De jonge Dylan werd joods opgevoed. Op zijn achtste werd hij besneden met de naam ‘Shabtai Zisel ben Avraham’. Maar in zijn latere werk zou blijken dat hij zich bekeerd had tot het christendom. Hij mocht zelfs eens optreden voor de paus. Hijzelf had het over de overgang van ‘ongelovige jood’ naar ‘diepgelovige christen’.

Maar niet alles wat Dylan deed, was even ‘christelijk’ te noemen. Hoewel Bob Dylan nooit graag over drugs gepraat heeft, is er net voor zijn 70e verjaardag een geluidsfragment uit 1966 opgedoken waarin de protestzanger toegeeft te zijn afgekickt van heroïne.

Doorbraak

In de jaren zestig begon Dylan echt naam te maken. Met zijn tweede lp (The Freewheelin’ Bob Dylan, 1963) begon hij de nadruk te leggen op protestsongs (zoals Blowin’ in the Wind) en die sloegen meteen over de hele wereld aan. Voeg daar nog de bitterzoete liefdesliedjes en rap-blues aan toe en een nieuwe superster was geboren.

De wereldhits die hij geschreven heeft voor andere artiesten zijn niet op één hand te tellen. Denk maar aan Jimi Hendrix (All along the Watchtower), Rolling Stones (Like a Rolling Stone), Guns N’ Roses (Knockin’ on Heaven’s Door) en The Byrds (Mr. Tambourine Man). Ook de Red Hot Chili Peppers (Subterranean Homesick Blues) en Neil Diamond (Lay Lady Lay en Make You Feel My Love) brachten Dylan-nummers uit.

Sinds de single ‘Like a Rolling Stone’ (1965) maakte Dylan ook gebruik van een elektrische gitaar, wat zijn geluid iets universeler maakte, maar tegelijk ook veel liefhebbers van zijn folk-repertoire voor de borst stootte.

Enkele jaren later, in 1969 komt Dylan dan met een country-plaat (Nashville Skyline) waarop onder andere een duet met Johnny Cash te horen is. Nu is het aan zijn nieuwe generatie fans om verbaasd te zijn.

Muze Suze

In maart van dit jaar overleed Suze Rotolo, het ex-lief en jarenlange muze van Bob Dylan. Rotolo had een grote invloed op Dylan en maakte de folkzanger bewust van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging en bracht hem in contact met personen als Martin Luther King. Ze waren maar drie jaar samen, maar Suze bleef veel langer een inspiratiebron.

In 1965 trouwde Dylan met Sarah Lownds, met wie hij vier kinderen kreeg: Jesse, Anna, Samuel en Jakob. Die laatste werd later bekend als de frontman van ‘The Wallflowers’. Tijdens zijn huwelijk met Sarah maakte Dylan prachtplaten als ‘Blood on the tracks’ en ‘Desire’.

In 1977 ging het koppel weer uit elkaar en in 1986 trouwde Dylan een tweede keer. Ook met back-upzangeres Carolyn Dennis had hij een dochter: Desire Dennis. Maar ook deze keer bleef het huwelijk niet duren, het paar scheidde in oktober 1992.

De jaren zeventig begonnen moeilijk voor Bob. Hij had er schoon genoeg van dat iedereen alles van hem wilde weten en probeerde gewoon een goede huisvader te zijn voor zijn vrouw en kinderen. Hij was zelfs gedwongen om enkele keren te verhuizen omdat hij ‘weggejaagd’ werd door de massa fans.

Eigen nummers coveren

Dat hield hem natuurlijk niet tegen om prachtige albums te blijven maken, in 1970 misschien zelfs zijn meest opmerkelijke: Self Portrait. Die plaat staat vol covers en herwerkte versies van eigen nummers.

De jaren tachtig zijn magere jaren voor Dylan-fans. Zijn muzikale genie komt alleen naar boven op het album ‘Infidels’ dat hij in 1985 samen met Mark Knopfler (Dire Straits) maakt. In 1989 komt ‘Oh Mercy’ dan uit, een nieuw pareltje. Rond die tijd begon Dylan ook aan zijn ‘Never Ending Tour’, een tour van ongeveer honderd optredens per jaar (waaronder telkens Vorst Nationaal, red.) die nu nog altijd aan de gang is. Intussen maakte hij ook nog ‘Time out of Mind’ (1997). Die plaat betekende een nieuwe grote doorbraak.

Hoewel Dylan maar in zeven films meespeelde, heeft hij toch zijn stempel gedrukt op de filmwereld.

“De Nobelprijs Literatuur wordt meestal gegeven naar aanleiding van een specifiek werk van een auteur, of in dit geval liedjesschrijver. Wat Dylan betreft is het echter onmogelijk om één nummer of plaat uit te kiezen. Het bijzondere aan Dylan is net zijn extreem vruchtbaar oeuvre,” steekt Jan De Smet zijn lofrede van wal.

Wat is er precies zo literair aan de muziek van Bob Dylan?

“Alles aan Dylan ademt muziek en literatuur. Hij is een zingende dichter. Zelfs als hij gewoon spreekt, hoor je de swing in zijn stem. Hij trok zich ook niets aan van regels en schreef jazzy teksten die soms geen enkele betekenis hebben. De muzikaliteit van zijn songteksten was in die periode ongezien.”

Op welke manier heeft Dylan de muziekwereld veranderd?

“Zijn songteksten waren baanbrekend in de jaren 60. Terwijl de meeste muzikanten liefdesliedjes schreven, ging hij een compleet andere weg op. Ik geloof oprecht dat hij met zijn protestsongs het einde van de oorlog in Vietnam bespoedigd heeft. Hij was eigenlijk de stem van een generatie.”

Wat is jouw ultieme Dylan sound?

“Ik persoonlijk hou vooral van zijn muziek na de folky protestsongperiode. Op een bepaald moment had hij er genoeg van om een spreekbuis te zijn. Hij ging de elektronische kant op en zorgde ervoor dat popmuziek een groter sérieux kreeg. Hij heeft veel muzikanten geïnspireerd, ik denk hierbij aan Bruce Springsteen, Paul Simon, etc. Ook mij persoonlijk heeft hij uiteraard beïnvloed. Hij gaf me goesting om muziek te maken. Dylan is altijd mijne maat geweest.” (lacht)