. Behalve dan, bij protest, met het verwijt van bij Bonte postjespakkers te zijn. Faut le faire, als groenen. Al kreeg Bonte de boemerang gisteren na een paar uur terug. Brutale woordbreker, zei niet alleen Groen maar ook Open VLD en N-VA. Maar toch, ook hier: snel, slim en sluw zijn… het hoort bij gemeentepolitiek. En dat moet je weten, liefst vooraf.
In Oostende lijkt Wouter De Vriendt dat simultaan schaken meer in de vingers te hebben. Hij is (alsnog) niet onder de indruk van het dreigement van Bart Tommelein om toch met de socialisten in zee te gaan. Ook Bart De Wever van N-VA heeft die mogelijkheid, die hefboom tegenover Groen, in Antwerpen. Alleen, daar pakt die andere Wouter, Van Besien, het heel anders aan.
Misschien moet Groen zich niet bedienen van doorzichtige politieke manoeuvres, ook al doet De Wever hetzelfde volgens hen
Hij wou de zelfverklaarde drang naar verzoening met links van De Wever testen, met twee voorstellen over een autoluw centrum en sociale woningen. Goed te keuren door de oude gemeenteraad. Wie is tegen? Zeg het maar openlijk. Uiteraard bakt dat ei niet. Doorzichtige politieke manoeuvres doen heel on-groen aan. Misschien moet Groen er zich dan ook niet van bedienen, ook al doet De Wever dat wel volgens hen.
Nog vervelend voor Groen: het aura van zichzelf tegen te spreken, dat uit Brussel komt. Daar wordt, mét Groen aan boord, geen werk gemaakt van de afschaffing van het verbod voor stadsloketbedienden om een hoofddoek te dragen. In Antwerpen is dat net een breekpunt voor… Groen. En ja, de lokale context is overal anders. En ja, ook andere partijen doen in het ene dorp dingen waar ze in de andere stad vierkant tegen zijn. Maar het blijft wel eigenaardig om een beetje zwanger te zijn.
Hebben we nu de voorbije dagen een soms naïef en bibberend Groen gezien of net een assertief Groen? De partij is in ieder geval haar maagdelijkheid aan het verliezen. Ontgroend, noemt De Standaard het. Volwassen worden, noemt Groen het zelf. De partij zegt zich comfortabel te voelen in de positie die ze nu heeft. Dat comfort maakt andere partijen volgens Groen zenuwachtig. Ze willen ons pakken, ons buitenhouden als ze kunnen, zoals in Edegem en Duffel. Dat dat soms ook lukt, bewijst eerder onze sterkte dan onze zwakte, aldus bij Groen.
Het is in elk geval duidelijk dat Groen honger heeft. Honger om te besturen. Fuck de zijlijn, schreef Kristof Calvo. Dat is prima en volledig te begrijpen voor elke partij. Alleen: wie in het modderbad springt, wordt ook vuil natuurlijk. Dat is misschien zelfs niet erg. Alleen, je moet het ook weten.