Direct naar artikelinhoud
Wetenschap

Fragmenten Dode Zee-rollen van het Bijbelmuseum in Washington blijken nep

Dode Zee-rollen.Beeld Veronique Smedts

Minstens vijf van de zestien fragmenten van de zogenoemde Dode Zee-rollen in het recent geopende Bijbelmuseum in Washington blijken vervalsingen te zijn. De stukken perkament behoorden tot de meest waardevolle voorwerpen uit de collectie die in totaal op 500 miljoen dollar wordt geschat.

De authenticiteit van de Dode Zee-rollen in het Bijbelmuseum, die teksten van de oudst overgeleverde versie van het Oude Testament bevatten, was door deskundigen al eerder in twijfel getrokken. Een team van Duitse wetenschappers heeft die vermoedens nu bevestigd.

Hoofdcurator Jeffrey Kloha is teleurgesteld over de uitkomst van het onderzoek. “Maar dit is ook een kans om het publiek te doen inzien hoe belangrijk het verifiëren van zeldzame bijbelse teksten is. Ons museum voldoet aan alle ethische richtlijnen op het gebied van musea.”

Een opmerkelijk statement, gezien het feit dat de sponsor van het museum –  de evangelische miljardairsfamilie Green – al vaker in verband is gebracht met onethische aankopen.  Vorig jaar werden de Greens veroordeeld voor het illegaal aankopen van duizenden gesmokkelde kunstvoorwerpen uit Irak. Alles moest worden geretourneerd en de familie kreeg een boete van 3 miljoen dollar opgelegd.

Roeien en ruiten

“Die lui gaan door roeien en ruiten voor het bouwen van hun museum”, laat oudheiddeskundige Jona Lendering weten. “Het aankopen van Dode Zee-rollen, zonder die eerst door deskundigen te laten verifiëren, getuigt bovendien van enorme onkunde.”

De eerste Dode Zee-rollen zijn door bedoeïenen in 1947 in grotten aan de westelijke Jordaanoever ontdekt. In de loop der tijd zijn daar meer dan 900 manuscripten en 50.000 fragmenten teruggevonden. De documenten stammen uit de periode van ongeveer 200 voor tot 70 na Christus, en bevatten onder andere de oudste overgeleverde versie van het Oude Testament.

‘Het aankopen van Dode Zee-rollen, zonder die eerst door deskundigen te laten verifiëren, getuigt van enorme onkunde’
Jona Lendering, oudheiddeskundige

Historicus Lendering: “Dankzij de Dode Zee-rollen begrijpen we veel beter hoe het vroege jodendom heeft gefunctioneerd. Maar ook voor het bestuderen van de Bijbel zijn ze van groot belang. Tussen de Dode Zee-rollen en de zogeheten Codex Leningrad, lange tijd de voornaamste overgeleverde tekst van het Oude Testament, zit een tijdsspanne van ruim duizend jaar.”

De Israëlische autoriteiten houden streng toezicht op de Dode Zee-rollen, die worden tentoongesteld in het Israël Museum in Jeruzalem. Maar sinds 2002 verschijnen er nieuwe fragmenten op de zwarte markt, die gretig worden gekocht door evangelische Amerikanen.

“Voor het vervalsen van een Dode Zee-rol heb je niet zoveel nodig”, aldus Lendering. “Een stuk antiek perkament koop je zo op eBay en het recept van antieke inkt is welbekend. Voor het ongetrainde oog is het dan heel moeilijk nep van authentiek te onderscheiden. Zolang er domoren zijn als de Greens, zit daar een lucratieve business in.”

Steve Green, de stichter van het Bijbelmuseum, wil niet op de onthullingen reageren. Vorig jaar zei hij in een interview met CNN dat hij niet meer precies wist van wie zijn familie de fragmenten had gekocht. De vervalste stukken zijn inmiddels uit de collectie gehaald.